Sanskrit Text in Telugu , Kannada, Gujarati, Devanagari, English

|| om tat sat||

Sundarakanda
Sarga 20

In this Sarga we hear the uninterrupted dialog of Ravana addressing the unhappy, sorrowing ascetic lady Sita. Ravana expresses his desire in no uncertain terms.
He addresses her with sweet and animated words. He was the ego personified. His dialog is in line with his personification aptly summarized as, 'રાવયતિ ઇતિ રાવણઃ'

||Sloka 20.01||

સ તાં પરિવૃતામ્ દીનાં નિરાનન્દાં તપસ્સ્વિનીમ્|
સાકારૈર્મથુરૈર્વાક્યૈઃ ન્યદર્શયત રાવણઃ||20.01||

સ|| તાં પરિવૃતાં દીનાં નિરાનંદાં તપસ્સ્વિનીં તાં સાકારૈઃ મધુરૈઃ વાક્યૈઃ ન્યદર્શયત||

||Sloka meanings||

પરિવૃતાં દીનાં - surrounded and looking depressed
નિરાનંદાં તપસ્સ્વિનીં - unhappy ascetic
તાં સાકારૈઃ મધુરૈઃ વાક્યૈઃ - with sweet and animated words
તાં ન્યદર્શયત - addressed her

||Sloka summary||

"Then the depressed unhappy ascetic lady Sita surrounded by Rakshasa women was addressed by Ravana with sweet animated words." ||20.01||

This is Ravana's unabashed attempt to woo Sita.

That Ravana is no other than our own mind, which finds innumerable opportunities to stray from the path of "Good", which is ever ready to take the path of "Pleasant"

The innumerable ways in which a mind can be persuaded to wander or stray from the path of good can be seen in the attempts of Ravana to win Sita.

||Sloka 20.02||

માં દૃષ્ટ્વા નાગનાસોરુ ગૂહમાન સ્તનોદરમ્|
અદર્શનમિવાત્માનં ભયાન્નેતું ત્વ મિચ્ચસિ||20.02||'

સ|| નાગનાસોરુ માં દૃષ્ટ્વા સ્તનોદરં ગૂહમાના ત્વં ભયાત્ આત્માનં નેતુમ્ અદર્શનં ઇચ્છસિ ઇવ ||

||Sloka meanings||

નાગનાસોરુ -
Lady with thighs like the trunk of an elephant
માં દૃષ્ટ્વા ભયાત્ -
seeing me out of fear
સ્તનોદરં ગૂહમાના -
hiding your breasts and belly,
આત્માનં નેતુમ્ -
yourself from me
ત્વં અદર્શનં ઇચ્છસિ ઇવ -
you want to conceal yourself

||Sloka summary||

"Oh Lady with thighs like the trunk of an elephant ! Seeing me, out of fear hiding your breasts and belly, you want to conceal yourself.: ||20.03||

||Sloka 20.03||

કામયેત્વાં વિશાલાક્ષી બહુમન્યસ્વ માં પ્રિયે|
સર્વાઙ્ગ ગુણ સંપન્ને સર્વલોકમનોહરે||20.03||

સ|| વિશાલાક્ષી સર્વાઙ્ગ ગુણ સંપન્ને સર્વલોક મનોહરે ત્વાં કામયે || પ્રિયે માં બહુમન્યસ્વ||

||Sloka meanings||

વિશાલાક્ષી સર્વાઙ્ગ ગુણ સંપન્ને-
Oh large eyed one, richly endowed with beauty in all limbs
સર્વલોક મનોહરે -
delight of the whole world
ત્વાં કામયે - I desire you
પ્રિયે માં બહુમન્યસ્વ - dear oblige me

||Sloka summary||

"Oh large eyed one, richly endowed with beauty in all limbs, delight of all worlds I desire you. Dear oblige me ." ||20.03||

||Sloka 20.04||

નેહ કેચિન્મનુષ્યા વા રાક્ષસાઃ કામરૂપિણઃ|
વ્યપસર્પતુ તે સીતે ભયં મત્તસ્સમુત્થિતમ્||20.04||

સ||ઇહ મનુષ્યા વા રાક્ષસાઃ કામરૂપિણઃ ન | સીતે તે મત્તઃ સમુત્થિતં ભયં વ્યપસર્પતુ||

||Sloka meanings||

ઇહ મનુષ્યા વા -
here there are no other men
રાક્ષસાઃ કામરૂપિણઃ ન -
or Rakshasas who can change their form
તે મત્તઃ સમુત્થિતં ભયં -
the fear that got generated in your mind
સીતે વ્યપસર્પતુ -
o Sita please give up

||Sloka summary||

"Here there are no other men or Rakshasas who can change their form . Sita be free of fear you have of me". ||20.04||

Ravana starts his dialog saying, "નેહ કેચિન્મનુષ્યા વા" - "here there is nobody else", meaning that there is nothing to fear, since nobody else is there.

