Sanskrit Text in Telugu , Kannada, Gujarati, Devanagari, English

|| om tat sat||

Sundarakanda
Sarga 11
( with word meanings sloka summary and commentary)

Tika Traya summarizes the Sarga as follows: "ಮಣ್ಡೋದರ್ಯಾಂ ಜಾತಾಂ ಸೀತಾತ್ವಬುದ್ಧಿಂ ಯುಕ್ತಿಪರ್ಯಾಲೋಚನೇನ ನಿವರ್ತಯನ್ ಹನುಮಾನ್ ಪಾನಭೂಮಿಗತಂ ರಾವಣಂ ಪರಿತಃ ಪ್ರಸುಪ್ತಾ ನಾನಾವಸ್ಥಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಅನೇಕ ವಿಧಾನಪಾತ್ರಾದಿಕಂ ಚ ಅವಲೋಕಯತ್ | ಪರದಾರ ದರ್ಶನಜನ್ಯದುರಿತಮ್ ವಿಶಞ್ಕಯಾ ವಶೀಕೃತ ಮನಸ್ಕತ್ವಾತ್ತತ್ಸಂಸರ್ಗಂ ನಿರಾಕುರ್ವಸ್ತತ್ರಾಲಬ್ಧಸೀತಾಶುದ್ಧಿರನ್ಯತ್ರಾನ್ವೇಷಣಂಚ ಉಪಕ್ರಮತೇ|"

The story in the eleventh Sarga can be summarized as follows.

Having been delighted on seeing Mandodari, having mistook Mandodari to be Sita, Hanuman stopped for a moment and thought about Sita again. In separation from Rama,"ಸಾ ನ ಸ್ವಪ್ತುಂ"- meaning she will not be able to sleep; "ನ ಭೋಕ್ತುಂ" - meaning she will not able to eat; "ನಾಪ್ಯಲಂಕರ್ತುಮ್" - meaning she will not be able to decorate herself. Concluding that it must be somebody else "ಅನ್ಯೇಯಂ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ", Hanuman continued his search for Sita.

With all his determined search, what Hanuman saw was Ravana who was sleeping, having had love games with"ರೂಪಸಲ್ಲಾಪ ಶೀಲೇನ"- women with pleasing disposition and willing to play, "ಯುಕ್ತಗೀತಾರ್ಥಭಾಷಿಣಾ"- women who were capable of speaking and singing appropriately. He was being served by "ಅಂಗನಾನಾಂ ಸಹಸ್ರೇಣ"- thousands of pretty women.

Moving about, he saw "ಮೃಗಾಣಾಂ ಮಹಿಷೀಣಾಂಚ ವರಾಹಾಣಾಂ ಚ" food made with meat of variety of animals. Wonderful eatables and wonderful drinks were visible everywhere. There the women were sleeping embracing one another. In the deep sleep they are tugging at the clothes of other women. They were in varying postures having participated in acts of love. The place was filled with air blowing gently with pleasant smelling scents, making one succumb to the power of sleep..

Hanuman searched all over in the inner chambers. But he could not find Sita.

Now we will go with word meanings and summary of all Slokas.

|| Sloka 11.01||

ಅವಧೂತಾಯ ಚ ತಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಬಭೂವಾಸ್ಥಿತ ತದಾ|
ಜಗಾಮ ಚಾಪರಾಂ ಚಿಂತಾಂ ಸೀತಾಂ ಪ್ರತಿ ಮಹಾಕಪಿಃ||11.1||

ಸ|| ಮಹಾಕಪಿಃ ತಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಅವಧೂಯ ಅವಸ್ಥಿತಃ ಬಭೂವ| ಸೀತಾಂ ಪ್ರತಿ ಅಪರಂ ಚಿಂತಾಂ ಜಗಾಮ||

Tilaka Tika says- ಅವಧೂಯಚ ತಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಸೀತಾಸಂಭಾವನಯಾಪ್ರವೃತಾಂ ಕಾಪೇಯ ವಿಷಯಾಂ ಬುದ್ಧಿಮ್ ಅವಧೂಯ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಅವಸ್ಥಿತಃ ಸ್ಥಿರತಾಸ್ವಭಾವೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ ಸೀತಾಂ ಪ್ರತಿ ತದ್ವಿಷಯಾಮಿತರಾಮನ್ಯಾಂ ಚಿನ್ತಾಮ್ ಪೂರ್ವ ಚಿನ್ತಾವಿಘಟಿಕಾಂ ಜಗಾಮ|

||Sloka meanings||

ಮಹಾಕಪಿಃ ತಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಅವಧೂಯ -
the great Vanara having rejected his judgement
ಅವಸ್ಥಿತಃ ಬಭೂವ - stood there
ಸೀತಾಂ ಪ್ರತಿ - about Sita
ಅಪರಂ ಚಿಂತಾಂ ಜಗಾಮ - started thinking again.

|| Sloka summary||

"The great Vanara having rejected his judgement stood there and then started thinking about Sita again." ||11.01||

|| Sloka 11.02||

ನ ರಾಮೇಣ ವಿಯುಕ್ತಾ ಸಾ ಸ್ವಪ್ತು ಮರ್ಹತಿ ಭಾಮಿನೀ|
ನ ಭೋಕ್ತುಂ ನಾಪ್ಯಲಂಕರ್ತುಂ ನ ಪಾನಮುಪಸೇವಿತುಮ್||11.02||

ಸ|| ಭಾಮಿನೀ ರಾಮೇಣಾ ವಿಯುಕ್ತಾ ಸ್ವಪ್ತುಂ ನ ಅರ್ಹತಿ | ಭೋಕ್ತುಂ ನ | ನ ಅಲಂಕರ್ತುಂ | ನ ಪಾನಂ ಉಪಸೇವಿತುಮ್||

|| Sloka meanings||

ಭಾಮಿನೀ ರಾಮೇಣಾ ವಿಯುಕ್ತಾ -
the lovely lady (Sita), separated from Rama
ಸ್ವಪ್ತುಂ ನ ಅರ್ಹತಿ - will not sleep
ಭೋಕ್ತುಂ ನ - Not eat
ನ ಅಲಂಕರ್ತುಂ - Not decorate herself
ನ ಪಾನಂ ಉಪಸೇವಿತುಮ್ - Not drink.

|| Sloka summary||

"The lovely lady (Sita), separated from Rama will not sleep. Not eat. Not decorate herself. Not drink." ||11.02||

|| Sloka 11.03||

ನಾನ್ಯಂ ನರಮುಪಸ್ಥಾತುಂ ಸುರಾಣಾಮಪಿ ಚೇಶ್ವರೀಮ್|
ನ ಹಿ ರಾಮಃ ಸಮಃ ಕಶ್ಚಿತ್ ವಿದ್ಯತೇ ತ್ರಿದಶೇಷ್ವಪಿ||11.03||
ಅನ್ಯೇಯಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಪಾನಭೂಮೌ ಚಚಾರ ಸಃ|

ಸ|| ನ ಅನ್ಯಂ ನರಂ ಉಪಸ್ಥಾತುಂ ಸುರಾಣಾಂ ಈಶ್ವರಮ್ ಅಪಿ ನ | ರಾಮಃ ಸಮಃ ತ್ರಿದಶೇಷ್ವಪಿ ನ ಕಶ್ಚಿತ್ ವಿದ್ಯತೇ||ಅಯಂ ಅನ್ಯಃ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಸಃ ಪಾನಭೂಮೌ ಚಚಾರ|

|| Sloka meanings||

ನ ಅನ್ಯಂ ನರಂ ಉಪಸ್ಥಾತುಂ -
not approach another man
ಸುರಾಣಾಂ ಈಶ್ವರಮ್ ಅಪಿ ನ -
even if it is the Lord among the Gods
ರಾಮಃ ಸಮಃ -
equal to Rama
ತ್ರಿದಶೇಷ್ವಪಿ ನ ಕಶ್ಚಿತ್ ವಿದ್ಯತೇ -
none even among Gods.
ಸಃ ಅಯಂ ಅನ್ಯಃ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ -
having decided that she is somebody else
ಪಾನಭೂಮೌ ಚಚಾರ -
started moving about in the banquet hall

|| Sloka summary||

"Not approach another man even if it is the Lord among the Gods. There is none equal to Rama even among Gods. Having decided that she is somebody else he started moving about in the banquet hall." ||11.03||

|| Sloka 11.04,05||

ಕ್ರೀಡಿತೇ ನಾಪರಾಃ ಕ್ಲಾನ್ತಾ ಗೀತೇನ ಚ ತಥಾಽಪರಾಃ||11.04||
ನೃತ್ತೇನ ಚಾಪರಾಃ ಕ್ಲಾನ್ತಾಃ ಪಾನ ವಿಪ್ರಹತಸ್ತಥಾ|
ಮುರಜೇಷು ಮೃದಙ್ಗೇಷು ಪೀಠಿಕಾಸು ಚ ಸಂಸ್ಥಿತಾಃ||11.05||
ತಥಾಽಽಸ್ತರಣ ಮುಖ್ಯೇಷು ಸಂವಿಷ್ಠಾ ಶ್ಚಾಪರಾ ಸ್ತ್ರಿಯಃ |

