|| om tat sat ||

ಬಾಲಕಾಂಡ
ಷಟ್ಷಷ್ಠಿತಮಸ್ಸರ್ಗಃ

ತತಃ ಪ್ರಭಾತೇ ವಿಮಲೇ ಕೃತ ಕರ್ಮಾ ನರಾಧಿಪಃ |
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಅಜುಹಾವ ಸ ರಾಘವಮ್||

ಸ|| ತತಃ ವಿಮಲೇ ಪ್ರಭಾತೇ ನರಾಧಿಪಃ ಕೃತಕರ್ಮಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಂ ಸ ರಾಘವಮ್ ಅಜುಹಾವ ||

Then the king having completed his morning ablutions then invited great Viswamitra as well as Rama and Lakshmana.

ತಂ ಅರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಧರಾತ್ಮಾ ಶಾಸ್ತ್ರ ದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ |
ರಾಘವೌ ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನೌ ತದಾ ವಾಕ್ಯ ಮುವಾಚ ಹ||

ಸ|| (ಸಃ) ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಶಾಸ್ತ್ರ ದೃಷ್ಠೇನ ಕರ್ಮಣಾ ತಂ ಅರ್ಚಯಿತ್ವಾ ತದಾ ರಾಘವೌ ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನೌ ವಾಕ್ಯಂ ಉವಾಚ ಹ ||

That follower of right path worshipped them and then spoke to sage Viswamitra and Raghava.

ಭಗವನ್ ಸ್ವಾಗತಂ ತೇ ಅಸ್ತು ಕಿಂ ಕರೋಮಿ ತವಾನಘ |
ಭವಾನಾಜ್ಞಾಪಯಿತುಮಾಂ ಆಜ್ಞಾಪ್ಯೋ ಭವತಾ ಹ್ಯಹಮ್ ||

ಸ|| ಭಗವನ್ ! ತೇ ಸ್ವಾಗತಂ ಅಸ್ತು. ಹೇ ಅನಘ ! ತವ ಕಿಂಕರೋಮಿ | ಮಾಂ ಭವಾನ್ ಆಜ್ಞಾಪಯಿತುಮ್ ಅಹಂ ಆಜ್ಞಾಪ್ಯೋ ಭವತಾ ಹಿ |

"Oh Bhagavan ! welcome to you. O Great one ! What can I do for you. You may please order me. I will follow your orders".

ಏವಮುಕ್ತಸ್ಸ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಜನಕೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ |
ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಮುನಿರ್ವೀರಂ ವಾಕ್ಯಂ ವಾಕ್ಯ ವಿಶಾರದಃ ||

ಸ|| ಮಹಾತ್ಮನಾ ಜನಕೇನ ಏವಂ ಉಕ್ತಃ ಸ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಮುನಿಃ ವಾಕ್ಯಂ ವಾಕ್ಯ ವಿಶಾರದಃ ವೀರಂ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ||

When the great janaka spoke like that then the learned Viswamitra spoke to valiant king as follows.

ಪುತ್ರೌ ದಶರಥಸ್ಯೇಮೌ ಕ್ಷತ್ರಿಯೌ ಲೋಕವಿಶ್ರುತೌ |
ದ್ರಷ್ಟುಕಾಮೌ ಧನುಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಯದೇತತ್ ತ್ವಯಿ ತಿಷ್ಠತಿ ||
ಏತದ್ದರ್ಶಯ ಭದ್ರಂತೇ ಕೃತಕಾಮೌ ನೃಪಾತ್ಮಜೌ |
ದರ್ಶನಾದಸ್ಯ ಧನುಷೋ ಯಥೇಷ್ಠಂ ಪ್ರತಿಯಾಸ್ಯತಃ ||

ಸ|| ಇಮೌ ದಶರಥಸ್ಯ ಪುತ್ರೌ ಕ್ಷತ್ರಿಯೌ ಲೋಕವಿಶ್ರುತೌ ಯತ್ ಧನುಶ್ರೇಷ್ಠಂ ತ್ವಯಿ ತಿಷ್ಠತಿ ಏತತ್ ದ್ರಷ್ಠು ಕಾಮೌ ||ಭದ್ರಂ ತೇ | ಏತತ್ ನೃಪಾತ್ಮಜೌ ಧನುಷೋ ದರ್ಶಯ | ಅಸ್ಯ ದರ್ಶನಾತ್ ಯಧೇಷ್ಠಂ ಪ್ರತಿಯಾಸ್ಯತಃ ||

"May everything be good . These two kshatriya princes , sons of Dasartha desire to see the bow which is widely known as the best. After seeing they would go as they please".

ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಜನಕಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಮಹಾಮುನಿಮ್|
ಶ್ರೂಯತಾಮಸ್ಯ ಧನುಷೋ ಯದರ್ಥಮಿಹ ತಿಷ್ಠತಿ ||

ಸ|| ಜನಕಃ ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಮಹಾಮುನಿಮ್ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ | ಧನುಷಃ ಯದರ್ಥಂ ಇಹ ತಿಷ್ಠತಿ ಶ್ರೂಯತಾಂ||

Having been told thus , Janka replied to the venerable sage as follows. " I will tell you why this bow is here".

ದೇವರಾತ ಇತಿ ಖ್ಯಾತೋ ನಿಮೇಷ್ಷಷ್ಠೋ ಮಹೀಪತಿಃ |
ನ್ಯಾಸೋ ಅಯಂ ತಸ್ಯ ಭಗವನ್ ಹಸ್ತೇ ದತ್ತೋ ಮಹಾತ್ಮನಾ ||

ಸ|| ದೇವರಾತ ಇತಿ ಖ್ಯಾತೋ ನಿಮೇಷಸ್ಯ ಷಷ್ಟೋ ಮಹೀ ಪತಿಃ ( ಆಸೀತ್) ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಾ ಹಸ್ತೇ ಭಗವನ್ ದತ್ತೋ ಅಯಂ ನ್ಯಾಸಃ ||".

"The sixth king in the line of Nimis is very well known by name Devarata. Bhagavan gave this in his hands for safe keeping".

ದಕ್ಷಯಜ್ಞವಧೇ ಪೂರ್ವಂ ಧನುರಾಯಮ್ಯ ವೀರ್ಯವಾನ್ |
ರುದ್ರಸ್ತು ತ್ರಿದಶಾನ್ ರೋಷಾತ್ ಸಲೀಲ ಮಿದಮಬ್ರವೀತ್ ||

ಸ|| ಪೂರ್ವಂ ದಕ್ಷ ಯಜ್ಞವಧೇ ರುದ್ರಸ್ತು ಧನುರಾಯಮ್ಯ ತ್ರಿದಶಾನ್ ವೀರ್ಯವಾನ್ ರೋಷಾತ್ ಸಲೀಲ ಮಿದಂ ಅಬ್ರವೀತ್ ||

"Once upon a time during the destruction of Daksha's Yagnya Rudra took this bow and spoke to all Devas".

ಯಸ್ಮಾದ್ಭಾಗಾರ್ಥಿನೋ ಭಾಗಾನ್ನಾಕಲ್ಪಯತ ಮೇ ಸುರಾಃ |
ವರಾಂಗಾಣಿ ಮಹಾರ್ಹಾಣಿ ಧನುಷಾ ಶಾತಯಾಮಿ ವಃ ||
ತತೋ ವಿಮನಸ್ಸರ್ವೇ ದೇವಾ ವೈ ಸಲೀಲಮಿದಮಬ್ರವೀತ್ |
ಪ್ರಸಾದಯಂತಿ ದೇವೇಶಂ ತೇಷಾಂ ಪ್ರೀತೋsಭವದ್ಭವಃ ||

ಸ|| ಭಾಗಾರ್ಥಿನೋ ಭಾಗಾನ್ ನ ಕಲ್ಪಯತೇ ಯಸ್ಮಾತ್ ವಃ ಮಹಾರ್ಹಾಣಿ ವರಾಂಗಾಣಿ ಧನುಷಾ ಶಾತಯಾಮಿ ||ಹೇ ಮುನಿಪುಂಗವ ! ತತಃ ಸರ್ವೇ ದೇವಾಃ ವಿಮನಃ ದೇವೇಶಂ ಪ್ರಸಾದಯಂತಿ | ತೇಷಾಂ ಪ್ರೀತೋ ಅಭವತ್ ಭವಃ||

'You have not given the rightful share being asked by me and I am going to cut your best and most valuable limbs'. O Best of sages ! Then the terrified Devas prayed to Siva. Then Siva was pleased" .

