||om tat sat||

Select Sloka Script in Devanagari / Telugu/ Kannada/ Gujarati /English

સુન્દરકાણ્ડ.
અથ દ્વિતીય સર્ગઃ

સ સાગર મનાધૃષ્ય મતિક્રમ્ય મહાબલઃ|
ત્રિકૂટ શિખરે લઙ્કાં સ્થિતાં સ્વસ્થો દદર્શ હ||1||

તતઃ પાદપમુક્તેન પુષ્પવર્ષેણ વીર્યવાન્ |
અભિવૃષ્ટઃ સ્થિતસ્તત્ર બભૌ પુષ્પમયૌ યથા||2||

યોજનાનાં શતં શ્રીમાં સ્તીર્ત્યાઽપ્યુત્તમવિક્રમઃ|
અનિશ્વૃસન્ કપિસ્તત્ર ન ગ્લાનિં અધિગચ્છતિ||3||

શતાન્યહં યોજનાનાં ક્રમેયં સુબહૂન્યપિ|
કિ પુનસ્સાગરસ્યાંતં સંખ્યાતં શતયોજનમ્||4||

સ તુ વીર્યવતાંશ્રેષ્ઠઃ પ્લવતામપિ ચોત્તમઃ|
જગામ વેગવાન્ લઙ્કાં લઙ્ઘયિત્વા મહોદધિમ્|| 5||

શાદ્વલાનિ ચ નીલાનિ ગન્ધવન્તિ વનાનિ ચ|
ગંડવંતિ ચ મધ્યેન જગામ નગવંતિ ચ ||6||

શૈલાંશ્ચ તરુસંછન્નાન્ વનરાજીશ્ચ પુષ્પિતાઃ|
અભિચક્રામ તેજસ્વી હનુમાન્ પ્લવગર્ષભઃ||7||

સ તસ્મિન્ અચલે તિષ્ઠન્ વનાન્ ઉપવનાનિ ચ|
સ નગાગ્રે ચ તાં લઙ્કાં દદર્શ પવનાત્મજઃ|| 8||

સરળાન્ કર્ણિકારાંશ્ચ ખર્જુરાંશ્ચ સુપુષ્પિતાન્|
પ્રિયાલૂન્ મુચિળિંદાંશ્ચ કુટજાન્કેતકાનપિ||9||

પ્રિયાંગૂન્ ગંધપૂર્ણાંશ્ચનીપાન્ સપ્તચ્છદાં સ્તથા|
આસનાન્ કોવિદારાંશ્ચ કરવીરાંશ્ચ પુષ્પિતાન્ ||10||

પુષ્પભાર નિબદ્ધાંશ્ચ તથા મુકુળિતા નપિ |
પાદપાન્ વિહાગકીર્ણાન્ પવનાધૂત મસ્તકાન્ || 11||

હંસકારંડવાકીર્ણા વાપીઃ પદ્મોત્પલાયુતાઃ|
અક્રીડાન્ વિવિધાન્ રમ્યાન્ વિવિધાંશ્ચ જલાશયાન્ ||12||

સંતતાન્ વિવિધૈ ર્વૃક્ષૈઃ સર્વર્તુ ફલપુષ્પિતૈઃ|
ઉદ્યાનાનિ ચ રમ્યાણિ દદર્શ કપિકુઞ્જરઃ||13||

સમાસાદ્ય લક્ષ્મીવાન્ લઙ્કાં રાવણપાલિતામ્|
પરિઘાભિઃ સપદ્માભિઃ ઉત્પલાભિરલંકૃતામ્||14||

સીતાપહરાણાર્થેન રાવણેન સુરક્ષિતામ્|
સમંતા દ્વિચરદ્ભિશ્ચ રાક્ષસૈઃ ઉગ્રધન્વિભિઃ||15||

કાંચનેનાવૃતાં રમ્યાં પ્રાકારેણ મહાપુરીમ્|
ગૃહૈશ્ચ ગ્રહસંકાશૈઃ શારદાંબુદસન્નિભૈઃ||16||

પાડુરાભિઃ પ્રતોળીભિ રુચ્ચાભિ રભિસંવૃતામ્|
અટ્ટાલશતાકીર્ણાં પતાકાધ્વજમાલિનીમ્||17||

તોરણૈઃ કાંચનૈર્દિવ્યૈઃ લતાપંક્તિ વિચિત્રિતૈઃ|
દદર્શ હનુમાન્ લઙ્કાં દિવિ દેવ પુરીમ્ યથા||18||

ગિરિમૂર્ધ્નિ સ્થિતાં લઙ્કાં પાંડુરૈર્ભવનૈ શ્શુભૈઃ|
દદર્શ કપિશ્રેષ્ઠઃ પુરં આકાશગં યથા||19||