ಸ|| ಅಪರಾಃ ಕ್ಲೀಡಿತೇನ ಕ್ಲಾಂತಾಃ ತಥಾ ಅಪರಾಃ ಗೀತೇನ (ಕ್ಲಾಂತಾಃ)|| ಅಪರಾಃ ನೃತ್ತೇನ ಚ ಕ್ಲಾಂತಾಃ |ತಥಾ ಪಾನವಿಪ್ರಹತಾಃ (ಕ್ಲಾಂತಾಃ ಅಪಾರಾಃ)| ( ಅಪರಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ) ಮುರಜೇಷು ಮೃದಂಗೇಷು ಪೀಠಿಕಾಸು ಚ ಸಂಸ್ಥಿತಾಃ || ತಥಾ ಅಪರಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಆಸ್ಥರಣ ಮುಖ್ಯೇಷು ಸಂಸ್ಥಿತಾಃ |

|| Sloka meanings||

ಅಪರಾಃ ಕ್ಲೀಡಿತೇನ ಕ್ಲಾಂತಾಃ -
some women were exhausted by sporting
ಅಪರಾಃ ಗೀತೇನ (ಕ್ಲಾಂತಾಃ) -
others (exhausted) by singing
ಅಪರಾಃ ನೃತ್ತೇನ ಚ ಕ್ಲಾಂತಾಃ -
some others were exhausted by dancing
ತಥಾ ಪಾನವಿಪ್ರಹತಾಃ -
(yet others) worn out due to drinking
ಮುರಜೇಷು ಮೃದಂಗೇಷು ಪೀಠಿಕಾಸು ಚ ಸಂಸ್ಥಿತಾಃ -
others resting on Murajas, Tabors, and in hassocks.
ತಥಾ ಅಪರಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ - other ladies
ಆಸ್ಥರಣ ಮುಖ್ಯೇಷು ಸಂಸ್ಥಿತಾಃ - resting on exquisite beds

|| Sloka summary||

"There are women exhausted by sporting, there are others exhausted by singing. Some others were exhausted by dancing. Yet others worn out due to drinking. There were others resting on Murajas, Tabors, in hassocks. Other ladies were resting on exquisite beds." ||11.04,05||

|| Sloka 11.06,07||

ಅಙ್ಗನಾನಾಂ ಸಹಸ್ರೇಣ ಭೂಷಿತೇನ ವಿಭೂಷಣೈಃ||11.06||
ರೂಪಸಲ್ಲಾಪಶೀಲೇನ ಯುಕ್ತಗೀತಾರ್ಥ ಭಾಷಿಣಾ|
ದೇಶಕಾಲಾಭಿಯುಕ್ತೇನ ಯುಕ್ತವಾಕ್ಯಾಭಿದಾಯಿನಾ||11.07||
ರತಾಭಿರತಸಂಸುಪ್ತಂ ದದರ್ಶ ಹರಿಯೂಥಪಃ|

ಸ||ಹರಿಯೂಥಪಃ ವಿಭೂಷಣೇನ ಭೂಷಿತೈಃ ರೂಪಸಲ್ಲಾಪಶೀಲೇನ ಯುಕ್ತಗೀತಾರ್ಥಭಾಷಿಣಾ ದೇಶಕಾಲಾಭಿಯುಕ್ತೇನ ಯುಕ್ತವಾಕ್ಯಾಭಿಧಾಯಿನಾ ರತಾಭಿರತಸಂಸುಪ್ತಂ ಸಹಸ್ರೇಣ ಅಂಗನಾನಾಂ ದದರ್ಶ||

Govindaraja says - ತತ್ರ ಸೀತಯಾ ಅದರ್ಶನಾತ್ ಪುನರಪಿ ರಾವಣಸ್ಥಾನಂ ಆಗತ್ಯ ದದರ್ಶ ಇತ್ಯಾಹ - ಅಙ್ಗನಾನಾಮಿತಿ| ರೂಪಸಲ್ಲಾಪಶೀಲೇನ ಸ್ವಸೌನ್ದರ್ಯವರ್ಣನ ಶೀಲೇನ ರಾವನ ರೂಪವಿಷಯಾಪ್ರಶಂಸಾಶೀಲೇನ ವಾ ಯುಕ್ತಗೀತಾರ್ಥಭಾಷಿಣಾ ಯುಕ್ತಂ ಉಪಪನ್ನಮ್ ಗೀತಾರ್ಥಂ ಭಾಷಿತುಂ ಶೀಲಂ ಅಸ್ಯೇತಿ ಯುಕ್ತಗೀತಾರ್ಥಭಾಷೀ ತೇನ ದೇಶಕಾಲಾಭಿಯುಕ್ತೇನ ದೇಶಕಾಲಾಭಿಜ್ಞೇನ ತ್ಯರ್ಥಃ; ಅಙ್ಗನಾನಾಂ ಸಹಸ್ರೇಣ ರತಾಭಿರತ ಸಂಸುಪ್ತಮಿತ್ಯನ್ವಯಃ ರತ ಶಬ್ದೇನ ಬಾಹ್ಯಸುರತಮುಚ್ಯತೇ, ಅಭಿರತ ಶಬ್ದೇನ ಕರಣಬನ್ಧಾಧಿಕಮುಚ್ಯತೇ ರತಾಭಿರತಶ್ವಾಸೌ ಸಂಸುಪ್ತಶ್ಚ ತಂ ತಥಾ ಸ್ನಾನುಲಿಪ್ತಾದಿವತ್ ಸಮಾಸಃ ಕ್ರೀಡಾಸ್ವೇದೇನ ಸುಪ್ತಂ ಇತ್ಯರ್ಥಃ||

|| Sloka meanings||

ಹರಿಯೂಥಪಃ ದದರ್ಶ -
the best among Vanaras saw
ವಿಭೂಷಣೇನ ಭೂಷಿತೈಃ -
well adorned with ornaments
ರೂಪಸಲ್ಲಾಪಶೀಲೇನ -
who are good at arguments.
ಯುಕ್ತಗೀತಾರ್ಥಭಾಷಿಣಾ-
who are well versed in appreciation
ದೇಶಕಾಲಾಭಿಯುಕ್ತೇನ -
who are well aware of the time and place
ಯುಕ್ತವಾಕ್ಯಾಭಿಧಾಯಿನಾ -
who are good at appropriate expressions
ರತಾಭಿರತಸಂಸುಪ್ತಂ -
who were sleeping after dalliance
ಸಹಸ್ರೇಣ ಅಂಗನಾನಾಂ -
thousands of women

|| Sloka summary||

"The best among Vanaras saw thousands of women adorned with ornaments who are good at arguments who are well versed in appreciation, who are well aware of the time and place, who are good at appropriate expressions, who were sleeping after dalliance." ||11.06,07||

|| Sloka 11.08||

ತಾಸಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಶುಶುಭೇ ರಾಕ್ಷಸೇಶ್ವರಃ||11.08||
ಗೋಷ್ಠೇಮಹತಿ ಮುಖ್ಯಾನಾಂ ಗವಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಯಥಾ ವೃಷಃ|

ಸ|| ತಾಸಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಮಹಾಬಾಹುಃ ರಾಕ್ಷಸೇಶ್ವರಃ ಯಥಾ ಮಹತಿ ಗೋಷ್ಠೇ ಗವಾಂ ಮಧ್ಯೇ ವೃಷಃ ಇವ ಶುಶುಭೇ ||

|| Sloka meanings||

ತಾಸಾಂ ಮಧ್ಯೇ -
midst of these women
ಮಹಾಬಾಹುಃ ರಾಕ್ಷಸೇಶ್ವರಃ -
king of Rakshasas with powerful arms
ಮಹತಿ ಗೋಷ್ಠೇ ಗವಾಂ ಮಧ್ಯೇ -
among the cows in a big cowshed.
ವೃಷಃ ಇವ ಶುಶುಭೇ -
shone like a bull

|| Sloka summary||

"In the midst of these women, the king of Rakshasas with powerful arms shone like a bull among the cows in a big cowshed." ||11.08||

|| Sloka 11.09||

ಸ ರಾಕ್ಷಸೇನ್ದ್ರ ಶುಶ್ಶುಭೇ ತಾಭಿಃ ಪರಿವೃತಃ ಸ್ವಯಮ್||11.09||
ಕರೇಣುಭಿರ್ಯಥಾಽರಣ್ಯೇ ಪರಿಕೀರ್ಣೋ ಮಹಾದ್ವಿಪಃ|

ಸ|| ತಾಭಿ ಪರಿವೃತಃ ಸಃ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಃ ಸ್ವಯಂ ಯಥಾ ಮಹಾರಣ್ಯೇ ಕರೇಣುಭಿಃ ಪರಿಕೀರ್ಣಃ ದ್ವಿಪಃ ಇವ ಶುಶುಭೇ||

|| Sloka meanings||

ತಾಭಿ ಪರಿವೃತಃ -
Surrounded by these women
ಸಃ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಃ ಸ್ವಯಂ -
the king of Rakshasas
ಯಥಾ ಮಹಾರಣ್ಯೇ ಕರೇಣುಭಿಃ ಪರಿಕೀರ್ಣಃ -
among the female elephants in a big forest
ದ್ವಿಪಃ ಇವ ಶುಶುಭೇ - shone like a great elephant

|| Sloka summary||

"Surrounded by these women the king of Rakshasas shone like a great elephant among the female elephants in a big forest." ||11.09||

|| Sloka 11.10||

ಸರ್ವಕಾಮೈರುಪೇತಾಂ ಚ ಪಾನಭೂಮಿಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ||11.10||
ದದರ್ಶ ಹರಿಶಾರ್ದೂಲಃ ತಸ್ಯ ರಕ್ಷಃ ಪತೇರ್ಗೃಹೇ|