ಪ್ರೀತಿಯುಕ್ತ ಸ್ಸ ಸರ್ವೇಷಾಂ ದದೌ ತೇಷಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಮ್ |
ತದೇತದ್ದೇವದೇವಸ್ಯ ಧನೂರತ್ನಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ |
ನ್ಯಾಸಭೂತಂ ತದಾ ನ್ಯಸ್ತಮ್ ಅಸ್ಮಾಕಂ ಪೂರ್ವಕೇ ವಿಭೋ ||

ಸ||ಸ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪ್ರೀತಿಯುಕ್ತಃ ತೇಷಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ತದೇತತ್ ದೇವ ದೇವಸ್ಯ ಧನೂರತ್ನಂ ವಿಭೋ ದದೌ | ತದಾ ಪೂರ್ವಕೇ ಅಸ್ಮಾಕಂ ನ್ಯಾಸಭೂತಂ ನ್ಯಸ್ತಮ್||

"Pleased with all of them gave them this bow which is like a gem . Then this bow was given in old times to our ancestors for safe keeping ".

ಅಥ ಮೇ ಕೃಷತಃ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಲಾಂಗಲಾದುತ್ಥಿತಾ ಮಯಾ |
ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಶೋಧಯತಾ ಲಬ್ಧಾ ನಾಮ್ನಾ ಸೀತೇತಿ ವಿಶ್ರುತಾ ||

ಸ|| ಅಥ ಮೇ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಕೃಷತಃ ಮಯಾ ಲಾಂಗಲಾತ್ ಉತ್ಥಿತಾ | ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಶೋಧಯಿತಾ ಲಬ್ಧಾ ಇತಿ ಸೀತಾ ನಾಮ್ನಾ ವಿಶ್ರುತಾ ||

"Then once when I was tilling the soil a girl came up by the plough. Because she came up by the plough she is known as Sita".

ಭೂತಲಾದುತ್ಥಿತಾ ಸಾತು ವ್ಯವರ್ಥತ ಮಮಾತ್ಮಜಾ |
ವೀರ್ಯ ಶುಲ್ಕೇತಿ ಮೇ ಕನ್ಯಾ ಸ್ಥಾಪಿತೇಯಂ ಅಯೋನಿಜಾ ||

ಸ|| ಸಾ ಭೂತಲಾತ್ ಉತ್ಥಿತಾ (ಅಪಿ) ತು ಮಮ ಆತ್ಮಜಾ ವ್ಯವರ್ಥತ | ಮೇ ಕನ್ಯಾ ಅಯೋನಿಜಾ ಅಯಂ ವೀರ್ಯ ಶುಲ್ಕೇತಿ ಸ್ಥಾಪಿತಃ||

"Emerging from the earth she grew up like my daughter. This Ayonija is to be claimed by valor only".

ಭೂತಲಾದುತ್ಥಿತಾಂ ತಾಂ ತು ವರ್ಧಮಾನಾಂ ಮಮಾತ್ಮಜಾಮ್ |
ವರಯಾಮಾಸುರಾಗಮ್ಯ ರಾಜಾನೋ ಮುನಿಪುಂಗವ ||

ಸ|| ಹೇ ಮುನಿಪುಂಗವ !ಭೂತಲಾತ್ ಉತ್ಥಿತಾಂ ವರ್ಥಮಾನಾಂ ಮಮ ಆತ್ಮಜಾಂ ತಾಂ ವರಯಾಮಾಸುಃ ರಾಜಾನೋ ಆಗಮ್ಯ ||

"Oh Best of sages ! For this daughter who emerged out of earth many kings came as suitors".

ತೇಷಾಂ ವರಯತಾಂ ಕನ್ಯಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪೃಥಿವೀಕ್ಷಿತಾಮ್ |
ವೀರ್ಯಶುಲ್ಕೇತಿ ಭಗವನ್ ನ ದದಾಮಿ ಸುತಾಮಹಮ್ ||

ಸ|| ಹೇ ಭಗವನ್ ! ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪೃಥಿವೀಕ್ಷಿತಾಂ ತೇಷಾಂ ವರಯತಾಂ ಕನ್ಯಾಂ ವೀರ್ಯಶುಲ್ಕೇತಿ ಸುತಾಂ ಅಹಂ ನ ದದಾಮಿ ||

"Oh Bhagavan ! Since she is to be given the most valiant among all , I could not give her to any one".