પાલિતાં રાક્ષસેંદ્રેણ નિર્મિતાં વિશ્વકર્મણા|
પ્લવમાના મિવાકાશે દદર્શ હનુમાન્ પુરીમ્||20||

વપ્રપ્રાકાર જઘાનાં વિપુલામ્બુનવામ્બુરામ્|
શતઘ્નીશૂલકેશાન્તા મટ્ટાલકવતંસકામ્||21||

મનસેવ કૃતાં લઙ્કાં નિર્મિતાં વિશ્વકર્મણા|
દ્વાર મુત્તર માસાદ્ય ચિન્તયામાસ વાનરઃ||22||

કૈલાસશિખર પ્રખ્યાં આલિખન્તી મિવામ્બુરામ્|
ડીયમાના મિવાકાશં ઉચ્છ્રિતૈર્ભવનોત્તમૈઃ||23||

સમ્પૂર્ણાં રાક્ષસૈ ર્ઘોરૈર્નાગૈ ભોગવતીમિવ |
અચિન્ત્યાં સુકૃતાં સ્પષ્ટાં કુબેરાધ્યુષિતાં પુરા||24||

દંષ્ટ્રિભિઃ બહુભિ શ્શૂરૈ શ્શૂલપટ્ટસપાણિભિઃ|
રક્ષિતાં રાક્ષસૈર્ઘોરૈઃ ગુહા માશીવિષૈ રિવ|| 25||

તસ્યાશ્ચ મહતીં ગુપ્તિં સાગરં નિરીક્ષ્ય સઃ|
રાવણં ચ રિપું ઘોરં ચિંતયામાસ વાનરઃ||26||

આગત્યાપીહ હરયો ભવિષ્યંતિ નિરર્થકાઃ|
ન હિ યુદ્ધેન વૈ લઙ્કા શક્યા જેતું સુરૈરપિ||27||

ઇમાં વિષમાં દુર્ગાં લઙ્કાં રાવણપાલિતાં|
પ્રાપ્યાપિ સ મહાબાહુઃ કિં કરિષ્યતિ રાઘવઃ||28||

અવકાશો ન સાન્ત્વસ્ય રાક્ષસેષ્વભિગમ્યતે|
ન દાનસ્ય ન ભેદસ્ય નૈવ યુદ્ધસ્ય દૃશ્યતે||29||

ચતુર્ણામેવ હિ ગતિઃ વાનરાણાં મહાત્મનામ્|
વાલિપુત્રસ્ય નીલસ્ય મમ રાજ્ઞશ્ચ ધીમતઃ||30||

યાવજ્જાનામિવૈદેહીં યદિ જીવતિવા નવા|
તત્રૈવ ચિંતયિષ્યામિ દૃષ્ટ્વા તાં જનકાત્મજમ્||31||

તતસ્સચિંતયામાસ મુહૂર્તં કપિકુંજરઃ|
ગ્રિરિશૃઙ્ગે સ્થિતઃ તસ્મિન્ રામસ્યાભ્યુદયે રતઃ||32||

અનેન રૂપેણ મયા ન શક્યા રક્ષસાં પુરી|
પ્રવેષ્ઠું રાક્ષસૈર્ગુપ્તા ક્રૂરૈર્બલસમન્વિતૈઃ||33||

ઉગ્રૌજસો મહાવીર્યા બલવંતશ્ચ રાક્ષસાઃ|
વંચનીયા મયા સર્વે જાનકીં પરિમાર્ગતા||34||

લક્ષ્યાલક્ષ્યેણ રૂપેણ રાત્રૌ લઙ્કાપુરી મયા|
પ્રવેષ્ટું પ્રાપ્તકાલં મે કૃત્યં સાધયિતુમ્ મહત્||35||

તાં પુરીં તાદૃશીં દૃષ્ટ્વા દુરાધર્ષાં સુરાસુરૈઃ|
હનુમાન્ ચિંતયામાસ વિનિશ્ચિત્ય મુહુર્મુહુઃ|| 36||

કેનોપાયેન પશ્યેયં મૈથિલીં જનકાત્મજામ્|
અદૃષ્ઠો રાક્ષસેંદ્રેણ રાવણેન દુરાત્મના||37||

ન વિનશ્યેત્ કથં કાર્યં રામસ્ય વિદિતાત્મનઃ|
એકામેકશ્ચ પશ્યેયં રહિતે જનકાત્મજામ્||38||

ભૂતશ્ચાર્થા વિપદ્યંતે દેશકાલવિરોધિતાઃ|
વિક્લબં દૂતમાસાદ્ય તમ સૂર્યોદયે યથા||39||

અર્થાનર્થાંતરે બુદ્ધિર્નિશ્ચિતાઽપિ નશોભતે |
ઘાતયંતિ હિ કાર્યાણિ દૂતાઃ પંડિતમાનિનઃ||40||