It is a known common failing. When one wants to do something that is not normal, he would like to do it surreptitiously, when nobody is watching him. For one whose mind is ever focused on things other than spiritual pursuits, the mind becomes ever eager when nobody else is watching, even though that ever-present Self is always watching !

||Sloka 20.05||

સ્વધર્મો રક્ષસાં ભીરુ સર્વથૈવ નસંશયઃ|
ગમનં વા પરસ્ત્રીણાં હરણં સંપ્રમધ્ય વા ||20.05||

સ|| હે ભીરુ પરસ્ત્રીણાં હરણં વા સંપ્રમધ્ય વા ગમનં વા રક્ષસાં સર્વથૈવ સ્વધર્મઃ| ન સંશયઃ||

||Sloka meanings||

હે ભીરુ પરસ્ત્રીણાં સંપ્રમધ્ય હરણં વા -
Oh Timid one kidnapping by force
ગમનં વા - approaching
રક્ષસાં સર્વથૈવ સ્વધર્મઃ -
always normal for Rakshasas
ન સંશયઃ - there is no doubt

||Sloka summary||

"Oh Timid one kidnapping by force or approaching others wives is normal for Rakshasas. There is no doubt" ||20.05||

'Self' belongs to Paramatman. But getting hold of that 'Self', and indulging oneself in all other pursuits of seemingly pleasant ways is the function of mind. Although 'Self' is pure by nature, the preponderance of one's nature in the form of Tamo Rajo and Sattva Gunas diverts one from the true 'Self' to ego satisfying activities.

Ravana who is the other form of the fickle mind, tells Sita that to steal others wives and indulge themselves is in the nature of Rakshasa.

Thus, through Ravana's words the poet is again narrating the truth of the fickle mind which indulges itself forgetting the true nature of Self.

||Sloka 20.06||

એવં ચૈતદકામં તુ ન ત્વાં સ્પ્રક્ષ્યામિ મૈથિલિ|
કામં કામઃ શરીરે મે યથા કામં પ્રવર્તતામ્||20.06||

સ|| એતત્ એવં કામઃ કામં યથાકામં મે શરીરે પ્રવર્તતામ્ તુ | અકામમ્ મૈથિલી ત્વાં ન સ્પ્રક્ષ્યામિ ||

||Sloka meanings||

એતત્ એવં કામં - let it be
કામઃ યથાકામં -passion as it desires
મે શરીરે પ્રવર્તતામ્ તુ - holds sway on my body
મૈથિલી - Mythili
અકામં ત્વાં ન સ્પ્રક્ષ્યામિ -
not touch you who do not desire me

||Sloka summary||

"Let the passion holds it sway on my body in this way. But I do not touch you who do not desire me." ||20.06||

Mind diverts only those who have no self-control. Mind cannot capture those who are of firm thoughts. We hear this in Gita too. One who is Sthita pragnya does not waver under any circumstances,

Ravana too acknowledges saying, "એવં ચૈતદકામં તુ ન ત્વાં સ્પ્રક્ષ્યામિ મૈથિલિ"; Even though it is in our nature - I am not going to touch you since you are, "અકામં તુ". (You) have no desire."

Desire is the cause of bondage. Desiring things other than Bhagavan creates bondage. Sita desired the golden deer , that resulted in her bondage. Now Sita's mind is locked on no other than Rama and Ravana cannot touch her as he says.