ಸ|| ಮಹಾತ್ಮನಃ ಹರಿಶಾರ್ದೂಲಃ ಸರ್ವ ಕಾಮೈಃ ಉಪೇತಾಂ ಪಾನಭೂಮಿಂ ಚ ತಸ್ಯ ರಕ್ಷಃ ಪತೇಃ ಗೃಹೇ ದದರ್ಶ||

|| Sloka meanings||

ಮಹಾತ್ಮನಃ ಹರಿಶಾರ್ದೂಲಃ -
The great one, a tiger among the Vanaras
ಸರ್ವ ಕಾಮೈಃ ಉಪೇತಾಂ -
provided with everything that is desired
ಪಾನಭೂಮಿಂ ಚ -
a place for drinking
ತಸ್ಯ ರಕ್ಷಃ ಪತೇಃ ಗೃಹೇ ದದರ್ಶ -
saw in the palace of the king of Rakshasas.

|| Sloka summary||

"The great one, a tiger among the Vanaras, then saw a banquet hall which is provided with everything that is desired in a place for drinking in the palace of the king of Rakshasas." ||11.10||

|| Sloka 11.11||

ಮೃಗಾಣಾಂ ಮಹಿಷಾಣಾಂ ಚ ವರಾಹಾಣಾಂಚ ಭಾಗಶಃ||11.11||
ತತ್ರ ನ್ಯಸ್ತಾನಿ ಮಾಂಸಾನಿ ಪಾನಭೂಮೌ ದದರ್ಶ ಸಃ|

ಸ|| ತತ್ರ ಪಾನಭೂಮೌ ಭಾಗಶಃ ನ್ಯಸ್ತಾನಿ ಮೃಗಾಣಾಂ ಮಹಿಷಾಣಾಂ ಚ ವರಾಹಾಣಾಂ ಚ ಮಾಂಸಾನಿ ದದರ್ಶ||

|| Sloka meanings||

ತತ್ರ ಪಾನಭೂಮೌ -
in that banquet hall
ಭಾಗಶಃ ನ್ಯಸ್ತಾನಿ -
separately placed
ಮೃಗಾಣಾಂ ಮಹಿಷಾಣಾಂ ಚ ವರಾಹಾಣಾಂ ಚ -
of deer, buffaloes and pigs
ಮಾಂಸಾನಿ ದದರ್ಶ - meat was seen

|| Sloka summary||

"There in that banquet hall separately apportioned meat of deer, buffaloes and pigs was seen."||11.11||

|| Sloka 11.12||

ರೌಕ್ಮೇಷು ಚ ವಿಶಾಲೇಷು ಭಾಜನೇಷ್ವರ್ಥ ಭಕ್ಷಿತಾನ್||11.12||
ದದರ್ಶ ಹರಿಶಾರ್ದೂಲೋ ಮಯೂರಾನ್ ಕುಕ್ಕುಟಾಂಸ್ತಥಾ|

ಸ|| ಹರಿಶಾರ್ದೂಲಃ ರೌಕ್ಮೇಷು ವಿಶಾಲೇಷು ಭಾಜನೇಷು ಅರ್ಥಭಕ್ಷಿತಾನ್ ಮಯೂರಾನ್ ತಥಾ ಕುಕ್ಕುಟಾನ್ ದದರ್ಶ||

|| Sloka meanings||

ರೌಕ್ಮೇಷು ವಿಶಾಲೇಷು -
in the large golden vessels
ಅರ್ಥಭಕ್ಷಿತಾನ್ ಮಯೂರಾನ್ ತಥಾ ಕುಕ್ಕುಟಾನ್ -
half-eaten peacocks as well as chicken
ಹರಿಶಾರ್ದೂಲಃ ದದರ್ಶ -
the tiger among the Vanaras saw

|| Sloka summary||

"The tiger among the Vanaras saw large golden vessels with half eaten peacocks as well as chicken." ||11.12||

|| Sloka 11.13||

ವರಾಹವಾರ್ಥ್ರಾಣಸಕಾನ್ ದಧಿಸೌವರ್ಚಲಾಯುತಾನ್||11.13||
ಶಲ್ಯಾನ್ ಮೃಗಮಯೂರಾಂಶ್ಚ ಹನುಮಾನನ್ವವೈಕ್ಷತ|

ಸ|| ಶಲ್ಯಾನ್ ದಧಿಸೌವರ್ಚಲಾಯುತಾನ್ ವರಾಹವಾರ್ಧ್ರಾಣಸಕಾನ್ ಮೃಗಮಯೂರಾಂಶ್ಚ ಹನುಮಾನ್ ಅನ್ವವೈಕ್ಷತ||

Govindaraja says - ವಾರ್ಧ್ರಾಣಸಾಃ ಛಗಾವಿಶೇಷಾಃ ಇತಿ ಸ್ಮೃತೇಃ |ದಧಿಸೌವರ್ಚಲಾಯುತಾನ್ ದಧಿಸೌವರ್ಚಲಾಭ್ಯಾಂ ಸಂಸ್ಕೃತಾನ್ ಇತ್ಯರ್ಥಃ| ಸೌವರ್ಚಲಂ ರುಚಕಾಖ್ಯೋ ಲವಣ ವಿಶೇಷಃ | ಶಲ್ಯಾನ್ ಶ್ವಾವಿದಃ| ಮೃಗಮಯೂರಾದೀನಾಂ ಪುನಃ ಕಥನಂ ಪ್ರದೇಶ ಭೇದಾತ್ |

|| Sloka meanings||

ಶಲ್ಯಾನ್ ದಧಿಸೌವರ್ಚಲಾಯುತಾನ್ -
bones marinated with yogurt and special salt
ವರಾಹವಾರ್ಧ್ರಾಣಸಕಾನ್ -
meat of pigs and jungle fowls
ಮೃಗಮಯೂರಾಂಶ್ಚ -
as well as deer and peacocks.
ಹನುಮಾನ್ ಅನ್ವವೈಕ್ಷತ -
Hanuman observed

|| Sloka summary||

"Hanuman observed bones marinated with yogurt and special salt , meat of pigs and jungle fowls as well as deer and peacocks." ||11.13||

|| Sloka 11.14,15||

ಕ್ರಕರಾನ್ ವಿವಿಧಾನ್ ಸಿದ್ಧಾಂ ಶ್ಚಕೋರಾನರ್ಥಭಕ್ಷಿತಾನ್||11.14||
ಮಹಿಷಾನ್ ಏಕಶಲ್ಯಾಂಶ್ಚ ಛಾಂಗಾಂಶ್ಚ ಕೃತನಿಷ್ಠಿತಾನ್|
ಲೇಹ್ಯಾನುಚ್ಚಾವಚಾನ್ ಪೇಯಾನ್ ಭೋಜ್ಯಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿಚ||11.15||

ಸ||ವಿವಿಧಾನ್ ಸಿದ್ಧಾನ್ ಕ್ರಕರಾನ್ ಚಕೋರಾನ್ ಮಹಿಷಾನ್ ಏಕಶಲ್ಯಾಂಶ್ಚ ಛಗಾಂಶ್ಚ ಉಚ್ಚವಚಾನ್ ಲೇಹ್ಯಾನ್ ಪೇಯಾನ್ ವಿವಿಧಾನಿ ಅರ್ಥಭಕ್ಷಿತಾನ್ ಭೋಜ್ಯಾನಿ ಚ (ಹನುಮಾನ್ ಅನ್ವವೈಕ್ಷತ)||

|| Sloka meanings||

ವಿವಿಧಾನ್ ಸಿದ್ಧಾನ್ ಕ್ರಕರಾನ್ -
several types of cooked fowls
ಚಕೋರಾನ್ ಮಹಿಷಾನ್ ಏಕಶಲ್ಯಾಂಶ್ಚ -
ruddy geese , buffaloes, fishes,
ಛಗಾಂಶ್ಚ- goats
ಉಚ್ಚವಚಾನ್ ಲೇಹ್ಯಾನ್ ಪೇಯಾನ್ -
all sorts of food that can be licked and variety of drinks.
ವಿವಿಧಾನಿ ಅರ್ಥಭಕ್ಷಿತಾನ್ ಭೋಜ್ಯಾನಿ ಚ -
several types of half-eaten food (he saw)

|| Sloka summary||

"He saw a variety of several types of cooked fowls, half eaten ruddy geese , buffaloes, fishes, goats and all sorts of food that can be licked and variety of drinks as well as several types of half-eaten food." ||11.14,15||

|| ಶ್ಲೋಕಮು 11.16-17||

ಹಾರನೂಪೂರ ಕೇಯೂರೈಃ ಅಪವಿದ್ಧೈರ್ಮಹಾಧನೈಃ||11.16||
ಪಾನಭಾಜನ ವಿಕ್ಷಿಪ್ತೈಃ ಫಲೈಶ್ಚ ವಿವಿಧೈರಪಿ|
ಕೃತಪುಷ್ಪೋಪಹಾರಾ ಭೂಃ ಅಧಿಕಂ ಪುಷ್ಯತಿ ಶ್ರಿಯಮ್||11.17||

