Select Sloka text in Devanagari, Telugu, Kannada, Gujarati, or English
|| om tat sat ||

શ્રીભગવદ્ગીત
દશમોઽધ્યાયઃ
વિભૂતિ યોગઃ

શ્રીભગવાનુવાચ:

ભૂય એવ મહાબાહો શ્રુણુમે પરમં વચઃ|
યત્તેઽહં પ્રીયમાણાય વક્ષ્યામિ હિતકામ્યયા||1||

ન મે વિદુઃ સુરગણાઃ પ્રભવં ન મહર્ષયઃ|
અહમાદિર્હિ દેવાનાં મહર્ષીણાં ચ સર્વશઃ||2||

યો મામજમનાદિં ચ વેત્તિ લોકમહેશ્વરમ્|
અસમ્મૂઢસ્ય મર્ત્યેષુ સર્વપાપૈઃ પ્રમુચ્યતે||3||

બુદ્ધિર્‍જ્ઞાનમસમ્મોહઃ ક્ષમા સત્યં દમશ્શમઃ|
સુખં દુઃખં ભવોઽભાવો ભયં ચ અભયમેવ ચ||4||

અહિંસા સમતા તુષ્ટિઃ તપો દાનં યશોઽયશઃ|
ભવન્તિ ભાવા ભૂતાનાં મત્તએવ પૃથગ્વિધાઃ||5||

મહર્ષયસ્સપ્ત પૂર્વે ચત્વારો મનવસ્તથા|
મદ્ભાવા માનસા જાતા યેષાં લોક ઇમાઃ પ્રજાઃ||6||

એતાં વિભૂતિં યોગં ચ મમ યો વેત્તિ તત્ત્વતઃ|
સોઽવિકમ્પેન યોગેન યુજ્યતે નાત્ર સંશયઃ||7||

અહં સર્વસ્ય પ્રભવો મત્તઃ સર્વં પ્રવર્તતે|
ઇતિ મત્વા ભજન્તે માં બુધા ભાવસમન્વિતાઃ||8||

મચ્છિત્તા મદ્ગતાપ્રાણા બોધયન્તઃ પરસ્પરમ્|
કથયન્તશ્ચ માં નિત્યં તુષ્યન્તિ ચ રમન્તિ ચ||9||

તેષાં સતતયુક્તાનાં ભજતાં પ્રીતિ પૂર્વકમ્|
દદામિ બુદ્ધિ યોગં તં યેન મામુપાયાન્તિ તે||10||

તેષામેવાનુકંપાર્થ મહમજ્ઞાનજં તમઃ|
નાશયામ્યાત્મભાવસ્થો જ્ઞાન દીપેન ભાસ્વતા||11||

અર્જુન ઉવાચ||
પરં બ્રહ્મ પરં ધામ પવિત્રં પરમં ભવાન્ |
પુરુષં શાશ્વતં દિવ્યમાદિ દેવમજં વિભુમ્||12||

અહુસ્ત્વાં ઋષયસ્સર્વે દેવર્ષિર્નારદસ્તથા|
અસિતો દેવલો વ્યાસઃ સ્વયં ચૈવ બ્રવીષિ મે||13||

સર્વમેતદૃતં મન્યે યન્માં વદસિ કેશવ|
ન હિ તે ભગવન્ વ્યક્તિં વિદુર્દેવા ન દાનવાઃ||14||

સ્વયમેવાત્મનાત્માનં વેત્થ ત્વં પુરુષોત્તમ|
ભૂત ભાવન ભૂતેશ દેવદેવ જગત્પતે||15||

વક્તુમર્હસ્યશેષેણ દિવ્યાહ્યાત્મ વિભૂતયઃ|
યાભિર્વિભૂતિભિર્લોકાનિમાંસ્ત્વં વ્યાપ્ય તિષ્ઠસિ||16||

કથં વિદ્યામહં યોગિંસ્ત્વાં સદા પરિચિન્તયન્|
કેષુ કેષુ ચ ભાવેષુ ચિન્ત્યોઽસિ ભગવન્મયા||17||

વિસ્તરેણાત્મનો યોગં વિભૂતિં ચ જનાર્દન|
ભૂયં કથય તૃપ્તિર્હિ શ્રુણ્વતો નાસ્તિ મેઽમૃતમ્||18||

શ્રી ભગવાનુવાચ||
હન્ત તે કથયિષ્યામિ દિવ્યાઃ આત્મ વિભૂતયઃ|
પ્રાધાન્યતઃ કુરુશ્રેષ્ઠ નાસ્ત્યન્તો વિસ્તરસ્ય મે||19||

અહમાત્મા ગુડાકેશ સર્વભૂતાશયસ્થિતઃ|
અહમાદિશ્ચ મધ્યં ચ ભૂતાનામન્ત એવ ચ||20||

અદિત્યાનામહં વિષ્ણુર્જ્યોતિષાં રવિરંશુમાન્|
મરીચિર્મરુતામસ્મિ નક્ષત્રાણાંમહં શશી||21||

વેદાનાં સામવેદોઽસ્મિ દેવાનામસ્મિ વાસવઃ|
ઇન્દ્રિયાણાં મનશ્ચાસ્મિ ભૂતાનામસ્મિ ચેતના||22||