ન વિનશ્યેત્ કથં કાર્યં વૈક્લબ્યં ન કથં ભવેત્|
લંઘનં ચ સમુદ્રસ્ય કથં નુ ન વૃથાભવેત્||41||

મયિ દૃષ્ટે તુ રક્ષોભિ રામસ્ય વિદિતાત્મનઃ|
ભવેદ્વર્થમિદં કાર્યં રાવણાનર્થ મિચ્છતઃ||42||

ન હિ શક્યં ક્વચિત્ સ્થાતું અવિજ્ઞાતેન રાક્ષસૈઃ|
અપિ રાક્ષસ રૂપેણ કિમુતાન્યેન કેન ચિત્||43||

વાયુરપ્યત્ર નાજ્ઞાતઃ ચરેત્ ઇતિ મતિર્મમ|
ન હ્યસ્ત વિદિતં કિંચિત્ રાક્ષસાનાં બલીયસામ્||44||

ઇહાહં યદિ તિષ્ટામિ સ્વેન રૂપેણ સંવૃતઃ|
વિનાશમુપયાસ્યામિ ભર્તુરર્થશ્ચ હીયતે||45||

તદહં સ્વેન રૂપેણ રજન્યાં હ્રસ્વતાં ગતઃ|
લંકાં અભિપતિષ્યામિ રાઘવસ્યાર્થ સિદ્ધયે||46||

રાવણસ્ય પુરીમ્ રાત્રૌ પ્રવિશ્ય સુદુરાસદામ્|
વિચિન્વન્ ભવનં સર્વં દ્રક્ષ્યામિ જનકાત્મજામ્||47||

ઇતિ સંચિત્ય હનુમાન્ સૂર્યસ્યાસ્તમયં કપિઃ|
આચકાંક્ષે તદા વીરો વૈદેહ્યા દર્શનોત્સુકઃ||48||

સૂર્યે ચાસ્તં ગતે રાત્રૌ દેહં સંક્ષિપ્ય મારુતિઃ|
વૃષદંશકમાત્રસ્સન્ બભૂવાદ્ભુત દર્શનઃ||49||

પ્રદોષકાલે હનુમાંસ્તૂર્ણ મુત્પ્લુત્ય વીર્યવાન્|
પ્રવિવેશ પુરીં રમ્યાં સુવિભક્ત મહાપથામ્||50||

પ્રાસાદમાલાવિતતમ્ સ્તંભૈઃ કાઞ્ચન રાજતૈઃ|
શાતકુંભમયૈર્જાલૈઃ ગંધર્વનગરોપમામ્|| 51||

સપ્તભૌમાષ્ટભૌમૈશ્ચ મુક્તાજાલ વિભૂષિતૈઃ|
તલૈઃ સ્ફાટિક સંકીર્ણૈઃ કાર્તસ્વરવિભૂષિતૈઃ||52||

વૈડૂર્યમણિચિત્રૈશ્ચ મુક્તાજાલ વિભૂષિતૈઃ|
તલૈઃ શુશ્શુભિરે તાનિ ભવનાન્યત્ર રક્ષસામ્||53||

કાંચનાનિ ચ ચિત્રાણિ તોરણાનિ ચ રક્ષસામ્|
લંકામુદ્યોતયામાસુઃ સર્વતઃ સમલંકૃતામ્||54||

અચિંત્યા મદ્ભુતાકારં દૃષ્ટ્વા લંકાં મહાકપિઃ|
આસીદ્વિષણ્ણો હૃષ્ટશ્ચ વૈદેહ્યા દર્શનોત્સુકઃ||55||

સ પાણ્ડુરાવિદ્ધ વિમાનમાલિનીમ્ મહાર્હજાંબૂનદ જાલતોરણામ્|
યશસ્વિનીં રાવણબાહુપાલિતામ્ ક્ષપાચરૈ ર્ભીમબલૈઃ સમાવૃતામ્|| 56||

ચંદ્રોઽપિ સાચિવ્ય મિવાસ્ય કુર્વન્ તારાગણૈર્મધ્યગતો વિરાજન્|
જ્યોત્સ્નાવિતાનેન વિતત્યલોકં ઉત્તિષ્ટતેનૈકસહસ્રરશ્મિઃ||57||

શંખપ્રભં ક્ષીરમૃણાળવર્ણં ઉદ્ગચ્છમાનં વ્યવભાસમાનમ્|
દદર્શ ચન્દ્રં સ હરિપ્રવીર પોપ્લૂયમાનં સરસીવ હંસમ્||57||

ઇત્યાર્ષે શ્રીમદ્રામાયણે આદિકાવ્યે વાલ્મીકીયે
ચતુર્વિંશત્ સહસ્રિકાયાં સંહિતાયામ્
શ્રીમત્સુન્દરકાણ્ડે દ્વિતીય સ્સર્ગઃ||

||om tat sat||