ತಥಾ ಆಮ್ಲಲವಣೋತ್ತಂಸೈಃ ವಿವಿಧೈಃ ರಾಗಷಾಡಭೈಃ ಅಪವಿದ್ಧೈಃ ಮಹಾಧನೈಃ ಹಾರನೂಪುರಕೇಯೂರೈಃ ಪಾನಭಾಜನವಿಕ್ಷಿಪ್ತೈಃ ವಿವಿಧೈಃ ಫಲೈಶ್ಚ ಕೃತಪುಷ್ಪೋಪಹಾರಾ ಭೂಃ ಅಧಿಕಂ ಶ್ರಿಯಂ ಪುಷ್ಯತಿ||

|| Sloka meanings||

ತಥಾ ಆಮ್ಲಲವಣೋತ್ತಂಸೈಃ -
with food seasoned with salt and sour ingredients
ರಾಗಷಾಡಭೈಃ -
with food made of many types of syrups
ಅಪವಿದ್ಧೈಃ ಹಾರನೂಪುರಕೇಯೂರೈಃ -
with discarded heavy chains, anklets and shoulder straps,
ಪಾನಭಾಜನವಿಕ್ಷಿಪ್ತೈಃ ವಿವಿಧೈಃ ಫಲೈಶ್ಚ-
with variety of fruits kept in big vessels
ಕೃತಪುಷ್ಪೋಪಹಾರಾ -
with offerings of flowers
ಭೂಃ ಅಧಿಕಂ ಶ್ರಿಯಂ ಪುಷ್ಯತಿ -
the banquet hall looked very splendid

|| Sloka summary||

"The banquet hall, filled with food seasoned with salt and sour ingredients, with many types of syrups, with discarded heavy chains, anklets and shoulder straps, with variety of fruits kept in big vessels, with many offerings of flowers, looked very splendid." ||11.16,17||

|| Sloka 11.18 ||

ತತ್ರ ತತ್ರ ಚ ವಿನ್ಯಸ್ತೈಃ ಸುಶ್ಲಿಷ್ಠೈಃ ಶಯನಾಸನೈಃ |
ಪಾನಭೂಮಿರ್ವಿನಾ ವಹ್ನಿಃ ಪ್ರದೀಪ್ತೇ ವೋಪಲಕ್ಷ್ಯತೇ||11.18||

ಸ||ಪಾನಭೂಮಿಃ ತತ್ರ ತತ್ರ ವಿನ್ಯಸ್ತೈಃ ಸುಶ್ಲಿಷ್ಠೈಃ ಶಯನಾಸನೈಃ ವಿನಾ ವಹ್ನಿಂ ಪ್ರದೀಪ್ತೇವ ಉಪಲಕ್ಷ್ಯತೇ ||

|| Sloka meanings||

ತತ್ರ ತತ್ರ ವಿನ್ಯಸ್ತೈಃ ಸುಶ್ಲಿಷ್ಠೈಃ -
here and there with well arranged
ಶಯನಾಸನೈಃ -
with beds and seats
ಪಾನಭೂಮಿಃ -
the Banquet Hall
ವಿನಾ ವಹ್ನಿಂ ಪ್ರದೀಪ್ತೇವ -
glowing even without fire

|| Sloka summary||

"The banquet hall with well-arranged beds and seats here and there was glowing even without fire." ||11.18||

|| Sloka 11.19 ||

ಬಹುಪ್ರಕಾರೈರ್ವಿವಿಧೈಃ ವರಸಂಸ್ಕಾರಸಂಸ್ಕೃತೈಃ|
ಮಾಂಸೈಃ ಕುಶಲಸಂಪೃಕ್ತೈಃ ಪಾನಭೂಮಿಗತೈಃ ಪೃಥಕ್||11.19||

ಸ|| ಬಹುಪ್ರಕಾರೈಃ ವಿವಿಧೈಃ ವರಸಂಸ್ಕಾರಸಂಸ್ಕೃತೈಃ ಕುಶಲ ಸಂಪೃಕ್ತೈಃ ಪೃಥಕ್ ಪಾನಭೂಮಿ ಗತೈಃ ಮಾಂಸೈಃ ||

|| Sloka meanings||

ಕುಶಲ ಸಂಪೃಕ್ತೈಃ -
cooked by experts
ಬಹುಪ್ರಕಾರೈಃ ವಿವಿಧೈಃ ಮಾಂಸೈಃ -
variety of meat arranged in many ways
ವರಸಂಸ್ಕಾರಸಂಸ್ಕೃತೈಃ ಮಾಂಸೈಃ -
seasoned with many types of ingredients
ಪಾನಭೂಮಿಗತೈಃ ಪೃಥಕ್ -
banquet hall was filled

|| Sloka summary||

"With variety of meat arranged in many ways seasoned with many types of ingredients, cooked by experts the banquet hall was filled." ||11.19||

|| Sloka 11.20||

ದಿವ್ಯಾಃ ಪ್ರಪನ್ನಾ ವಿವಿಧಾಃ ಸುರಾಃ ಕೃತಸುರಾ ಅಪಿ |
ಶರ್ಕರಾಽಽಸವ ಮಾಧ್ವೀಕ ಪುಷ್ಪಾಸವ ಫಲಾಸವಾಃ||11.20||
ವಾಸಚೂರ್ಣೈಶ್ಚ ವಿವಿಧೈಃ ಮೃಷ್ಟಾಃ ತೈಃ ತೈಃ ಪೃಥಕ್ ಪೃಥಕ್|

ಸ|| ದಿವ್ಯಾಃ ಪ್ರಸನ್ನಾಃ ವಿವಿಧಾಃ ಸುರಾಃ ಶರ್ಕರಾಽಽಸವ ಮಾಧ್ವೀಕ ಪುಷ್ಪಾಸವ ಫಲಾಸವಾಃ ಕೃತಸುರಾಃ ಅಪಿ ತೈಸ್ತೈಃ ವಿವಿಧೈಃ ವಾಸಚೂರ್ಣೈಃ ಪೃಥಕ್ ಪೃಥಕ್ ಮೃಷ್ಟಾಃ||

|| Sloka meanings||

ದಿವ್ಯಾಃ ಪ್ರಪನ್ನಾ-
wonderful and pleasing
ವಿವಿಧಾಃ ಸುರಾಃ -
many different wines
ಕೃತಸುರಾ ಅಪಿ -
even though fermented
ಶರ್ಕರಾಽಽಸವ ಮಾಧ್ವೀಕ ಪುಷ್ಪಾಸವ ಫಲಾಸವಾಃ-
cane sugar juices, honey, juices made from flowers and fruits
ವಿವಿಧೈಃ ವಾಸಚೂರ್ಣೈಶ್ಚ ಮೃಷ್ಟಾಃ-
delicious with different spices

|| Sloka summary||

"Wonderful and pleasing wines extracted from sugarcane, honey and flowers though fermented were made delicious with spices". ||11.20||

|| Sloka 11.21,22||

ಸಂತತಾ ಶುಶುಭೇ ಭೂಮಿರ್ಮಾಲ್ಯೈಶ್ಚ ಬಹುಸಂಸ್ಥಿತೈಃ||11.21||
ಹಿರಣ್ಮಯೈಶ್ಚ ವಿವಿಧೈರ್ಭಾಜನೈಃ ಸ್ಫಾಟಿಕೈರಪಿ|
ಜಾಮ್ಬೂನದಮಯೈಶ್ಚಾನ್ಯೈಃ ಕರಕೈರಭಿಸಂವೃತಾ||11.22||

ಸ|| ಬಹುಶಂಸ್ಥಿತೈಃ ಮಾಲ್ಯೈಶ್ಚ ಸಂತತಾ ಹಿರಣ್ಮಯೈಃ ಸ್ಫಾಟಿಕೈರಪಿ ವಿವಿಧೈಃ ಭಾಜನೈಃ ಜಾಮ್ಬೂನದಮಯೈಃ ಅನ್ಯೈಃ ಕರಕೈಃ ಅಭಿಸಂವೃತಾ ಭೂಮಿಃ ಶುಶುಭೇ ||

|| Sloka meanings||

ಬಹುಶಂಸ್ಥಿತೈಃ ಮಾಲ್ಯೈಶ್ಚ -
arranged in variety of ways with garlands
ಹಿರಣ್ಮಯೈಃ ಸ್ಫಾಟಿಕೈರಪಿ -
made of gold and crystals
ವಿವಿಧೈಃ ಭಾಜನೈಃ -
different kinds of vessels
ಜಾಮ್ಬೂನದಮಯೈಃ ಅನ್ಯೈಃ ಕರಕೈಃ -
with other jars made of gold
ಅಭಿಸಂವೃತಾ ಭೂಮಿಃ ಶುಶುಭೇ-
spread all over the banquet hall shone

|| Sloka summary||

Arranged in variety of ways with garlands, with vessels made of gold and crystals , with other jars made of gold spread all over, the banquet hall looked splendid.

|| Sloka 11.23||

ರಾಜತೇಷು ಚ ಕುಂಭೇಷು ಜಾಮ್ಬೂನದಮಯೇಷು ಚ |
ಪಾನಶ್ರೇಷ್ಠಂ ತದಾ ಭೂರಿ ಕಪಿಃ ತತ್ರ ದದರ್ಶ ಹ ||11.23||

ಸ|| ಕಪಿಃ ತದಾ ರಾಜತೇಷು ಜಾಮ್ಬೂನದಮಯೇಷು ಕುಂಭೇಷು ಭೂರಿ ಪಾನಶ್ರೇಷ್ಠಂ ತತ್ರ ದದರ್ಶ ಹ||

||Sloka meanings||
ರಾಜತೇಷು ಜಾಮ್ಬೂನದಮಯೇಷು ಕುಂಭೇಷು -
in those vessels made of silver and gold
ಭೂರಿ ಪಾನಶ್ರೇಷ್ಠಂ -
abundant best of wines
ಕಪಿಃ ತದಾ ದದರ್ಶ -
the Vanara saw

|| Sloka summary||

"The Vanara saw in those vessels made of silver and gold abundant best of wines." ||11.23||

|| Sloka 11.24||

ಸೋಽಪಶ್ಯ ಚ್ಚಾತಕುಂಭಾನಿ ಶೀಧೋರ್ಮಣಿಮಯಾನಿ ಚ|
ರಾಜತಾನಿ ಚ ಪೂರ್ಣಾನಿ ಭಾಜನಾನಿ ಮಹಾಕಪಿಃ||11.24||