"અકામ" means one without any desires . It also means one desiring only "અ" meaning Vishnu. The one who is desiring only "Vishnu" cannot be captured by anything else.

||Sloka 20.07||

દેવી નેહ ભયં કાર્યં મયિ વિશ્વસિહિ પ્રિયે|
પ્રણયસ્વ ચ તત્વેન મૈવં ભૂઃ શોકલાલસા ||20.07||

સ|| દેવી પ્રિયે મયિ વિશ્વસિહિ ઇહ ભયં ન કાર્યં | તત્વેન ચ પ્રણયસ્વ | એવં શોકલાલસા મા ભૂઃ||

||Sloka meanings||

દેવી પ્રિયે મયિ વિશ્વસિહિ - . O Lady trust me
ઇહ ભયં ન કાર્યં - have no fear here
તત્વેન ચ પ્રણયસ્વ - truly love me
એવં શોકલાલસા મા ભૂઃ - do not be entertaining sorrow.

||Sloka summary||

"O Lady trust me. You have no fear here. Truly love me. Do not be entertaining sorrow."||20.07||

||Sloka 20.08||

એકવેણીધરાશય્યા ધ્યાનં મલિન મંબરમ્|
અસ્થાનેઽપ્યુપવાસશ્ચ નૈતા ન્યૌપયિકાનિ તે||20.08||

સ|| એકવેણી ધરાશય્યા ધ્યાનં મલિનં અંબરં અસ્થાને ઉપવાસઃ ચ એતાન્ તે ન ઔપયિકાનિ ||

||Sloka meanings||

એકવેણી ધરાશય્યા -
being with a single braid, sleeping on the ground
ધ્યાનં - meditation,
મલિનં અંબરં અસ્થાને ઉપવાસઃ ચ -
wearing soiled clothes, fasting without reason
એતાન્ તે ન ઔપયિકાનિ - not appropriate for you

||Sloka summary||

"Oh lady ! being with a single braid , sleeping on the ground, meditation, wearing soiled clothes, fasting without reason are not appropriate for you." ||20.08||

The descriptions used by Ravana for Sita are "એકવેણી", "ધરાશય્યા" ,"યૌવનં"; These are the same thoughts pushed by the mind to drive one away from spiritual path. Ravana's exhortation "કુરુ ગાત્રેષુ ભૂષણં" too is the one, which is on the top of many a being in pursuit of vanity.

There are those who think that this body is the Self. They believe that the being born is to be wedded to pursuit of desires. Such people are lost in the fear of youth passing them by. Everything is to be experienced in the youth. Ravana keeps referring to the same saying, let not your "youth go waste"

But Self is different from the "body". Self enters the body to seek the unification with Paramatman. That unification is possible only in the form of human beings. Being born in human form is like the youth. Before that life is over one must experience the "Self" or "Paramatman". Otherwise it is also a wasted life.

||Sloka 20.09||

વિચિત્રાણિ ચ માલ્યાનિ ચન્દનાન્યગરૂણિ ચ|
વિવિધાનિ ચ વાસાંસિ દિવ્યાન્યાભરણાનિચ ||20.09||

સ|| મૈથિલિ માં પ્રાપ્ય વિચિત્રાણિ માલ્યાનિ ચન્દનાનિ અગરૂણિ ચ વિવિધાનિ વાસાંસિ દિવ્યાન્ આભરણાનિ ચ લભસ્વ||

||Sloka meanings||

મૈથિલિ માં પ્રાપ્ય - Mythili having secured me
વિચિત્રાણિ માલ્યાનિ - wonderful garlands
ચન્દનાનિ અગરૂણિ ચ - sandal incense
વિવિધાનિ વાસાંસિ - several kinds of garments
દિવ્યાન્ આભરણાનિ ચ લભસ્વ - obtain divine ornaments

||Sloka summary||

"Mythili having secured me , you can get wonderful garlands, sandal incense several kinds of divine garments and ornaments." ||20.09||

||Sloka 20.10||

મહાર્હાણિ ચ પાનાનિ શયનાન્યાસનાનિ ચ|
ગીતં નૃત્તં ચ વાદ્યંચ લભ માં પ્રાપ્ય મૈથિલિ ||20.10||

સ|| મહાર્હાણિ ચ પાનાનિ શયનાનિ આસનાનિ ચ ગીતં નૃત્તં ચ વાદ્યં ચ લભ||

||Sloka meanings||

મહાર્હાણિ ચ પાનાનિ - rich drinks
શયનાનિ આસનાનિ ચ - rich beds and seats too,
ગીતં નૃત્તં ચ વાદ્યં ચ- singing dancing and music too
લભ - you can enjoy

||Sloka summary||

"Rich drinks, beds and seats too, as well as singing dancing and music too
you can enjoy." ||20.10||

||Sloka 20.11||

સ્ત્રી રત્નમસિ મૈવં ભૂઃ કુરુ ગાત્રેષુ ભૂષણં|
માં પ્રાપ્ય હિ કથં નુ સ્યાત્ ત્વમનર્હા સુવિગ્રહે||20.11||

