Bhagavadgita !
Chapter 4 - Jnyana Yoga !
Slokas !
Select Sloka text in Devanagari, Telugu, Kannada, Gujarati, or Engli
|| Om tat sat ||
ભગવદ્ગીત
અથ ચતુર્થોઽધ્યાયઃ
જ્ઞાન યોગઃ
શ્રી ભગવાનુવાચ:
ઇમં વિવસ્વતે યોગં પ્રોક્તવાનહમવ્યયમ્ |
વિવસ્વાન્ મનવે પ્રાહ મનુઃ ઇક્ષ્વાકવેઽબ્રવીત્ ||1||
એવં પરમ્પરાપ્રાપ્તં ઇમં રાજર્ષયો વિદુઃ |
સ કાલેનેહ મહતા યોગો નષ્ઠઃ પરન્તપ || 2 ||
સ એવાયં મયા તેઽદ્ય યોગઃ પ્રોક્તઃ પુરાતનઃ |
ભક્તોઽસિ મે સખાચેતિ રહસ્યં હ્યેતદુત્તમમ્ || 3 ||
અર્જુન ઉવાચ :
અપરં ભવતો જન્મ પરં જન્મ વિવસ્વતઃ|
કથમેતદ્વિજાનીયાં ત્વમાદૌ પ્રોક્તવાનિતિ || 4 ||
શ્રી ભગવાનુવાચ:
બહૂનિ મે વ્યતીતાનિ જન્માનિ તવ ચાર્જુન |
તાનયહં વેદ સર્વાણિ ન ત્વં વેત્થ પરન્તપ || 5 ||
અજોઽપિ સન્નવ્યયાત્મા ભૂતાનાં ઈશ્વરોઽપિ સન્ |
પ્રકૃતિં સ્વામધિષ્ટાય સંભવામ્યાત્મમાયયા|| 6 ||
યદા યદા હિ ધર્મસ્ય ગ્લાનિર્ભવતિ ભારત |
અભ્યુત્થાનં અધર્મસ્ય તદાત્માનમ્ સૃજામ્યહમ્ || 7 ||
પરિત્રાણાય સાધૂનામ્ વિનાશાય ચ દુષ્કૃતામ્ |
ધર્મ સંસ્થાપનાર્થાય સંભવામિ યુગે યુગે || 8 ||
જન્મ કર્મ ચ મે દિવ્યં એવં યો વેત્તિ તત્ત્વતઃ |
ત્યક્ત્વા દેહં પુનર્જન્મ નૈતિ મામેતિ સોઽર્જુન || 9 ||
વીતરાગ ભય ક્રોધા મન્મયા મામુપાશ્રિતાઃ |
બહવો જ્ઞાન તપસા પૂતા મદ્ભાવમાગતાઃ ||10 ||
યે યથા માં પ્રપદ્યન્તે તાં સ્તથૈવ ભજામ્યહમ્ |
મમવર્ત્માનુ વર્તન્તે મનુષ્યાઃ પાર્થ સર્વશઃ || 11 ||
કાંક્ષન્તઃ કર્મણાં સિદ્ધિં યજન્ત ઇહ દેવતાઃ |
ક્ષિપ્રં હિ માનુષે લોકે સિદ્ધિર્ભવતિ કર્મજા || 12||
ચાતુર્વર્ણ્યં મયા સૃષ્ટં ગુણકર્મ વિભાગશઃ |
તસ્ય કર્તારમપિ માં વિદ્ધ્યકર્તાર મવ્યયમ્ || 13 ||
નમાં કર્માણિ લિમ્પન્તિ નમે કર્મફલે સ્પૃહા |
ઇતિ માં યોઽભિજાનાતિ કર્મભિઃ ન સ બધ્યતે || 14 {{
એવં જ્ઞાત્વા કૃતં કર્મ પૂર્વૈરપિ મુમુક્ષુભિઃ |
કુરુ કર્મૈવ તસ્માત્વં પૂર્વૈઃ પૂર્વતરં કૃતમ્ ||15||
કિં કર્મ કિમકર્મેતિ કવયોઽપ્યત્ર મોહિતાઃ |
તત્તે કર્મ પ્રવક્ષ્યામિ યજ્ઞાત્વા મોક્ષ્યસેઽશુભાત્|| 16||
કર્મણોહ્યપિ બોદ્ધવ્યં બોદ્ધવ્યં ચ વિકર્મણઃ |
અકર્મણશ્ચ બોદ્ધવ્યં ગહના કર્મણો ગતિઃ || 17 ||
કર્મણ્યકર્મ યઃ પશ્યેત્ અકર્મણિ ચ કર્મ યઃ|
સ બુદ્ધિમાન્ મનુષ્યેષુ સ યુક્તઃ કૃત્સ્નકર્મકૃત્ || 18||
યસ્ય સર્વે સમારમ્ભાઃ કામ સંકલ્પવર્જિતાઃ |
જ્ઞાનાગ્નિ દગ્ધકર્માણાં તમાહુઃ પણ્ડિતં બુધાઃ || 19 ||
ત્યક્ત્વા કર્મ ફલાસઙ્ગં નિત્ય તૃપ્તો નિરાશ્રયઃ |
કર્મણ્યભિપ્રવૃતોઽપિ નૈવ કિંચિત્કરોતિ સઃ || 20||
નિરાશીર્યત ચિત્તાત્મા ત્યક્ત સર્વ પરિગ્રહઃ |
