Select Sloka Sript in Devanagari / Telugu/ Kannada/ Gujarati /English

સુન્દરકાણ્ડ્.
અથ નવમસ્સર્ગઃ

તસ્યાલય વરિષ્ટસ્ય મધ્યે વિપુલમાયતમ્|
દદર્શ ભવનં શ્રેષ્ટં હનુમાન્મારુતાત્મજઃ||1||

અર્થયોજન વિસ્તીર્ણમ્ આયતં યોજનં હિ તત્|
ભવનં રાક્ષસેન્દ્રસ્ય બહુપ્રાસાદસંકુલમ્||2||

માર્ગમાણસ્તુ વૈદે હીં સીતાં આયતલોચનામ્|
સર્વતઃ પરિચક્રામ હનુમાન્ અરિસૂદનઃ||3||

ઉત્તમમ્ રાક્ષસાવાસં હનુમાન્ અવલોકયન્|
અસસાથ લક્ષ્મીવાન્ રાક્ષસેંદ્રનિવેશનમ્||4||

ચતુર્વિષાણૈર્દ્વિરદૈઃ ત્રિવિષાણૈઃ તથૈવ ચ|
પરિક્ષિપ્તમસંબાધં રક્ષ્યમાણમુદાયુધૈઃ ||5||

રાક્ષસીભિશ્ચ પત્નીભી રાવણસ્ય નિવેશનમ્|
અહૃતાભિશ્ચ વિક્રમ્ય રાજકન્યાભિરાવૃતમ્||6||

તન્નક્રમકરાકીર્ણં તિમિંગિલઝષાકુલમ્|
વાયુવેગ સમાધૂતં પન્નગૈરિવ સાગરમ્||7||

યાહિ વૈશ્રવણે લક્ષ્મી ર્યાચેન્દ્રે હરિવાહને|
સા રાવણગૃહે સર્વા નિત્યમેવાનપાયિની||8||

યા ચ રાજ્ઞઃ કુબેરસ્ય યમસ્ય વરુણસ્ય ચ|
તાદૃશી તદ્વિશિષ્ટા વા ઋદ્ધી રક્ષોગૃહે ષ્વિહ||9||

તસ્ય હર્મસ્ય મધ્યસ્થં વેશ્મ ચાન્યત્સુનિર્મિતમ્|
બહુનિર્યૂહ સંકીર્ણં દદર્શ પવનાત્મજઃ||10||

બ્રહ્મણોઽર્થે કૃતં દિવ્યં દિવિ યદ્વિશ્વકર્મણા|
વિમાનં પુષ્પકં નામ સર્વરત્નવિભૂષિતમ્||11||

પરેણ તપસા લેભે યત્કુબેરઃ પિતામહત્|
કુબેરમોજસા જિત્વા લેભે તદ્રાક્ષસેશ્વરઃ||12||

ઈહામૃગ સમાયુક્તૈઃ કાર્તસ્વરહિરણ્મયૈઃ|
સુકૃતૈરાચિતં સ્તંભૈઃ પ્રદીપ્તમિવ ચ શ્રિયા||13||

મેરુમંદરસંકાશૈ રુલ્લિખદ્ભિ રિવાંબરમ્|
કૂટાગારૈ શ્શુભાકારૈઃ સર્વતઃ સમલંકૃતમ્||14||

જ્વલનાર્ક પ્રતીકાશં સુકૃતમ્ વિશ્વકર્મણા|
હેમસોપાન સંયુક્તં ચારુપ્રવર વેદિકમ્||15||

જાલાવાતાયનૈર્યુક્તં કાઞ્ચનૈઃ સ્પાટિકૈરપિ|
ઇન્દ્રનીલ મહાનીલ મણિ પ્રવર વેદિકમ્||16||

વિદ્રુમેણ વિચિત્રેણ મણિભિશ્ચમહાઘનૈઃ|
નિસ્તુલાભિશ્ચ મુક્તાભિઃ તલેનાભિ વિરાજિતમ્||17||

ચન્દનેન ચ રક્તેન તપનીયનિભેન ચ|
સુપુણ્યગન્ધિનાયુક્તં આદિત્યતરુણોપમમ્||18||

કૂટાગારૈર્વરાકારૈઃ વિવિધૈઃ સમલંકૃતમ્|
વિમાનં પુષ્પકં દિવ્યં આરુરોહ મહાકપિઃ||19||

તત્રસ્થઃ સ તદા ગન્ધં પાનભક્ષ્યાન્નસંભવમ્|
દિવ્યં સમ્મૂર્છિતં જિઘ્ર દ્રૂપવંત મિવાનલમ્||20||