સ|| સ્ત્રી રત્નં અસિ | એવં માભૂઃ | ગાત્રેષુ ભૂષણં કુરુ | સુવિગ્રહે માં પ્રાપ્ય ત્વં કથં નુ અનર્હા સ્યાત્ ||

||Sloka meanings||

સ્ત્રી રત્નં અસિ - you are jewel among women
એવં માભૂઃ - do not remain like this
ગાત્રેષુ ભૂષણં કુરુ - decorate your limbs
સુવિગ્રહે માં પ્રાપ્ય - lady of beautiful body having obtained me
ત્વં કથં નુ અનર્હા સ્યાત્ - how can you be deprived of anything.

||Sloka summary||

"You are jewel among women. Do not remain like this. Decorate your limbs. Lady of beautiful body having obtained me how can you be deprived of anything." ||20.11||

||Sloka 20.12||

ઇદં તે ચારુ સંજાતં યૌવનં વ્યતિવર્તતે|
યત્ અતીતં પુનર્નૈતિ સ્રોતઃ શીઘ્રમપામિવ||20.12||

સ|| ચારુ સંજાતં ઇદં તે યૌવનં વ્યતિવર્તતે | યત્ અતીતં શીઘ્રઃ સ્રોતઃ અપાં ઇવ પુનઃ ન ઇતિ||

||Sloka meanings||

ચારુ સંજાતં -
beautifully created
ઇદં તે યૌવનં વ્યતિવર્તતે -
this youth of yours will pass away
યત્ અતીતં શીઘ્રઃ -
( like) the fast (flowing)
સ્રોતઃ અપાં ઇવ પુનઃ ન ઇતિ -
flowing water it will not return again

||Sloka summary||

"This beautiful youth of yours thus created will pass away. Like the fast-flowing water it will not return again." ||20.12||

||Sloka 20.13||

ત્વાં કૃત્વોપરતો મન્યે રૂપકર્તા સ વિશ્વસૃક્ |
ન હિ રૂપોપમા ત્વન્યા તવાસ્તિ શુભદર્શને ||20.13||

સ|| શુભદર્શને ત્વાં કૃત્વા સઃ રૂપકર્તા વિશ્વસૃક્ ઉપરતઃ મન્યે| ત્વત્ અન્યા તવ રૂપસમઃ ન અસ્તિ ||

||Sloka meanings||

શુભદર્શને - Oh lady of auspicious looks
ત્વાં કૃત્વા - having created you
સઃ રૂપકર્તા વિશ્વસૃક્- the creator of this world
ઉપરતઃ મન્યે - stopped (creation) I think
ત્વત્ અન્યા તવ રૂપસમઃ ન અસ્તિ -
other than you, there is none who is comparable beauty to you

||Sloka summary||

"Oh lady of auspicious looks having created you even the creator of this world stopped. There is none who is comparable beauty to you."||20.13||

||Sloka 20.14||

ત્વાં સમસાદ્ય વૈદેહી રૂપયૌવનશાલિનીમ્|
કઃ પુમા નતિવર્તેત સાક્ષા દપિ પિતામહઃ||20.14||

સ||વૈદેહી રૂપયૌવનશાલિનીં ત્વાં સમાસાદ્ય કઃ પુમાન્ અતિવર્તેત || સાક્ષાત્ પિતામહઃ અપિ||

||Sloka meanings||

રૂપયૌવનશાલિનીં - of endowed with youth and beauty
ત્વાં સમાસાદ્ય - having seen you
કઃ પુમાન્ અતિવર્તેત - which man can go away
સાક્ષાત્ પિતામહઃ અપિ - even grandsire cannot

||Sloka summary||

"Vaidehi after getting you with your extraordinary beauty youth who can retain his mind. Even creator cannot." ||20.14||

||Sloka 20.15||

યદ્યત્ પશ્યામિ તે ગાત્રં શીતાંશુસદૃશાનને|
તસ્મિં સ્તસ્મિન્ પૃથુશ્રોણી ચક્ષુર્મમ નિબધ્યતે||20.15||