ಸ|| ಸ ಮಹಾಕಪಿಃ ಪೂರ್ಣಾನಿ ಶೀಧೋಃ ಶಾತಕುಮ್ಭಾನಿ ಮಣಿಮಾಯಾನಿ ಚ ರಜತಾನಿ ಚ ಭಾಜನಾನಿ ಅಪಶ್ಯತ್||

|| Sloka meanings||

ಸ ಮಹಾಕಪಿಃ -
the great Vanara
ಪೂರ್ಣಾನಿ ಶೀಧೋಃ -
filled with wine
ಶಾತಕುಮ್ಭಾನಿ ಮಣಿಮಾಯಾನಿ ಚ ರಜತಾನಿ ಭಾಜನಾನಿ -
vessels made of gold and silver inlaid with gems
ಅಪಶ್ಯತ್ - saw

|| Sloka summary||

"The great Vanara saw vessels filled wine made of gold and silver inlaid with gems also." ||11.24||

|| Sloka 11.25||

ಕ್ವಚಿತ್ ಅರ್ಥಾವಶೇಷಾಣಿ ಕ್ವಚಿ ಪೀತಾನಿ ಸರ್ವಶಃ|
ಕ್ವಚಿನ್ನೈವ ಪ್ರಪೀತಾನಿ ಪಾನಾನಿ ಸ ದದರ್ಶ ಹ||11.25||

ಸ|| ಕ್ವಚಿತ್ ಅರ್ಥಾವಶೇಷಾಣಿ ಕ್ವಚಿತ್ ಸರ್ವಶಃ ಪೀತಾನಿ ಕ್ವಚಿತ್ ನೈವ ಪ್ರಪೀತಾನಿ ಪಾನಾನಿ ದದರ್ಶ ಹ||

|| Sloka meanings||

ಕ್ವಚಿತ್ ಅರ್ಥಾವಶೇಷಾಣಿ -
some half filled
ಕ್ವಚಿತ್ ಸರ್ವಶಃ ಪೀತಾನಿ -
some fully drained
ಕ್ವಚಿತ್ ನೈವ ಪ್ರಪೀತಾನಿ ಪಾನಾನಿ-
some not even touched drinks
ದದರ್ಶ - saw

|| Sloka summary||

"There he saw some half-filled, some fully drained and some not even touched drinks." ||11.25||

ಕ್ವಚಿದ್ಭಕ್ಷ್ಯಾಂಶ್ಚ ವಿವಿಧಾನ್ ಕ್ವಚಿತ್ಪಾನಾನಿ ಭಾಗಶಃ|
ಕ್ವಚಿದರ್ಥಾವಶೇಷಾಣಿ ಪಶ್ಯನ್ ವೈ ವಿಚಚಾರ ಹ||11.26||

ಸ|| ಕ್ವಚಿತ್ ವಿವಿಧಾನ್ ಭಕ್ಷ್ಯಾಂಶ್ಚ ಕ್ವಚಿತ್ ಪಾನಾನಿಭಾಗಶಃ ಕ್ವಚಿತ್ ಅವಶೇಷಾಣಿ ಪಶ್ಯನ್ ವಿಚಚಾರ ಹ ||

|| Sloka meanings||

ಕ್ವಚಿತ್ ವಿವಿಧಾನ್ ಭಕ್ಷ್ಯಾಂಶ್ಚ-
in one place many types of eatables
ಕ್ವಚಿತ್ ಪಾನಾನಿಭಾಗಶಃ -
at another place drinks separately
ಕ್ವಚಿತ್ ಅವಶೇಷಾಣಿ -
another place left over food
ಪಶ್ಯನ್ ವಿಚಚಾರ ಹ -
seeing as he moved about.

|| Sloka summary||

"In one place many types of eatables, at another place drinks separately , yet at another place left over food was seen as he moved about." ||11.26||

|| Sloka 11.27||

ಕ್ವಚಿಪ್ರಭನ್ನೈಃ ಕರಕೈಃ ಕ್ವಚಿದಾಲೋಳಿತೈರ್ಘಟೈಃ|
ಕ್ವಚಿತ್ಸಂಪೃಕ್ತಮಾಲ್ಯಾನಿ ಜಲಾನಿ ಫಲಾನಿ ಚ||11.27||

ಸ|| ಕ್ವಚಿತ್ ಪ್ರಭಿನ್ನೈಃ ಕರಕೈಃ ಕ್ವಚಿತ್ ಆಲೋಲಿತೈಃ ಘಟೈಃ ಕ್ವಚಿತ್ ಸಂಪ್ರುಕ್ತಮಾಲ್ಯಾನಿ ಜಲಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ (ಹನುಮಾನ್ ದದರ್ಶ)||

|| Sloka meanings||

ಕ್ವಚಿತ್ ಪ್ರಭಿನ್ನೈಃ ಕರಕೈಃ-
at one place broken pots
ಕ್ವಚಿತ್ ಆಲೋಲಿತೈಃ ಘಟೈಃ -
at another place rolling pots
ಕ್ವಚಿತ್ ಸಂಪ್ರುಕ್ತಮಾಲ್ಯಾನಿ -
at another place mixed up flower garlands strewn about
ಜಲಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ -
with water and fruits too

|| Sloka summary||

"At one place he saw a broken pots at another place rolling pots and yet at another place mixed up flower garlands strewn about along with water and fruits."||11.27||

|| Sloka 11.28||

ಶಯನಾನ್ ಯತ್ರ ನಾರೀಣಾಂ ಶುಭ್ರಾಣಿ ಬಹುಧಾ ಪುನಃ|
ಪರಸ್ಪರಂ ಸಮಾಶ್ಲಿಷ್ಯ ಕಾಶ್ಚಿತ್ ಸುಪ್ತಾ ವರಾಙ್ಗನಾಃ||11.28||

ಸ|| ಅತ್ರ ನಾರೀಣಾಂ ಶಯನಾನಿ ಪುನಃ ಬಹುಧಾ ಶುಭ್ರಾಣಿ ಕಾಶ್ಚಿತ್ ವರಾಂಗಾನಾಃ ಪರಸ್ಪರಂ ಸಮಾಶ್ಲಿಷ್ಯ ಸುಪ್ತಾಃ ಹನುಮಾನ್ ದದರ್ಶ||

|| Sloka meanings||

ಅತ್ರ ನಾರೀಣಾಂ ಶಯನಾನಿ -
there some women's
ಪುನಃ ಬಹುಧಾ ಶುಭ್ರಾಣಿ -
beds are unused
ಕಾಶ್ಚಿತ್ ವರಾಂಗಾನಾಃ -
some women
ಪರಸ್ಪರಂ ಸಮಾಶ್ಲಿಷ್ಯ ಸುಪ್ತಾಃ -
sleeping having embraced each other

|| Sloka summary||

"There Hanuman saw some women's beds unused, some women were sleeping having embraced another woman."

|| Sloka 11.29||

ಕಾಶ್ಚಿಚ್ಚ ವಸ್ತ್ರಂ ಅನ್ಯಸ್ಯಾಃ ಸ್ವಪಂತ್ಯಾಃ ಪರಿಧಾಯ ಚ|
ಆಹೃತ್ಯ ಚ ಅಬಲಾಃ ಸುಪ್ತಾ ನಿದ್ರಾ ಬಲಪರಾಜಿತಾಃ||11.29||

ಸ|| ಕಾಶ್ಚಿತ್ ಅಬಲಾಃ ನಿದ್ರಾಬಲಪರಾಜಿತಾಃ ಅನ್ಯಸ್ಯಾಃ ಸ್ವಪಂತ್ಯಾಃ ವಸ್ತ್ರಂ ಆಹೃತ್ಯ ಪರಿಧಾಯಾ ಸುಪ್ತಾಃ ಅಬಲಾಃ (ಹನುಮಾನ್ ದದರ್ಶ)||

|| Sloka meanings||.

ಕಾಶ್ಚಿತ್ ನಿದ್ರಾಬಲಪರಾಜಿತಾಃ -
some women overcome with sleep
ಅನ್ಯಸ್ಯಾಃ ಸ್ವಪಂತ್ಯಾಃ ವಸ್ತ್ರಂ ಆಹೃತ್ -
pulled the clothes from another
ಪರಿಧಾಯಾ ಸುಪ್ತಾಃ-
slept covering themselves

|| Sloka summary||

"Some overcome with sleep pulled the clothes from another women and slept covering themselves."||11.29||

|| Sloka 11.30||

ತಾಸಾಂ ಉಚ್ಚ್ವಾಸವಾತೇನ ವಸ್ತ್ರಂ ಮಾಲ್ಯಂ ಚ ಗಾತ್ರಜಮ್|
ನಾತ್ಯರ್ಧಂ ಸ್ಪಂದತೇ ಚಿತ್ರಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮನ್ದಮಿವಾನಲಮ್||11.30||

