||Purusha Suktam||

పురుషసూక్తం ॥

|| Om tat sat ||

Sloka Text in Telugu , Kannada, Gujarati, Devanagari, English

||పురుషసూక్తం||

||శాంతి మంత్రము||
ఓమ్ తచ్చం యోరావృణీమహే|గాతుం యజ్ఞాయ| గాతుం యజ్ఞపతయే|
దైవీ స్వస్తిరస్తు నః| స్వస్తిర్మానుషేభ్యః | ఊర్థ్వం జిగాతు భేషజం|
శం నో అస్తు ద్విపదే | శం చతుష్పదే||
ఓమ్ శాంతిః శాంతిః శాంతిః||

||పురుషసూక్తం||

ఓమ్ సహస్ర శీర్షాపురుషః| సహస్రాక్షః సహస్రపాత్| సభూమిం విశ్వతో వృత్వా|
అత్యతిష్ఠత్ దశాంగుళమ్||1||

పురుష ఏ వేదగ్‍ం సర్వమ్ యద్భూతం యచ్చభవ్యం| ఉతామృతత్వస్యేశానః|
యదన్నేనాతిరోహతి||2||

ఏతావానస్య మహిమా| అతో జ్యాయాగ్‍శ్చ పూరుషః| పాదోఽస్య విశ్వా భూతాని|
త్రిపాదస్యామృతం దివి||3||

త్రిపాదూర్ధ్వ ఉదైత్పురుషః| పాదోఽస్యేహాఽఽభవాత్పునః| తతో విష్వజ్‍వ్యక్రామత్|
సాశనానశనే అభి||4||

తస్మాత్ విరాట్ అజాయత|విరాజో అధి పూరుషః|స జాతో అత్యరిత్యత|
పశ్చాత్ భూమిమ్ అధో పురః||5||

యత్పురుషేణ హవిషా| దేవా యజ్ఞమతన్వత| వసంతో అస్యాసీదాజ్యమ్|
గ్రీష్మ ఇధ్మః శరత్ హవిః||6||

సప్తాస్యాన్ పరిధయః| త్రిః సప్త సమిధః కృతాః| దేవాయద్యజ్ఞం తన్వానాః|
అబధ్నున్పురుషం పశుమ్||7||

తం యజ్ఞం బర్హిషి ప్రౌక్షన్| పురుషం జాతమగ్రతః| తేన దేవా అజయంత|
సాధ్యా ఋషయశ్చ యే||8||

తస్మాత్ యజ్ఞాత్ సర్వహుతః| సంభృతం వృషద్రాజ్యమ్| పశూగ్‍స్తాగ్‍శ్చక్రే వాయవ్యాన్|
అరణ్యాన్గ్రామ్యాశ్చ యే||9||

తస్మాత్ యజ్ఞాత్ సర్వహుతః| ఋచః సామాని జజ్ఞిరే| ఛందాగ్‍ంసి జజ్ఞరే తస్మాత్ |
యజుః తస్మాదజాయత|| 10||

తస్మాదశ్వా అజాయంత| యే కే చోభయాదతః| గావో హ జజ్ఞిరే తస్మాత్|
తస్మాత్ జ్జాతా అజావయః||11||

యత్పురుషం వ్యద్ధుః| కతిధా వ్యకల్పయన్| ముఖం కిమస్య కౌ బాహూ|
కావూరూ పాదావుచ్యేతే||12||

బ్రాహ్మణోఽస్య ముఖమాసీత్| బాహూ రాజస్య కృతః| ఊరూ తదస్య యద్వైశ్యః|
పద్భ్యా‍గ్‍ం శూద్రో అజాయత||13||

చంద్రమా మనసో జాతః | చక్షోః సూర్యో అజాయత| ముఖాదింద్రశ్చాగ్నిశ్చ|
ప్రాణాద్వాయురజాయత||14||

నాభ్యాదాసీత్ అంతరిక్షమ్| శీర్షో ద్యౌః సమవర్తత| పద్భ్యాం భూమిర్దిశః శ్రోతాత్|
తథా లోకాగ్‍ం అకల్పయన్||15||

వేదాహమేతం పురుషం మహాంతమ్| అదిత్యవర్ణం తమసస్తుపారే| సర్వాణి రూపాణి విచిత్య ధీరః |
నామాని కృత్వాఽభివదన్ యదాస్తే||16||

దాతా పురస్తాత్ యముదాజహార| శక్రః ప్రవిద్వాన్ ప్రదిశశ్చతస్రః| తమేవం విద్వాన్ అమృత ఇహ భవతి|
నాన్యః పంథా అయనాయ విద్యతే||17||

యజ్ఞేన యజ్ఞమజయంత దేవాః| తాని ధర్మాణి ప్రథమాన్యాసన్| తే హ నాకం మహిమానః సచంతే|
యత్రపూర్వే స్వాధ్యాః సంతి దేవాః||18||

అద్భ్యః సంభూతః పృథివ్యై రసాచ్చ| విశ్వకర్మణః సమవర్తతాధి| తస్య త్వష్ఠా విదధత్ రూపమేతి|
తత్ పురుషస్య విశ్వమాజానమగ్రే||19||

వేదాహమేతం పురుషం మహాన్తం| ఆదిత్యవర్ణం తమసః పరస్తాత్| తమేవం విద్వానమృత ఇహ భవతి|
నాన్యః పంథా విద్యతేఽయనాయ||20||

ప్రజాపతిశ్చరతి గర్భే అంతః| అజాయమానో బహుథా విజాయతే| తస్య ధీరాః పరిజానంతి యోనిమ్|
మరీచీనాం పదమిచ్చంతి వేధసః|| 21||

యో దేవేభ్య అతపతి| యో దేవానాం పురోహితః| పూర్వో యో దేవేభ్యో జాతః| నమో రుచాయ బ్రాహ్మయే||22||

రుచం బ్రాహ్మం జనయంతః| దేవా అగ్రే తదబ్రువన్| యస్త్వైవం బ్రాహ్మణో విద్యాత్|
తస్య దేవా అసన్ వసే||23||

హ్రీశ్చ తే లక్ష్మీశ్చ పత్న్యౌ| అహో రాత్రే పార్శ్వే| నక్షత్రాణి రూపమ్|
అశ్వినౌ వ్యాత్తమ్| 24||

ఇష్టం మనిషాణ| అముం మనిషాణ| సర్వం మనిషాణ|| 25||

ఓమ్ |
తచ్చం యోరావృణీ మహే|
గాతుం యజ్ఞాయ| గాతుం యజ్ఞపతయే|
దైవీ స్వస్తిరస్తు నః|
స్వస్తిర్ మానుషేభ్యః|
ఊర్ధ్వం జిగాతు భేషజమ్|
శం నో అస్తు ద్విపదే|
శం చతుష్పదే|
ఓం శాంతిః శాంతిః శాంతిః ||