સ|| શીતાંશુસદૃશાનને પૃથુશ્રોણી તે યદ્યત્ ગાત્રં પશામિ તસ્મિં તસ્મિન્ મમ ચક્ષુઃ નિબધ્યતે||

||Sloka meanings||

શીતાંશુસદૃશાનને - with face like that of a full moon
પૃથુશ્રોણી - with heavy hips
તે યદ્યત્ ગાત્રં પશ્યામિ - whichever limb I see
તસ્મિં તસ્મિન્ મમ ચક્ષુઃ નિબધ્યતે - in that in that my eyes are locked

||Sloka summary||

"With face like that of a full moon and heavy hips, whichever limb I see, limbs which ever limb I see I am unable to extricate my eyes." ||20.15||

||Sloka 20.16||

ભવ મૈથિલિ ભાર્યા મે મોહ મેનં વિસર્જય|
બહ્વિનાં ઉત્તમસ્ત્રીણાં આહૃતાનામ્ ઇતઃ તતઃ||20.16||

સ|| મૈથિલિ મે ભાર્યા ભવ | એનં મોહં વિસર્જય | આહૃતાનાં ભહ્વીનામ્ મમ ઉત્તમ સ્ત્રીણાં સર્વાસાં એવ અગ્રમહિષી ભવ| તે ભદ્રમ્ અસ્તુ ||

||Sloka meanings||

મૈથિલિ મે ભાર્યા ભવ - Mythili be my wife
એનં મોહં વિસર્જય - give up this delusion
આહૃતાનાં ભહ્વીનામ્ - of many women brought
મમ ઉત્તમ સ્ત્રીણાં સર્વાસાં એવ - of all the best of my women
અગ્રમહિષી ભવ - be the chief consort .
તે ભદ્રમ્ અસ્તુ - you be blessed

||Sloka summary||

"Mythili, be my wife. Give up this delusion. Be my chief consort among all the several wonderful women who have been brought by me and be blessed."||20.16||

||Sloka 20.17||

સર્વાસામેવ ભદ્રંતે મમાગ્રમહીષીભવ|
લોકેભ્યો યાનિ રત્નાનિ સંપ્રમથ્યાહૃતાનિ વૈ||20.17||
તાનિ મે ભીરુ સર્વાણિ રાજ્યં ચૈતદહં ચ તે|

સ|| ભીરુઃ લોકેભ્યઃ યાનિ રત્નાનિ સંપ્રમમધ્ય આહૃતાનિ તાનિ સર્વાણિ એતત્ રાજ્યં ચ અહં ચ તે||

||Sloka meanings||

ભીરુઃ લોકેભ્યઃ યાનિ રત્નાનિ -
Oh Timid lady ! All those gems and precious things from all over the world
સંપ્રમમધ્ય આહૃતાનિ - brought by force
તાનિ સર્વાણિ - all of those
એતત્ રાજ્યં ચ - this kingdom too
અહં ચ તે - and me too are yours

||Sloka summary||

"Oh Timid lady ! All the gems and precious things I brought by force from all over the world, all the kingdom and me too are yours."||20.17||

||Sloka 20.18||

વિજિત્ય પૃથિવીં સર્વાં નાનાનગરમાલિનીમ્||20.18||
જનકાય પ્રદાસ્યામિ તવ હેતોર્વિલાસિની|

સ|| પૃથિવીં સર્વાં નાના નગરમાલિનીં વિજિત્ય વિલાસિની તવ હેતોઃ જનકાય પ્રદાસ્યામિ ||

||Sloka meanings||

સર્વાં નાના નગરમાલિનીં -
of all the different cities forming a garland
પૃથિવીં વિજિત્ય - the earth , having won
વિલાસિની તવ હેતોઃ -O lovely lady for you
જનકાય પ્રદાસ્યામિ - give to King Janaka

||Sloka summary||

"Oh Lovely lady! Winning the whole world and all the cities I will give them to Janaka for your sake." ||20.18||

||Sloka 20.19||

નેહ પશ્યામિ લોકેઽન્યં યો મે પ્રતિબલો ભવેત્ ||20.19||
પશ્યમે સુમહદ્વીર્યં અપ્રતિદ્વન્દ્વમાહવે|