ಸ|| ತಾಸಾಂ ಗಾತ್ರಜಂ ವಸ್ತ್ರಂ ಮಾಲ್ಯಾಂಶ್ಚ ಉಛ್ಛ್ವಾಸವಾತೇನ ಮನ್ದಂ ಅನಿಲಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಇವ ನಾತ್ಯರ್ಥಂ ಚಿತ್ರಂ ಸ್ಪಂದತೇ||

|| Sloka meanings||

ತಾಸಾಂ ಗಾತ್ರಜಂ ವಸ್ತ್ರಂ ಮಾಲ್ಯಾಂಶ್ಚ -
clothes on their bodies as well as the garlands
ಉಛ್ಛ್ವಾಸವಾತೇನ -
by their exhalations.
ಮನ್ದಂ ಅನಿಲಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಇವ -
(moved) as if moved by gentle wind
ನಾತ್ಯರ್ಥಂ ಚಿತ್ರಂ ಸ್ಪಂದತೇ -
that scene was lovely

|| Sloka summary||

The clothes on their bodies as well as the garlands moved gently by the wind created by their exhalations.||11.30||

|| Sloka 11.31||

ಚನ್ದನಸ್ಯ ಚ ಶೀತಸ್ಯ ಶೀಥೋರ್ಮಧುರಸಸ್ಯ ಚ|
ವಿವಿಧಸ್ಯ ಚ ಮಾಲ್ಯಸ್ಯ ಧೂಪಸ್ಯ ವಿವಿಧಸ್ಯ ಚ||11.31||
ಬಹುಧಾ ಮಾರುತಃ ತತ್ರ ಗನ್ಧಂ ವಿವಿಧಮುದ್ವಹನ್|

ಸ|| ಶೀತಸ್ಯ ಚಂದನಸ್ಯ ಶೀಥೋಃ ಮಧುರಸ್ಯ ಚ ವಿವಿಧಸ್ಯ ಮಾಲ್ಯಸ್ಯ ವಿವಿಧಸ್ಯ ಧೂಪಸ್ಯ ಚ ವಿವಿಧಂ ಗಂಧಂ ಮಾರುತಃ ಬಹುಧಾ ಉದ್ವಹನ್||

|| Sloka meanings||

ಶೀತಸ್ಯ ಚಂದನಸ್ಯ -
of cool sandal
ಶೀಥೋಃ ಮಧುರಸ್ಯ ಚ -
of sweet-smelling wines
ವಿವಿಧಸ್ಯ ಮಾಲ್ಯಸ್ಯ -
of flower garlands of different types
ವಿವಿಧಸ್ಯ ಧೂಪಸ್ಯ -
of incenses of different types
ವಿವಿಧಂ ಗಂಧಂ -
of wonderful fragrances
ಮಾರುತಃ ಬಹುಧಾ ಉದ್ವಹನ್ -
wind blew all over

|| Sloka summary||

There wind carried the fragrances of cool sandal , of sweet-smelling wines of different types, of flower garlands of different types, of incenses of different types

|| Sloka 11.32||

ಸ್ನಾನಾನಾಂ ಚನ್ದನಾನಾಂ ಚ ಧೂಪಾನಾಂ ಚೈವ ಮೂರ್ಚಿತಃ||11.32||
ಪ್ರವವೌ ಸುರಭಿರ್ಗನ್ಧೋ ವಿಮಾನೇ ಪುಷ್ಪಕೇ ತದಾ|

ಸ|| ತದಾ ಪುಷ್ಪಕೇ ವಿಮಾನೇ ಸ್ನಾನಾನಾಮ್ ಚಂದನಾನಾಂ ಚ ಧೂಪಾನಾಂ ಚೈವ ಸುರಭಿಃ ಗಂಧಃ ಮೂರ್ಚಿತಃ ಪ್ರವವೌ||

|| Sloka meanings||

ತದಾ ಪುಷ್ಪಕೇ ವಿಮಾನೇ -
then on the Pushpaka chariot
ಸ್ನಾನಾನಾಮ್ ಚಂದನಾನಾಂ ಚ ಧೂಪಾನಾಂ ಚೈವ ಸುರಭಿಃ -
fragrance of cool sandal used after bath, fragrance of incense as well as sweet smelling wines
ಮೂರ್ಚಿತಃ ಪ್ರವವೌ -
wafted through.

|| Sloka summary||

"Then on the Pushpaka chariot the fragrance of cool sandal used after bath, fragrance of incense as well as sweet smelling wines wafted through." ||11.32||

|| Sloka 11.33||

ಶ್ಯಾಮಾವದಾತಾಃ ತತ್ರಾನ್ಯಾಃ ಕಾಶ್ಚಿತ್ ಕೃಷ್ಣಾ ವರಾಙ್ಗನಾಃ||11.33||
ಕಾಶ್ಚಿತ್ ಕಾಞ್ಚನ ವರ್ಣಾಂಗ್ಯಃ ಪ್ರಮದಾ ರಾಕ್ಷಸಾಲಯೇ|

ಸ|| ತತ್ರ ರಾಕ್ಷಸಾಲಯೇ ಅನ್ಯಾಃ ಶ್ಯಾಮಾವದಾತಾಃ ಕಾಶ್ಚಿತ್ ವರಾಂಗನಾಃ ಕೃಷ್ಣಾಃ ಕಾಶ್ಚಿತ್ ಪ್ರಮದಾಃ ಕಾಂಚನವರ್ಣಾಂಗ್ಯಃ ||

|| Sloka meanings||

ತತ್ರ ರಾಕ್ಷಸಾಲಯೇ -
in the mansion of Rakshasas
ಅನ್ಯಾಃ ಶ್ಯಾಮಾವದಾತಾಃ -
there were Rakshasa women of glowing dark complexion
ಕಾಶ್ಚಿತ್ ವರಾಂಗನಾಃ ಕೃಷ್ಣಾಃ -
some lovely women dark in color
ಕಾಶ್ಚಿತ್ ಪ್ರಮದಾಃ ಕಾಂಚನವರ್ಣಾಂಗ್ಯಃ -
some of golden complexion

|| Sloka summary||

There in the mansion of Rakshasas there were other Rakshasa women of glowing dark complexion as well as lovely women dark in color as well as some of golden complexion

ಶ್ಲೋಕಮು 11.34||

ತಾಸಾಂ ನಿದ್ರಾವಶತ್ವಾಚ್ಚ ಮದನೇನ ವಿಮೂರ್ಛಿತಮ್||11.34||
ಪದ್ಮಿನೀನಾಂ ಪ್ರಸುಪ್ತಾನಾಂ ರೂಪಮಾಸೀದ್ಯಥೈವ ಚ|

ಸ|| ನಿದ್ರಾವಶತ್ವಾಚ್ಚ ಮದನೇನ ಚ ವಿಮೂರ್ಛಿತಮ್ ಪ್ರಸುಪ್ತಾನಾಂ ತಾಸಾಂ ರೂಪಂ ಯಥಾ ಪ್ರಸುಪ್ತಾನಾಂ ಪದ್ಮಿನೀನಾಂ ಇವ ಆಸೀತ್ ||

|| Sloka meanings||

ನಿದ್ರಾವಶತ್ವಾಚ್ಚ -
overcome with sleep
ಮದನೇನ ಚ ವಿಮೂರ್ಛಿತಮ್ ಪ್ರಸುಪ್ತಾನಾಂ-
exhausted due to dalliance and sleeping
ತಾಸಾಂ ರೂಪಂ - their charm
ಯಥಾ ಪ್ರಸುಪ್ತಾನಾಂ ಪದ್ಮಿನೀನಾಂ ಇವ ಆಸೀತ್ -
like lotus creepers with closed lotuses.

|| Sloka summary||

"Over come with sleep and exhausted due to dalliance , the women who were sleeping looked like lotus creepers. with petals closed." ||11.34||

|| Sloka 11.35||

ಏವಂ ಸರ್ವಂ ಅಶೇಷೇಣ ರಾವಣಾಂತಃಪುರಂ ಕಪಿಃ||11.35||
ದದರ್ಶ ಸುಮಹಾತೇಜಾ ನ ದದರ್ಶ ಜಾನಿಕೀಮ್|

ಸ|| ಸುಮಹಾತೇಜಃ ಕಪಿಃ ಏವಂ ಸರ್ವಂ ರಾವಣಾಂತಃ ಪುರಂ ಅಶೇಷೇಣ ದದರ್ಶ | ಜಾನಕೀಂ ಚ ನದದರ್ಶ||

|| Sloka meanings||

ಸುಮಹಾತೇಜಃ ಕಪಿಃ - the brilliant Vanara
ಏವಂ ಸರ್ವಂ - all of this
ರಾವಣಾಂತಃ ಪುರಂ ಅಶೇಷೇಣ ದದರ್ಶ-
saw in the inner apartments of Ravana
ಜಾನಕೀಂ ಚ ನದದರ್ಶ - he did not see Janaki.

|| Sloka summary||

The brilliant Vanara saw all of this in the inner apartments of Ravana . He did not see Janaki.

|| Sloka 11.36,||

ನಿರೀಕ್ಷಮಾಣಶ್ಚ ತದಾ ತಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಸ ಮಹಾಕಪಿಃ||11.36||
ಜಗಾಮ ಮಹತೀಂ ಚಿಂತಾಂ ಧರ್ಮಸಾಧ್ವಸಶಂಕಿತಃ |

ಸ|| ತಥಾ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ನಿರೀಕ್ಷಮಾಣಃ ಸಃ ಮಹಾಕಪಿಃ ಧರ್ಮಸಾಧ್ವಸಶಂಕಿತಃ ಮಹತೀಂ ಚಿಂತಾಂ ಜಗಾಮ||

|| Sloka meanings||

ತಥಾ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ನಿರೀಕ್ಷಮಾಣಃ -
while seeing the women
ಸಃ ಮಹಾಕಪಿಃ - the great Vanara
ಧರ್ಮಸಾಧ್ವಸಶಂಕಿತಃ -
with a doubt about having transgressed the moral code
ಮಹತೀಂ ಚಿಂತಾಂ ಜಗಾಮ -
experienced a great concern.