સ ગન્ધસ્ત્વં મહાસત્ત્વં બંધુર્બંધુમિવોત્તમમ્|
ઇત એહી ત્યુવાચે ન તત્ર યત્ર સ રાવણઃ||21||

તત સ્થાં પ્રસ્થિતઃ શાલામ્ દદર્શ મહતીં શુભામ્|
રાવણસ્ય મનઃ કાન્તાં કાન્તામિવ વરસ્ત્રિયમ્||22||

મણિસોપાનવિકૃતાં હેમજાલવિભૂષિતામ્|
સ્પાટિકૈરાવૃતતલાં દન્તાન્તરિતરૂપિકામ્||23||

મુક્તાભિશ્ચ પ્રવાળૈશ્ચ રૂપ્યચામીકરૈરપિ|
વિભૂષિતાં મણિસ્તમ્ભૈઃ સુબહૂસ્તમ્ભભૂષિતામ્||24||

નમ્રૈરૃજુભિરત્યુચ્ચૈઃ સમંતાત્સુવિભૂષિતૈઃ |
સ્તંભૈઃ પક્ષૈરિવાત્યુચ્ચૈર્દિવં સંપ્રસ્થિતામિવ ||25||

મહત્યા કુથયાસ્તીર્ણાં પૃથિવી લક્ષણાઙ્કયા|
પૃથિવીમિવ વિસ્તીર્ણં સરાષ્ટ્ર ગૃહમાલિનીમ્||26||

નાદિતાં મત્તવિહગૈઃ દિવ્યગન્ધાદિવાસિતામ્|
પરાર્થ્યાસ્તરણો પેતાં રક્ષોધિપનિષેવિતામ્||27||

ધૂમ્રાં અગરુધૂપેન વિમલાં હંસપાણ્ડુરામ્|
ચિત્રાં પુષ્પોપહારેણ કલ્માષી મિવ સુપ્રભામ્||28||

મનઃ સંહ્લાદ જનનીં વર્ણસ્યાપિ પ્રસાદિનીમ્|
તાં શોકનાશિનીં દિવ્યાં શ્રિયઃ સંજનનીમિવ||29||

ઇન્દ્રિયાણીન્દ્રિયાર્થૈસ્તુ પઞ્ચપઞ્ચભિરુત્તમૈઃ|
તર્પયામાસ માતેવ તદા રાવણપાલિતા||30||

સ્વર્ગોઽયં દેવલોકોઽયં ઇન્દ્રસ્યેયં પુરી ભવેત્|
સિદ્ધિર્વેયં પરાહિસ્યા દિત્યમન્યત મારુતિઃ||31||

પ્રધ્યાયત ઇવાપસ્યત્ પ્રદીપ્તાં સ્તત્ર કાંચનાન્|
ધૂર્તાનિવ મહાધૂર્તૈ ર્દેવનેન પરાજિતાન્||32||

દીપાનાં ચ પ્રકાશેન તેજસા રાવણસ્ય ચ|
અર્ચિર્ભિઃ ભૂષણાનાં ચ પ્રદીપ્તેત્યભ્ય મન્યત||33||

તતોઽપશ્યત્કુથાઽઽસીનં નાનાવર્ણામ્બરસ્રજમ્|
સહસ્રં વરનારીણાં નાનાવેષ વિભૂષિતમ્ ||34||

પરિવૃત્તઽર્થરાત્રે તુ પાનનિદ્રાવશં ગતમ્|
ક્રીડિત્વોપરતં રાત્રૌ સુષ્વાપ બલવત્તદા||35||

તત્પ્રસુપ્તં વિરુરુચે નિશ્શબ્દાન્તરભૂષણમ્|
નિશ્શબ્દહંસ ભ્રમરં યથા પદ્મવનં મહત્||36||

તાસાં સંવૃતન્તાનિ મીલિતાક્ષાણિ મારુતિઃ|
અપશ્યત્ પદ્મગન્ધીનિ વદનાનિ સુયોષિતામ્||37||

પ્રબુદ્ધાનિવ પદ્માનિ તાસાં ભૂત્વાક્ષપાક્ષયે|
પુનસ્સંવૃતપત્ત્રાણિ રાત્રાવિવ બભુસ્તદા||38||