સ|| ઇહ લોકે અન્યં મે પ્રતિબલઃ ન | આહવે મે સુમહત્ વીર્યં અપ્રતિદ્વન્દ્વં પશ્ય ||

||Sloka meanings||

ઇહ લોકે અન્યં મે પ્રતિબલઃ ન -
in this world there is none equal to me
આહવે મે સુમહત્ વીર્યં -
my great strength
આહવે અપ્રતિદ્વન્દ્વં પશ્ય -
unrivalled in the battle, see

||Sloka summary||

"In this world there is none equal to me. In battle see my unrivalled great strength."||20.19||

||Sloka 20.20||

અસકૃત્ સંયુગે ભગ્ના મયા વિમૃદિતધ્વજાઃ||20.20||
અશક્તાઃ પ્રત્યનીકેષુ સ્થાતું મમ સુરાસુરાઃ|

સ||મયા અસકૃત્ સુરાસુરાઃ સંયુગે ભગ્નાઃ વિમૃદિત ધ્વજાઃ | મમ પ્રત્યનીકેષુ સ્થાતુમ્ અશક્તાઃ||

||Sloka meanings||

મયા અસકૃત્ -
by me again and again
સુરાસુરાઃ સંયુગે ભગ્નાઃ -
Devas and Asuras having been shattered in the battle
વિમૃદિત ધ્વજાઃ - with their flags crushed
મમ પ્રત્યનીકેષુ સ્થાતુમ્ અશક્તાઃ -
unable to stand against me

||Sloka summary||

"Again and again Devas and Asuras, with their flags crushed, were shattered in battle unable to stand against me." ||20.20||

||Sloka 20.21,22||

ઇચ્ચ માં ક્રિયતા મદ્ય પ્રતિકર્મ તવોત્તમમ્||20.21||
સપ્રભાણ્યવસજ્યન્તાં તવાઙ્ગે ભૂષણાનિચ|
સાધુ પશ્યામિ તે રૂપં સંયુક્તં પ્રતિકર્મણા||20.22||

સ||માં ઇચ્છ આદ્ય તવ ઉત્તમમ્ પ્રતિકર્મ ક્રિયતામ્| તવ અઙ્ગે સ પ્રભાણિ ભૂષણાનિ ચ અવસજ્યંતાં | પ્રતિકર્મણા સંયુક્તં તે સાધુ રૂપં પશ્યામિ ||

||Sloka meanings||

માં ઇચ્છ - desire me
આદ્ય તવ - today you
ઉત્તમમ્ પ્રતિકર્મ ક્રિયતામ્ - do best decoration
તવ અઙ્ગે સ પ્રભાણિ ભૂષણાનિ ચ -
radiant ornaments on your limbs
અવસજ્યંતાં - may you wear
સંયુક્તં પ્રતિકર્મણા -
decorating yourself in all ways
સાધુ પશ્યામિ તે રૂપં -
your pleasing form I wish to see

||Sloka summary||

"Desire me. You do best decoration. You wear radiant ornaments on your body. I wish you to decorate yourself and see your pleasing form". ||20.21-22||

||Sloka 20.23||

પ્રતિકર્માભિ સંયુક્તા દાક્ષિણ્યેન વરાનને|
ભુંક્ષ્વભોગાન્ યથાકામં પિબ ભીરુ રમસ્વ ચ||20.23||

સ|| વરાનને ભીરુઃ દાક્ષિણ્યેન પ્રતિકર્માભિ સંયુક્તા યથા કામં ભોગાન્ ભુંક્ષ્વ પિબ રમસ્વ ચ||

||Sloka meanings||

વરાનને ભીરુઃ -
O Charming lady ! Timid one
દાક્ષિણ્યેન પ્રતિકર્માભિ સંયુક્તા -
Liberally decorate yourself as you like
યથા કામં ભોગાન્ ભુંક્ષ્વ -
enjoy luxuries as you please
પિબ રમસ્વ ચ -
drink and enjoy

||Sloka summary||

"O Charming lady ! Timid one ! Liberally decorate yourself as you like, drink and make merry." ||20.23||

||Sloka 20.24||

યથેષ્ટં ચ પ્રયચ્ચ ત્વં પૃથિવીં વા ધનાનિ ચ|
લલસ્વ મયિ વિસ્રબ્દા ધૃષ્ટ માજ્ઞાપયસ્વ ચ||20.24||

સ|| ત્વં પૃથિવીમ્ ધનાનિ ચ યથેચ્છં પ્રયચ્છ| વિસ્રબ્દા મયિ લલસ્વ | ઘૃષ્ટં આજ્ઞાપયસ્વ ચ||

||Sloka meanings||

પૃથિવીમ્ ધનાનિ ચ -
land and wealth
ત્વં યથેચ્છં પ્રયચ્છ -
you give away as you wish
વિસ્રબ્દા મયિ લલસ્વ -
being free enjoy with me
ઘૃષ્ટં આજ્ઞાપયસ્વ ચ -
boldly order me.