|| Sloka summary||

"Then the great Vanara experienced a great concern with a doubt about having transgressed the moral code while seeing the women." ||11.36||

|| Sloka 11.37||

ಪರದಾರಾವರೋಧಸ್ಯ ಪ್ರಸುಪ್ತಸ್ಯ ನಿರೀಕ್ಷಣಮ್||11.37||
ಇದಂ ಖಲು ಮಮಾತ್ಯರ್ಥಂ ಧರ್ಮಲೋಪಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ|

ಸ|| ಪ್ರಸುಪ್ತಸ್ಯ ಪರದಾರಾವರೋಧಸ್ಯ ಇದಂ ಮಮ ನಿರೀಕ್ಷಣಮ್ ಅತ್ಯರ್ಥಂ ಧರ್ಮಲೋಪಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ ||

|| Sloka meanings||

ಪ್ರಸುಪ್ತಸ್ಯ ಪರದಾರಾವರೋಧಸ್ಯ -
sleeping wives of other men
ಇದಂ ಮಮ ನಿರೀಕ್ಷಣಮ್ -
observing them on my part
ಅತ್ಯರ್ಥಂ ಧರ್ಮಲೋಪಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ -
is very much to transgression of moral code

|| Sloka summary||

'Seeing the sleeping wives of other men is very much a transgression of moral code by me'.||11.37||

|| Sloka 11.38||

ನ ಹಿ ಮೇ ಪರದಾರಾಣಾಂ ದೃಷ್ಠಿರ್ವಿಷಯವರ್ತಿನೀ||11.38||
ಅಯಂ ಚಾತ್ರ ಮಯಾದೃಷ್ಟಃ ಪರದಾರ ಪರಿಗ್ರಹಃ|

ಸ|| ಅತ್ರ ಮಯಾ ಪರದಾರಾಪರಿಗ್ರಹಃ ದೃಷ್ಟಶ್ಚ ಮೇ ದೃಷ್ಟಿಃ ಪರದಾರಾಣಾಂ ವಿಷಯವರ್ತಿನೀ ನ ಹಿ ||

Rama Tika Says - ಹಿ ಯದ್ಯಪಿ ಮಮ ದೃಷ್ಟಿಃ ಪರದಾರಾಣಾಂ ವಿಷಯವರ್ತಿನಿ ವಿಷಯ ಪ್ರವರ್ತಿಕಾ ನ, ತಥಾಪಿ ಪರದಾರಾಪರಿಗ್ರಹಃ ಸೀಟಾಪಹಾರಕಃ ಅಯಂ ರಾವಣೋ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಃ ಏತೇನ ಏತತ್ ದರ್ಶನ ಜನಿತ ಪಾಪಸ್ಯ ಪರಿಹಾರೋ ನದೃಶ್ಯತೇ ಇತಿ ಸೂಚಿತಮ್ |

|| Sloka meanings||

ಅತ್ರ ಮಯಾ ಪರದಾರಾಪರಿಗ್ರಹಃ ದೃಷ್ಟಶ್ಚ-
here I have seen others wives
ಮೇ ದೃಷ್ಟಿಃ ಪರದಾರಾಣಾಂ ವಿಷಯವರ್ತಿನೀ ನ ಹಿ -
but I have not seen other's wives with a sensual mind

|| Sloka summary||

"I have seen others wives , but I have not seen other's wives with a sensual mind"||11.38||

Here Hanuma has not seen wives of Ravana with a view to see if Sita is among them. Hence there is no transgression on his part. But in this there is a hint that he has seen Ravana , who carried away Sita , the sinner. Rama Tika says for that there is no remission.

|| Sloka 11.39||

ತಸ್ಯ ಪ್ರಾದುರಭೂಚ್ಚಿಂತಾ ಪುನರನ್ಯಾ ಮನಸ್ವಿನಃ ||11.39||
ನಿಶ್ಚಿತೈಕಾನ್ತಚಿತ್ತಸ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿಶ್ಚಯದರ್ಶಿನೀ|

ಸ|| || ಮನಸ್ವಿನಃ ನಿಶ್ಚಿತೈಕಾಂತಚಿತ್ತಸ್ಯ ತಸ್ಯ ಪುನಃ ಕಾರ್ಯನಿಶ್ಚಯದರ್ಶಿನೀ ಪುನಃ ಅನ್ಯಾ ಚಿಂತಾ ಪ್ರಾದುರಭೂತ್ ||

|| Sloka meanings||

ಮನಸ್ವಿನಃ ನಿಶ್ಚಿತೈಕಾಂತಚಿತ್ತಸ್ಯ-
highly sensible, with definite single-minded focus
ತಸ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿಶ್ಚಯದರ್ಶಿನೀ -
knowing the actions for the task ahead
ಪುನಃ ಅನ್ಯಾ ಚಿಂತಾ ಪ್ರಾದುರಭೂತ್ -
again thought in another way

|| Sloka summary||

"The highly sensible Vanara, with definite single minded focus, always knowing the actions for the task ahead, again thought in another way" ||11.39||

|| Sloka 11.40||

ಕಾಮಂ ದೃಷ್ಟಾ ಮಯಾಸರ್ವಾ ವಿಶ್ವಸ್ತಾ ರಾವಣಸ್ತ್ರಿಯಃ||11.40||
ನ ಹಿ ಮೇ ಮನಸಃ ಕಿಂಚಿತ್ ವೈಕೃತ್ಯಂ ಉಪಪದ್ಯತೇ|

ಸ|| ವಿಶ್ವಸ್ತಾಃ ಸರ್ವಾಃ ರಾವಣಸ್ತ್ರಿಯಃ ಮಯಾ ಕಾಮಂ ದೃಷ್ಟಾಃ ಮೇ ಮನಸಃ ಕಿಂಚಿತ್ ವೈಕೃತ್ಯಂ ನ ಉಪಜಾಯತೇ ಹಿ||

|| Sloka meanings||

ವಿಶ್ವಸ್ತಾಃ ಸರ್ವಾಃ ರಾವಣಸ್ತ್ರಿಯಃ -
all the loyal wives of Ravana
ಮಯಾ ಕಾಮಂ ದೃಷ್ಟಾಃ -
were definitely seen by me
ಮೇ ಮನಸಃ - in my mind
ಕಿಂಚಿತ್ ವೈಕೃತ್ಯಂ -
not even a bit of passionate feeling
ನ ಉಪಜಾಯತೇ ಹಿ| -
indeed not rise

|| Sloka summary||

'All the loyal wives of Ravana were definitely seen by me. Indeed In my mind not even a bit of passionate feeling
not rise."||11.40||

|| Sloka 11.41||

ಮನೋ ಹಿ ಹೇತುಃ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಪ್ರವರ್ತನೇ||11.41||
ಶುಭಾಶುಭಾ ಸ್ವವಸ್ಥಾಸು ಯಚ್ಚ ಮೇ ಸುವ್ಯವಸ್ಥಿತಮ್|

ಸ|| ಶುಭ ಅಶುಭಾಃ ಅವಸ್ಥಾಸು ಸರ್ವೇಷಾಮ್ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಪ್ರವರ್ತನೇ ಮನಃ ಹೇತುಃ | ಮೇ ಮನಃ ತಚ್ಚ ಸುವ್ಯವಸ್ಥಿತಮ್||

|| Sloka meanings||

ಶುಭ ಅಶುಭಾಃ ಅವಸ್ಥಾಸು -
at all times for good and bad
ಸರ್ವೇಷಾಮ್ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಪ್ರವರ್ತನೇ -
for the actions of the sense organs
ಮನಃ ಹೇತುಃ -
mind is instrumental
ಮೇ ಮನಃ ತಚ್ಚ ಸುವ್ಯವಸ್ಥಿತಮ್ -
my mind here is firmly established

|| Sloka summary||

"At all times for good and bad, for the actions of the sense organs mind is instrumental. Here my mind is firmly established".||11.41||

|| Sloka 11.42||

ನಾನ್ಯತ್ರ ಹಿ ಮಯಾ ಶಕ್ಯಾ ವೈದೇಹೀ ಪರಿಮಾರ್ಗಿತುಮ್||11.42||
ಸ್ತ್ರಿಯೋ ಹಿ ಸ್ತ್ರೀಷು ದೃಶ್ಯಂತೇ ಸದಾ ಸಂಪರಿಮಾರ್ಗಣೇ|

ಸ|| ವೈದೇಹೀ ಅನ್ಯತ್ರ ಪರಿಮಾರ್ಗಿತುಂ ಮಯಾ ನ ಶಕ್ಯಾ ಹಿ ಸದಾ ಸಂಪರಿಮಾರ್ಗನೇ ಸ್ರಿಯಃ ಸ್ತ್ರಿಷು ದೃಶ್ಯಂತೇ ||

|| Sloka meanings||

ವೈದೇಹೀ ಅನ್ಯತ್ರ ಪರಿಮಾರ್ಗಿತುಂ -
to search for Vaidehi any other way
ಮಯಾ ನ ಶಕ್ಯಾ -
not possible for me
ಸದಾ ಸಂಪರಿಮಾರ್ಗನೇ -
always during search
ಸ್ರಿಯಃ ಸ್ತ್ರಿಷು ದೃಶ್ಯಂತೇ -
women will be seen among women

||Sloka summary||

"It is not possible for me to search for Vaidehi any other way. During search, one always looks for women among women only"||11.43||

|| Sloka 11.42||

ಯಸ್ಯ ಸತ್ತ್ವಸ್ಯ ಯಾ ಯೋನಿಃ ತಸ್ಯಾಂ ತತ್ಪರಿಮಾರ್ಗ್ಯತೇ||11.43||
ನ ಶಕ್ಯಾ ಪ್ರಮದಾ ನಷ್ಟಾ ಮೃಗೀಷು ಪರಿಮಾರ್ಗಿತುಮ್|