રુદ્રાણાં શંકરશ્ચાસ્મિ મેરુશ્શિખરિણામહમ્|
વસૂનાં પાવકશ્ચાસ્મિ મેરુશ્શિખરિણામહમ્|| 23||

પુરોધસાં ચ મુખ્યં માં વિદ્ધિ પાર્થ બૃહસ્પતિમ્||
સેનાનીમહં સ્કન્દઃ સરસામસ્મિ સાગરઃ||24||

મહર્ષીણાં ભૃગુરહં ગિરામસ્મ્યેકમક્ષરમ્|
યજ્ઞાનાં જપયજ્ઞોઽસ્મિ સ્થાવરાણાં હિમાલયઃ||25||

અશ્વત્થઃ સર્વ વૃક્ષણાં દેવર્ષીણાં ચ નારદઃ|
ગંધર્વાણાં ચિત્રરથઃ સિદ્ધાનાં કપિલો મુનિઃ||26||

ઉચ્છૈશ્શ્રવસમશ્વાનાં વિદ્ધિ મામમૃતોદ્ભવમ્|
ઇરાવતં ગજેન્દ્રાણાં નરાણાં ચ નરાધિપમ્||27||

આયુધાનામહં વજ્રં ધેનૂનામસ્મિ કામધુક્|
પ્રજનશ્ચાસ્મિ કંદર્પઃ સર્પાણામસ્મિ વાસુકિઃ||28||

અનન્તાશ્ચાસ્મિ નાગાનાં વરુણો યાદસામહમ્|
પિતૄણામર્યમા ચાસ્મિ યમસ્સંયમતામહમ્||29||

પ્રહ્લાદશ્ચાસ્મિ દૈત્યાનાં કાલઃ કલયતામહમ્|
મૃગાણાં ચ મૃગેન્દ્રોઽહમ્ વૈનતેયશ્ચ પક્ષિણામ્||30||

પવનઃ પવતામસ્મિ રામશ્શસ્ત્રભૃતામહમ્|
ઝુષાણાં મકરશ્ચાસ્મિ શ્રોતસામસ્મિ જાહ્નવી||31||

સર્ગાણામાદિરન્તશ્ચ મધ્યં ચૈવાહમર્જુન|
અધ્યાત્મ વિદ્યા વિદ્યાનાં વાદઃ પ્રવદતામહમ્||32||

અક્ષરાણામકારોઽસ્મિ દ્વન્દ્વઃ સામાસિકસ્ય ચ|
અહમેવાક્ષયઃ કાલો ધાતાહં વિશ્વતો મુખઃ||33||

મૃત્યુસ્સર્વહરશ્ચાહં ઉદ્ભવશ્ચ ભવિષ્યતામ્|
કીર્તિશ્શ્રીર્વાક્ય નારીણાં સ્મૃતિર્મેધા ધૃતિઃ ક્ષમા||34||

બૃહત્સામ તથા સામ્નાં ગાયત્રી છંદસામહમ્|
માસાનાં માર્ગશીર્ષોઽહં ઋતૂનાં કુશુમાકરઃ||35||

દ્યૂતં છલયતામસ્મિ તેજસ્તેજસ્વિનામહમ્ |
જયોઽસ્મિ વ્યવસાયોઽસ્મિ સત્ત્વં સત્ત્વવતામહમ્||36||

વૃષ્ણીનાં વાસુદેવોઽસ્મિ પાણ્ડવાનાં ધનંજયઃ|
મુનીનામપ્યહં વ્યાસઃ કવીનામુશના કવિઃ||37||

દણ્ડો દમયતામસ્મિ નીતિરસ્મિ જિગીષતામ્|
મૌનં ચૈવાસ્મિ ગુહ્યાનાં જ્ઞાનં જ્ઞાનવતામહમ્||38||

યચ્ચાપિ સર્વભૂતાનાં બીજં તદહમર્જુન|
ન તદસ્તિ વિના યત્સ્યાન્ મયા ભૂતં ચરાચરમ્||39||

નાન્તોઽસ્તિ મમ દિવ્યાનાં વિભૂતિનાં પરન્તપ|
એષ તૂદ્દેશતઃ પ્રોક્તો વિભૂતેર્વિસ્તરો મયા||40||

યદ્યદ્વિભૂતિમત્સત્ત્વં શ્રીમદૂર્જિતમેવ વા|
તત્તદેવાવગચ્ચ ત્વં મમતેજોંઽશ સંભવમ્||41||

અથવા બહુનૈતેન કિં જ્ઞાતેન તવાર્જુન|
વિષ્ટભ્યાહમિદં કૃત્સ્નમ્ એકાંશેન સ્થિતો જગત્||42||

ઇતિ શ્રીમદ્ભગવદ્ગીતાસૂપનિષત્સુ બ્રહ્મવિદ્યાયાં યોગશાસ્ત્રે
શ્રીકૃષ્ણાર્જુન સંવાદે વિભૂતિયોગોનામ
દશમોઽધ્યાયઃ
ઓં તત્ સત્