||Sloka summary||

"Give away land and wealth as you wish. Being free enjoy with me. Boldly order me."||20.24||

||Sloka 20.25||

મત્પ્રસાદા લ્લલન્ત્યાશ્ચ લલન્તાં ભાન્ધવા સ્તવ |
બુદ્ધિં મામનુપશ્ય ત્વં શ્રિયં ભદ્રે યશશ્ચ મે||20.25||

સ|| ભદ્રે મત્પ્રસાદાત્ લલન્ત્યાઃ તવ બાંધવા લલન્તાં | ત્વં મમ ઋદ્ધિં યશશ્ચ અનુપશ્ય|

||Sloka meanings||

ભદ્રે મત્પ્રસાદાત્ લલન્ત્યાઃ -
Oh Auspicious lady ! By my grace enjoying
તવ બાંધવા લલન્તાં -
your relations too may enjoy
મમ ઋદ્ધિં -my wealth
યશશ્ચ ત્વં અનુપશ્ય -
and fame too you see

||Sloka summary||

"Oh Auspicious lady ! By my grace enjoying your relations you too may enjoy. You see my wealth and fame." ||20.25||

||Sloka 20.26||

કિં કરિષ્યસિ રામેણ સુભગે ચીરવાસસા|
નિક્ષિપ્ત વિજયો રામો ગતશ્રીઃ વનગોચરઃ||20.26||
વ્રતી સ્થણ્ડિલશાયી ચ શઙ્કે જીવતિ વા ન વા|

સ|| સુભગે ચીરવાસસા રામેણ કિં કરિષ્યસિ| નિક્ષિપ્ત વિજયઃ ગતશ્રીઃ વનગોચરઃ વ્રતી સ્થણ્ડિલશાયી ચ રામઃ જીવતિ વા ન શઙ્કે ||

||Sloka meanings||

સુભગે ચીરવાસસા રામેણ -
beautiful lady, with Rama who wears bark clothes
કિં કરિષ્યસિ - what will you do
નિક્ષિપ્ત વિજયઃ ગતશ્રીઃ -
with who renounced victory, lost fortune
વનગોચરઃ વ્રતી -
wandering in the forest , following ascetism
સ્થણ્ડિલશાયી ચ -
sleeping on the ground
રામઃ જીવતિ વા ન શઙ્કે -
whether Rama is alive or not is doubtful

||Sloka summary||

"O Beautiful lady ! What will you do with the person in bark robes. With renounced victory, lost fortune, wandering in the forest , following ascetism , sleeping on the ground whether Rama is alive or not I am doubtful." ||20.26||

||Sloka 20.27||

ન હિ વૈદેહિ રામ સ્ત્વાં દ્રષ્ટું વાપ્યુપલપ્સ્યતે||20.27||
પુરો બલાકૈ રસિતૈઃ મેઘૈઃ જ્યોત્સ્નામિવાવૃતમ્|

સ|| વૈદેહી રામઃ ત્વં પુરોબલાકૈઃ અસિતૈઃ મેઘૈઃ આવૃતાં જ્યોત્સ્નાં ઇવ દ્રષ્ટું વા પિ ન હિ ઉપલપ્સ્યતે||

||Sloka meanings||

વૈદેહી -O Vaidehi
પુરોબલાકૈઃ અસિતૈઃ -
the cranes flying in the front
મેઘૈઃ આવૃતાં જ્યોત્સ્નાં ઇવ -
cannot see the moon rays veiled by the clouds
રામઃ ત્વં દ્રષ્ટું વા પિ - for Rama too to see you
ન હિ ઉપલપ્સ્યતે - is not possible .

||Sloka summary||

"Oh Vaidehi ! Rama too may not even be able to see you, like the cranes flying in the front cannot see the moon rays veiled by the clouds." ||20.27||

||Sloka 20.28||

ન ચાપિ મમ હસ્તા ત્ત્વામ્ પ્રાપ્તુ મર્હતિ રાઘવઃ||20.28||
હિરણ્યકશિપુઃ કીર્તિં ઇંદ્રહસ્તગતામિવ|

સ|| હિરણ્યકશિપુઃ ઇન્દ્રહસ્ત ગતાં કીર્તિં ઇવ રાઘવઃ મમ હસ્તાત્ ત્વાં પ્રાપ્તું ન ચાપિ અર્હતિ||

||Sloka meanings||.