ಸ|| ಯಸ್ಯ ಸತ್ವಸ್ಯ ಯಾ ಯೋನಿಃ ತತ್ ತಾಸ್ಯಾಮ್ ಪರಿಮಾರ್ಗ್ಯತೇ ನಷ್ಟಾ ಪ್ರಮದಾ ಮೃಗೀಷು ಪರಿಮಾರ್ಗಿತುಂ ನ ಶಕ್ಯಾ||

|| Sloka meanings||

ಯಸ್ಯ ಸತ್ವಸ್ಯ ಯಾ ಯೋನಿಃ -
of a creature of a species
ತತ್ ತಾಸ್ಯಾಮ್ ಪರಿಮಾರ್ಗ್ಯತೇ -
search among its own species
ನಷ್ಟಾ ಪ್ರಮದಾ ಮೃಗೀಷು ಪರಿಮಾರ್ಗಿತುಂ -
searching for a lost woman in the herd of female deer
ನ ಶಕ್ಯಾ - is not possible

|| Sloka summary||

"One has to search for a creature among its own species. It is not possible to find a lost woman in the herd of female deer".||11.43||

|| Sloka 11.44||

ತದಿದಂ ಮಾರ್ಗಿತಂ ತಾವಚ್ಚುದ್ಧೇನ ಮನಸಾ ಮಯಾ||11.44||
ರಾವಣಾನ್ತಃ ಪುರಂ ಸರ್ವಂ ದೃಶ್ಯತೇ ನ ಚ ಜಾನಕೀ|

ಸ|| ತತ್ ಮಯಾ ಶುದ್ಧೇನ ಮನಸಾ ಇದಂ ಸರ್ವಂ ರಾವಣಾನ್ತಃ ಪುರಂ ಮಾರ್ಗಿತುಂ | ಜಾನಕೀ ತು ನದೃಶ್ಯತೇ||

|| Sloka meanings||

ಇದಂ ಸರ್ವಂ ರಾವಣಾನ್ತಃ ಪುರಂ ಮಾರ್ಗಿತುಂ-
This Ravana's harem was searched
ತತ್ ಮಯಾ ಶುದ್ಧೇನ ಮನಸಾ - with pure mind by me.
ಜಾನಕೀ ತು ನದೃಶ್ಯತೇ - Janaki is not seen.

|| Sloka summary||'

"This Ravana's harem was searched with pure mind by me. but Janaki is not seen." ||11.44||

|| Sloka 11.45||

ದೇವಗನ್ಧರ್ವಕನ್ಯಾಶ್ಚ ನಾಗಕನ್ಯಾಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್||11.45||
ಅವೇಕ್ಷಮಾಣೋ ಹನುಮಾನ್ ನೈವಾಪಶ್ಯತ ಜಾನಿಕೀಮ್|

ಸ|| ದೇವಗನ್ಧರ್ವಕನ್ಯಾಶ್ಚ ನಾಗಕನ್ಯಾಶ್ಚ ಅವೇಕ್ಷಮಾಣಃ ಹನುಮಾನ್ ವೀರ್ಯವಾನ್ ಜಾನಕೀಂ ನೈವ ಅಪಶ್ಯತ

|| Sloka meanings||

ಹನುಮಾನ್ ವೀರ್ಯವಾನ್ -
valiant Hanuman
ದೇವಗನ್ಧರ್ವಕನ್ಯಾಶ್ಚ ನಾಗಕನ್ಯಾಶ್ಚ ಅವೇಕ್ಷಮಾಣಃ-
while seeing daughters of Devas, Gandharvas, Nagas
ಜಾನಕೀಂ ನೈವ ಅಪಶ್ಯತ -
could not see Janaki

|| Sloka summary||

"Valiant Hanuman saw daughters of Devas, Gandharvas. Nagas but the he could not find Janaki." ||11.45||

|| Sloka 11.46||

ತಾ ಮಪಶ್ಯನ್ ಕಪಿಃ ತತ್ರ ಪಶ್ಯಂ ಶ್ಚಾನ್ಯಾ ವರಸ್ತ್ರಿಯಃ ||11.46||
ಅಪಕ್ರಮ್ಯ ತದಾ ವೀರಃ ಪ್ರಧ್ಯಾತುಮುಪಚಕ್ರಮೇ|

ಸ||ವೀರಃ ಕಪಿಃ ತತ್ರ ತಾಂ ಅಪಶ್ಯನ್ ಅನ್ಯಾಃ ವರಸ್ತ್ರಿಯಃ ಪಶ್ಯಶ್ಚ ತದಾ ಅಪಕ್ರಮ್ಯ ಪ್ರದ್ಯಾತುಂ ಉಪಚಕ್ರಮೇ||

|| Sloka meanings||

ವೀರಃ ಕಪಿಃ ತತ್ರ ತಾಂ ಅಪಶ್ಯನ್ -
valiant Vanara unable of see her
ಅನ್ಯಾಃ ವರಸ್ತ್ರಿಯಃ ಪಶ್ಯಶ್ಚ-
seeing other women
ತದಾ ಅಪಕ್ರಮ್ಯ -
stepping aside
ಪ್ರದ್ಯಾತುಂ ಉಪಚಕ್ರಮೇ -
started thinking

|| Sloka summary||

"The valiant Vanara unable of see her among other women , moved aside and started thinking." ||11.46||

|| Sloka 11.47||

ಸಭೂಯ ಸ್ತಾಂ ಪರಂ ಶ್ರೀಮಾನ್ ಮಾರುತಿರ್ಯತ್ನ ಮಾಸ್ಥಿತಃ|
ಅಪಾನಭೂಮಿ ಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ತದ್ವಿಚೇತುಂ ಪ್ರಚಕ್ರಮೇ||11.47||

ಸ|| ಶ್ರೀಮಾನ್ ಸಃ ಮಾರುತಿಃ ಆಪಾನಭೂಮಿಂ ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ಭೂಯಃ ಪರಂ ಯತ್ನಂ ಆಸ್ಥಿತಃ ತತ್ ವಿಚೇತುಂ ಉಪಚಕ್ರಮೇ||

|| Sloka meanings||.

ಶ್ರೀಮಾನ್ ಸಃ ಮಾರುತಿಃ -
Illustrious Maruti
ಆಪಾನಭೂಮಿಂ ಉತ್ಸೃಜ್ಯ -
leaving the banquet hall
ಭೂಯಃ ಪರಂ ಯತ್ನಂ ಆಸ್ಥಿತಃ-
once again renewed his effort
ತತ್ ವಿಚೇತುಂ ಉಪಚಕ್ರಮೇ -
in search of her (Sita) again.

|| Sloka summary||

"Illustrious Maruti leaving the banquet hall once again renewed his effort in search of Sita."||11.47||

This is the last Sloka of the eleventh Sarga of Sundarakanda.

In this Sarga, Hanuman continued search in the inner palaces of Ravana. He sees of hundreds of Ravana's women. They were in different postures after having entertained Ravana. He sees many objects of enjoyment, and objects of feast. But Hanuman's mind is not affected. He is focused in the search for Sita.

But while searching for Sita , having looked at all Ravana's women from close quarters Hanuman gets a doubt whether he crossed the line of Dharma. But in search for Sita he had no choice but to look at those women.

Then Hanuman says

"ಮನೋಹಿ ಹೇತುಃ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಪ್ರವರ್ತನೇ|
ಶುಭಾಶುಭಃ ಅವಸ್ಥಾಸು ತಚ್ಚ ಮೇ ಸುವ್ಯವಸ್ಥಿತಂ"||

"It is the vagaries of mind that leads the senses to indulge in good or bad behavior. But my mind is pretty stable."

Here we see Hanuman who has seen women is various erotic poses. Yet he is utterly unaffected by what all he is seeing. This state in which he is unaffected by anything is an essential stage in the search for "Self".

This is the state of "Sthita pragnya". "Sthita pragnya" is one who is unaffected by objects of enjoyment , the good or the bad. That is the state one ought to be in search of "Self" too.

While seeing women, or the items of food , it did not occur to Hanuman that those are objects of enjoyment or objects of a feast to be enjoyed.

His mind is focused on Sita only. Thinking of her all the time, his mind was not affected by all those objects of enjoyment or feasts or drinks. We see Hanuman fully in control of his senses and focused on the search for the wife of Rama. .

Mumukshu, the one in search of "Self", too should be in a similar state.

In Gita , when Arjuna asks about "Sthita pragnya" , Krishna says the following :

"ದುಖೇಷ್ವನುದಿಗ್ಧಮನಾಃ ಸುಖೇಷು ವಿಗತಸ್ಪೃಹಃ
ವೀತರಾಗಭಯಕ್ರೋಧಃ ಸ್ಥಿತಧೀಃ ಮುನಿರುಚ್ಯತೇ"||

"One whose mind remains undisturbed amidst misery, who does not crave for pleasure, and who is free from attachment, fear, and anger, is called "Sthita pragnya", a sage of steady wisdom".

In the search for Sita , Hanuman is indeed like a "Sthita Pragnya"

Thus the Sarga eleven ends.

ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್ರಾಮಾಯಣೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ
ಚತುರ್ವಿಂಶತ್ ಸಹಸ್ರಿಕಾಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಮ್
ಶ್ರೀಮತ್ಸುಂದರಕಾಂಡೇ ಏಕಾದಶಸ್ಸರ್ಗಃ||

||om tat sat||

updated 28102022