શારીરં કેવલં કર્મ કુર્વન્નાપ્નોતિ કિલ્બિષમ્|| 21 ||
યદૃચ્ચાલાભસંતુષ્ઠો દ્વન્દ્વાતીતો વિમત્સરઃ |
સમઃ સિદ્ધાવસિદ્ધૌ ચ કૃત્વાપિ ન નિબધ્યતે || 22||
ગતસઙ્ગસ્ય મુક્તસ્ય જ્ઞાનાવસ્થિતચેતસઃ |
યજ્ઞાયાચરતઃ કર્મ સમગ્રં પ્રવિલીયતે || 23||
બ્રહ્માર્પણમ્ બ્રહ્મહવિઃ બ્રહ્મગ્નૌ બ્રહ્મણા હુતમ્ |
બ્રહ્મૈવ તેન ગન્તવ્યં બ્રહ્મકર્મસમાધિના || 24 ||
દૈવમેવાપરે યજ્ઞં યોગિનઃ પર્યુપાસતે |
બ્રહ્માગ્નાવપરે યજ્ઞં યજ્ઞેનૈવોપજુહ્વતિ || 25||
શ્રોત્રાદીનીન્દ્રિયાણ્યન્યે સંયમાગ્નિષુ જુહ્વતિ |
શબ્દાદીન્વિષયાનન્ય ઇન્દ્રિયાગ્નિષુ જુહ્વતિ || 26||
સર્વાણીન્દ્રિયકર્માણિ પ્રાણકર્માણિ ચાપરે |
આત્મસંયમયોગાગ્નૌ જુહ્વતિ જ્ઞાનદીપિતે || 27 ||
દ્રવ્ય યજ્ઞા તપો યજ્ઞા યોગ યજ્ઞાસ્તથાપરે |
સ્વાધ્યાય જ્ઞાનયજ્ઞશ્ચ યતયઃ સંશિતવ્રતાઃ || 28 ||
અપાને જુહ્વતિ પ્રાણં પ્રાણેઽપાનં તથાsપરે |
પ્રાણાપાન ગતીરુદ્ધ્વા પ્રાણાયામપરાયણાઃ || 29 ||
અપરે નિયતાહારઃ પ્રાણાન્ પ્રાણેષુ જુહ્વતિ |
સર્વેઽપ્યેતે યજ્ઞવિદો યજ્ઞક્ષપિત કલ્મષાઃ ||30||
યજ્ઞશિષ્ટામૃત ભુજો યાન્તિ બ્રહ્મ સનાતનમ્|
નાયં લોકોઽસ્ત્યયજ્ઞસ્ય કુતોઽન્યઃકુરુસત્તમ || 31||
એવં બહુવિથા યજ્ઞા વિતતા બ્રહ્મણો મુખે |
કર્મજાન્ વિદ્ધિ તાન્ સર્વાન્ એવં જ્ઞાત્વા વિમોક્ષ્યસે || 32||
શ્રેયાન્ દ્રવ્યમયાદ્યજ્ઞા જ્ઞાનયજ્ઞઃ પરન્તપ |
સર્વં કર્માખિલં પાર્થ જ્ઞાને પરિસમાપ્યતે || 33||
તદ્વિદ્ધિ પ્રણિ પાતેન પરિપ્રશ્નેન સેવયા |
ઉપદેક્ષ્યન્તિ તે જ્ઞાનં જ્ઞાનિનઃ તત્ત્વ દર્શિનઃ || 34 ||
યત્ જ્ઞાત્વા ન પુનર્મોહમેવં યાસ્યસિ પાણ્ડવ |
યેન ભૂતાન્યશેષેણ દ્રક્ષ્યસ્યાત્મન્યથો મયિ || 35||
અપિ ચેદપિ પાપેભ્યઃ સર્વેભ્યઃ પાપકૃત્તમઃ |
સર્વં જ્ઞાનપ્લવેનૈવ વૃજિનં સંતરિષ્યસિ || 36||
યથૈથાંસિ સમિદ્ધોsગ્નિઃ ભસ્મસાત્કુરુતેઽર્જુન|
જ્ઞાનાગ્નિ સર્વકર્માણિ ભસ્મસાત્કુરુતે તથા || 37||
ન હિ જ્ઞાનેન સદૃશં પવિત્રમિહ વિદ્યતે |
તત્ સ્વયં યોગસંસિદ્ધઃ કાલેનાત્મનિ વિંદતિ|| 38 ||
શ્રદ્ધ્વાન્ લભતે જ્ઞાનં તત્પરઃ સંયતેન્દ્રિયઃ|
જ્ઞાનં લબ્ધ્વા પરાં શાન્તિં અચિરેણાધિગચ્છતિ|| 39 ||
અજ્ઞશ્ચાશ્રદ્ધધાનશ્ચ સંશયાત્મા વિનશ્યતિ |
નાયં લોકોઽસ્તિ ન પરો ન સુખં સંશયાત્મનઃ ||40||
યોગસન્ન્યસ્તકર્માણાં જ્ઞાનસંછિન્નસંશયમ્ |
આત્મવંતં ન કર્માણિ નિબધ્નંતિ ધનંજય || 41 ||
તસ્માદજ્ઞાન સંભૂતં હૃત્થ્સં જ્ઞાનાસિનાત્મનઃ |
ચિત્વૈનં સંશયં યોગમાતિષ્ઠોત્તિષ્ઠ ભારત || 42||
ઇતિ શ્રીમદ્ભગવદ્ગીતાસૂપનિષત્સુ બ્રહ્મવિદ્યાયામ્ યોગ શાસ્ત્રે
શ્રીકૃષ્ણાર્જુન સંવાદે જ્ઞાનયોગો નામ
ચતુર્થોsધ્યાયઃ ||
||ઓમ્ તત્ સત્ ||