ઇમાનિ મુખપદ્માનિ નિયતં મત્તષટ્પદાઃ|
અમ્બુજાનીવ પુલ્લાનિ પ્રાર્થયન્તિ પુનઃ પુનઃ||39||

ઇતિચામન્યત શ્રીમાન્ ઉપપત્ત્યા મહાકપિઃ|
મેને હિ ગુણતસ્તાનિ સમાનિ સલિલોદ્ભવૈઃ||40||

સા તસ્ય શુશુભેશાલા તાભિઃ સ્ત્રીભિ ર્વિરાજિતા|
શરદીવ પ્રસન્ના દ્યૌઃ તારાભિરભિશોભિતા||41||

સ ચ તાભિઃ પરિવૃતઃ શુશુભે રાક્ષસાધિપઃ|
યથા હ્યુડુ પતિઃ શ્રીમાં સ્તારાભિરભિસંવૃતઃ||42||

યાશ્ચ્યવન્તેઽ‍મ્બબરાત્તારાઃ પુણ્યશેષ સમાવૃતાઃ|
ઇમાસ્તાઃ સંગતાઃ કૃત્સ્ના ઇતિ મેને હરિસ્તદા||43||

તારાણામિવ સુવ્યક્તં મહતીનાં શુભાર્ચિષામ્|
પ્રભાવર્ણ પ્રસાદાશ્ચ વિરેજુસ્તત્ર યોષિતામ્||44||

વ્યાવૃત્તગુરુ પીનસ્રક્પ્રકીર્ણ વરભૂષણાઃ|
પાનવ્યાયમકાલેષુ નિદ્રાપહૃતચેતસઃ||45||

વ્યાવૃત્ત તિલકાઃ કાશ્ચિત્ કાશ્ચિદુદ્ભ્રાંતનૂપુરાઃ|
પાર્શ્વે ગળિતહારાશ્ચ કાશ્ચિત્ પરમયોષિતાઃ||46||

મુક્તાહારાઽવૃતા શ્ચાન્યાઃ કાશ્ચિત્ વિસ્રસ્તવાસસઃ|
વ્યાવિદ્દરશનાદામાઃ કિશોર્ય ઇવ વાહિતાઃ||47||

સુકુણ્ડલધરાશ્ચાન્યા વિચ્છિન્નમૃદિતસ્રજઃ|
ગજેન્દ્રમૃદિતાઃ પુલ્લા લતા ઇવ મહાનને||48||

ચન્દ્રાંશુકિરણાભાશ્ચ હારાઃ કાસાંચિદુત્કટાઃ|
હંસા ઇવ બભુઃ સુપ્તાઃ સ્તનમધ્યેષુ યોષિતામ્||49||

અપરાસાં ચ વૈઢૂર્યાઃ કાદંબા ઇવ પક્ષિણઃ|
હેમસૂત્રાણિ ચાન્યાસામ્ ચક્રવાક ઇવાભવન્||50||

હંસકારણ્ડવાકીર્ણાઃ ચક્રવાકોપશોભિતાઃ|
આપગા ઇવ તા રેજુર્જઘનૈઃ પુલિનૈરિવ||51||

કિઙ્કિણીજાલ સંકોશાસ્તા હૈમવિપુલાંબુજાઃ|
ભાવગ્રાહા યશસ્તીરાઃ સુપ્તાનદ્ય ઇવાઽઽબભુઃ||52||

મૃદુષ્વઙ્ગેષુ કાસાંચિત્ કુચાગ્રેષુ ચ સંસ્થિતાઃ|
બભૂવુર્ભૂષણા નીવ શુભા ભૂષણરાજયઃ||53||

અંશુકાન્તાશ્ચ કાસાંચિન્ મુખમારુતકંપિતાઃ|
ઉપર્યુપરિવક્ત્રાણાં વ્યાધૂયન્તે પુનઃ પુનઃ||54||

તાઃ પતાકાઇવોદ્થૂતાઃ પત્નીનાં રુચિરપ્રભાઃ|
નાનાવર્ણ સુવર્ણાનામ્ વક્ત્રમૂલેષુ રેજિરે||55||

વવલ્ગુશ્ચાત્ર કાસાંચિત્ કુણ્ડલાનિ શુભાર્ચિષામ્|
મુખમારુત સંસર્ગાન્ મન્દં મન્દં સુયોષિતામ્||56||

શર્કરઽસન ગન્ધૈશ્ચ પ્રકૃત્યા સુરભિસ્સુખઃ|
તાસાં વદનનિશ્વ્યાસઃ સિષેવે રાવણં તદા||57||