ತತಸ್ಸರ್ವೇ ನೃಪಯಃ ಸಮೇತ್ಯ ಮುನಿಪುಂಗವ |
ಮಿಥಿಲಾಮಭ್ಯುಪಾಗಮ್ಯ ವೀರ್ಯ ಜಿಜ್ಞಾಸವಸ್ತದಾ ||

ಸ|| ತತಃ ಸರ್ವೇ ನೃಪಯಃ ಸಮೇತ್ಯ ವೀರ್ಯ ಜಿಜ್ಞಾಸವಃ ತದಾ ಮಿಥಿಲಾಂ ಅಭ್ಯುಪಾಗಮ್ಯ ||

"Then all the kings came to Mithila interested in knowing their valor."

ತೇಷಾಂ ಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನಾನಂ ವೀರ್ಯಂ ಧನುರುಪಾಹೃತಮ್ |
ನ ಶೇಕುರ್ಗ್ರಹಣೇ ತಸ್ಯ ಧನುಷಸ್ತೋಲನೇsಪಿ ವಾ ||

ಸ|| ತೇಷಾಂ ವೀರ್ಯಂ ಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನಾನಾಂ ಧನುಃ ಉಪಾಹೃತಮ್ | (ತೇ) ತಸ್ಯ ಗ್ರಹಣೇ ಸ್ತೋಲನೇಪಿ ವಾ ನ ಶೇಕುಃ ||

"They wanted to test their skill by taking aim with the Bow. But they could not even lift the bow let alone taking aim".

ತೇಷಾಂ ವೀರ್ಯವತಾಂ ವೀರ್ಯಂ ಅಲ್ಪಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಮಹಾಮುನೇ |
ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾತಾ ನೃಪತಯಃ ತನ್ನಿಬೋಧ ತಪೋಧನಾ ||

ಸ|| ಹೇ ತಪೋಧನಾ! ನೃಪತಯಃ ವೀರ್ಯವತಾಂ ವೀರ್ಯಂ ಅಲ್ಪಂ ಇತಿ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತೇಷಾಂ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾತಾ ತನ್ನಿಬೋಧ ||

"Oh Venerable sage ! Realizing that their valor is too little I did not give my daughter. Then I will tell you what happenned further".

ತತಃ ಪರಮ ಕೋಪೇನ ರಾಜಾನೋ ಮುನಿಪುಂಗವ |
ನ್ಯರುಂಧನ್ ಮಿಥಿಲಾಂ ಸರ್ವೇ ವೀರ್ಯ ಸಂದೇಹಮಾಗತಾಃ ||

ಸ|| ಹೇ ಮುನಿಪುಂಗವ ! ಸರ್ವೇ ರಾಜಾನೋಸಂದೇಹ ಮಾಗತಃ ತತಃ ಪರಮ ಕೋಪೇನ ಮಿಥಿಲಾಂ ನ್ಯರುಂಧನ್ ||

"Oh Sage ! The kings had a suspicion . Then they attacked Mithila with great anger".

ಆತ್ಮಾನಮವಧೂತಂ ತೇ ವಿಜ್ಞಾಯ ನೃಪಪುಂಗವಾಃ |
ರೋಷೇಣ ಮಹತಾss ವಿಷ್ಟಾಃ ಪೀಡಯನ್ ಮಿಥಿಲಾಂ ಪುರೀಂ ||

ಸ|| ತೇ ನೃಪಪುಂಗವಾಃ ಆತ್ಮಾನಂ ಅವಧೂತಂ (ಇತಿ) ವಿಜ್ಞಾಯ ಮಹತಾ ರೋಷೇಣ ಮಿಥಿಲಾಂ ಪುರೀಂ ಪೀಡಯನ್ ಅವಿಷ್ಟಾಃ||

"The kings felt insulted and then they started to attack Mithila and causing many troubles".