રાવણાનનશઙ્કાશ્ચ કાશ્ચિત્ રાવણયોષિતઃ|
મુખાનિ સ્મ સપત્નીનાં ઉપાજિઘ્રન્ પુનઃ પુનઃ||58||

અત્યર્થં સક્તમનસો રાવણે તા વરસ્ત્રિયઃ|
અસ્વતન્ત્રાઃ સપત્નીનાં પ્રિયમેવાઽઽચરં સ્તદા||59||

બાહૂન્ ઉપવિધાયાન્યાઃ પારિહાર્યવિભૂષિતાન્|
અંશુકાનિ ચ રમ્યાણિ પ્રમદાસ્તત્ર શિશ્યિરે||60||

અન્યાવક્ષસિ ચાન્યસ્યાઃ તસ્યાઃ કાશ્ચિત્ પુનર્ભુજમ્|
અપરાત્વંક મન્યસ્યાઃ તસ્યાશ્ચાપ્યપરાભુજૌ||61||

ઊરુપાર્શ્વકટી પૃષ્ઠં અન્યોન્યસ્ય સમાશ્રિતાઃ|
પરસ્પરનિવિષ્ટાઙ્ગ્યો મદસ્નેહવશાનુગાઃ||62||

અન્યોન્યભુજસૂત્રેણ સ્ત્રીમાલાગ્રથિતા હિ સા|
માલેવ ગ્રથિતા સૂત્રે શુશુભે મત્તષટ્પદા||63||

લતાનાં માધવે માસિ પુલ્લનાં વાયુસેવનાત્ |
અન્યોન્યમાલાગ્રથિતં સંસક્ત કુસુમોચ્ચયમ્||64||

વ્યતિવેષ્ટિત સુસ્કંધં અન્યોન્યભ્રમરાકુલમ્|
આસીદ્વન મિવોદ્ધૂતમ્ સ્ત્રીવનં રાવણસ્ય તત્||65||

ઉચિતેષ્વપિ સુવ્યક્તં ન તાસાં યોષિતાં તદા|
વિવેકઃ શક્ય આધાતું ભૂષણાઙામ્બર સ્રજામ્||66||

રાવણેસુખસંવિષ્ટે તાઃ સ્ત્રિયો વિવિધ પ્રભાઃ|
જ્વલન્તઃ કાઞ્ચના દીપાઃ પ્રૈક્ષંતાઽનિમિષા ઇવ||67||

રાજર્ષિપિતૃદૈત્યાનાં ગન્ધર્વાણાં ચ યોષિતઃ|
રાક્ષસાનાં ચ યાઃ કન્યાઃ તસ્ય કામવશં ગતાઃ||68||

યુદ્ધકામેન તાઃ સર્વા રાવણેન હૃતા સ્ત્રિયઃ|
સમદા મદનેનૈવ મોહિતાઃ કાશ્ચિદાગતાઃ||69||

ન તત્ર કાચિત્ પ્રમદા પ્રસહ્ય
વીર્યોપપન્નેન ગુણેન લબ્ધા|
ન ચાન્યકામાપિ ન ચાન્યપૂર્વા
વિના વરાર્હં જનકાત્મજાં તામ્||70||

ન ચાકુલીના ન ચ હીનરૂપા
નાદક્ષિણા નાનુપચારયુક્તા|
ભાર્યાઽભવત્તસ્ય ન હીનસત્ત્વા
ન ચાપિ કાન્તસ્ય ન કામનીયા||71||

બભૂવ બુદ્ધિસ્તુ હરીશ્વરસ્ય
યદીદૃશી રાઘવ ધર્મપત્ની|
ઇમા યથા રાક્ષસરાજ ભાર્યાઃ
સુજાતમસ્યેતિ હિ સાધુબુદ્ધેઃ||72||

પુનશ્ચ સોઽચિંતય દાર્તરૂપો
ધ્રુવં વિશિષ્ટા ગુણતો હિ સીતા|
અધાય મસ્યાં કૃતવાન્ મહાત્મા
લઙ્કેશ્વરઃ કષ્ટ મનાર્યકર્મ||73||

ઇત્યાર્ષે શ્રીમદ્રામાયણે આદિકાવ્યે વાલ્મીકીયે
ચતુર્વિંશત્ સહસ્રિકાયાં સંહિતાયામ્
શ્રીમત્સુન્દરકાણ્ડે નવમસ્સર્ગઃ||

||ઓમ્ તત્ સત્||