ತತಃ ಸಂವತ್ಸರೇ ಪೂರ್ಣೇ ಕ್ಷಯಂ ಯಾತಾನಿ ಸರ್ವಶಃ |
ಸಾಧನಾನಿ ಮುನಿಶ್ರೇಷ್ಠ ತತೋss ಹಂ ಭೃಶದುಃಖಿತಃ ||

ಸ|| ಹೇ ಮುನಿಶ್ರೇಷ್ಠ ತತಃ ಸಂವತ್ಸರ ಪೂರ್ಣೇ ಸರ್ವಶಃ ಸಾಧನಾನಿ ಕ್ಷಯಂ ಯಾತಾನಿ ! ತತಃ ಅಹಂ ಭೃಶ ದುಃಖಿತಃ ||

"Oh Best of sages ! After a full year the instruments to defend became weak. Then I was extremely sad".

ತತೋ ದೇವಗಣಾನ್ ಸರ್ವಾನ್ ತಪಸಾ ಅಹಂ ಪ್ರಸಾದಯಮ್ |
ದದುಶ್ಚ ಪರಮಪ್ರೀತಾಃ ಚತುರಂಗ ಬಲಂ ಸುರಾಃ ||

ಸ|| ತತಃ ಅಹಮ್ ತಪಸಾ ಸರ್ವಾನ್ ದೇವಗಣಾನ್ ಪ್ರಸಾದಯಮ್ | ಪರಮಪ್ರೀತಾಃ ಸುರಾಃ ಚತುರಂಗ ಬಲಂ ತದದುಃ ಚ ||

"Then I pleased the Devas with penance. The pleased Devas gave me fourfold forces".

ತತೋ ಭಗ್ನಾನೃಪತಯೋ ಹನ್ಯಮಾನಾ ದಿಶೋಯಯುಃ |
ಅವೀರ್ಯಾ ವೀರ್ಯಸಂದಿಗ್ಧಾಃ ಸಾಮಾತ್ಯಾಃ ಪಾಪಕರ್ಮಣಃ ||

ಸ|| ತತಃ ನೃಪತಯೋಃ ಭಗ್ನಾ ಹನ್ಯಮಾನಾ ಅವೀರ್ಯಾಃ ವೀರ್ಯ ಸಂದಿಗ್ಧಾಃ ಸಾಮಾತ್ಯಾಂ ಪಾಪಕರ್ಮಿಣಃ ದಿಶೋ ಯಯುಃ ||

"Then all those kings were humbled losing their valor and commiting heinous acts ran away in all directions".

ತದೇತನ್ಮುನಿಶಾರ್ದೂಲ ಧನುಃ ಪರಮಭಾಸ್ವರಮ್ |
ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣಯೋಶ್ಛಾಪಿ ದರ್ಶಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಸುವ್ರತ ||

ಸ|| ಹೇ ಮುನಿಶಾರ್ದೂಲ ! ಸುವ್ರತ ! ತತ್ ಏತತ್ ಪರಮಭಾಸ್ವರಂ ಧನುಃ ರಾಮ ಲಕ್ಷ್ಮಣಯೋಃ ಚ ಅಪಿ ದರ್ಶಯಿಷ್ಯಾಮಿ ||

"O Best of sages ! You have done many good deeds ! I will show that great bow to Rama and Lakshmana".

ಯದ್ಯಸ್ಯ ಧನುಷೋ ರಾಮಃ ಕುರ್ಯಾದಾರೋಪಣಂ ಮುನೇ |
ಸುತಾಂ ಅಯೋನಿಜಾಂ ಸೀತಾಂ ದದ್ಯಾಂ ದಾಶರಥೇರಹಮ್ ||

ಸ|| ಹೇ ಮುನೇಃ ! ಯದಿ ಅಸ್ಯ ಧನುಃ ರಾಮಃ ಆರೋಪಣಂ ಕುರ್ಯಾದ್ ಅಯೋನಿಜಾಂ ಸುತಾಂ ದಾಶರಥೇಃ ದದ್ಯಾಂ ||

"Oh Great sage ! if Rama can take aim with the bow then I give my daughter Ayonija to the son of Dasartha !"

ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್ರಾಮಾಯಣೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ಬಾಲಕಾಂಡೇ ಷಟ್ಷಷ್ಠಿತಮಸ್ಸರ್ಗಃ ||

Thus the sixty sixth sarga of Balakanda in Srimadvalmiki Ramayan comes to an end .

||ಓಮ್ ತತ್ ಸತ್ ||

||om tat sat||