હિરણ્યકશિપુઃ ઇન્દ્રહસ્તગતાં કીર્તિં ઇવ -
like Hiranyakasipu was able to get back Certhiids wife from the hands of Indra
રાઘવઃ મમ હસ્તાત્ -
from my hands Raghava
ત્વાં પ્રાપ્તું ન ચાપિ અર્હતિ -
not possible to get you

||Sloka summary||

"Raghava will not be able to get you back from my hands like Hiranyakasipu was able to get back his wife Kirti from the hands of Indra." ||20.28||

||Sloka 20.29||

ચારુસ્મિતે ચારુદતિ ચારુનેત્રે વિલાસિનિ|| 20.29||
મનોહરસિ મે ભીરુ સુપર્ણઃ પન્નગં યથા|

સ||ચારુસ્મિતે ચારુદતિ ચારુનેત્રે વિલાસિનિ ભીરુ સુપર્ણઃ પન્નગં યથા મમ મનઃ હરસિ||

||Sloka meanings||

ચારુસ્મિતે ચારુદતિ -
Lady of charming smile and beautiful teeth
ચારુનેત્રે વિલાસિનિ ભીરુ -
of beautiful luxurious eyes and timid lady
સુપર્ણઃ પન્નગં યથા -
like the Garuda snatching away a serpent.
મમ મનઃ હરસિ -
you have captivated my mind

||Sloka summary||

"Lady of charming smile, lady of beautiful teeth , beautiful eyes luxurious and timid lady you have captivated my mind like the Garuda snatching away a serpent. ||20.29||

||Sloka 20.30||

ક્લિષ્ટ કૌશેયવસનાં તન્વી મપ્યનલઙ્કૃતામ્||20.30||
તાં દૃષ્ટ્વા સ્વેષુ દારેષુ રતિં નોપલભામ્યહમ્|

સ|| ક્લિષ્ટકૌશેયવસનાં તન્વીં ત્વાં અનલંકૃતાં અપિ દૃષ્ટ્વા અહં સ્વેષુ દારેષુ રતિં ન ઉપલભામિ||

||Sloka meanings||

ક્લિષ્ટકૌશેયવસનાં - wearing spoiled silk clothes
અનલંકૃતાં અપિ - though not adorned
તન્વીં ત્વાં દૃષ્ટ્વા - oh tender woman seeing you I
અહં સ્વેષુ દારેષુ - with my wives
અહં રતિં ન ઉપલભામિ -
I am not finding love in my other wives

||Sloka summary||

"Oh Tender woman wearing spoiled silk clothes, though not adorned, seeing you I am not finding love in my other wives. " ||20.30||

||Sloka 20.31||

અન્તઃપુર નિવાસિન્યઃ સ્ત્રિયઃ સર્વગુણાન્વિતાઃ||20.31||
યાવંત્યો મમ સર્વાસામ્ ઐશ્વ્વર્યં કુરુ જાનકિ|

સ|| જાનકી મમ સ્ત્રિયઃ અન્તઃપુરનિવાસિન્યઃ યાવન્ત્યઃ સર્વગુણાન્વિતાઃ | સર્વાસાં ઇશ્વર્યં કુરુ||

||Sloka meanings||

જાનકી સ્ત્રિયઃ મમ અન્તઃપુરનિવાસિન્યઃ -
O Janaki, ladies of my harem
યાવન્ત્યઃ સર્વગુણાન્વિતાઃ -
many of them are endowed with all attributes
સર્વાસાં ઐશ્વર્યં કુરુ -
exercise authority on all of them

||Sloka summary||

"ઓ જાનકી ના અંતઃ પુરમુલો ઉન્ન સ્ત્રીલુ ચાલામંદિ સર્વગુણ સંપન્નુલુ. નીવુ વારંદરિપૈ અધિપત્યમુ વહિંચુમુ". ||20.31||

"O Janaki, many of the ladies of my harem are endowed with all attributes . You exercise authority on all of them." ||20.31||

||Sloka 20.32||

મમ હ્યસિતકેશાંતે ત્રૈલોક્યપ્રવરા સ્સ્ત્રિયઃ||20.32||
તાસ્ત્વાં પરિચરિષ્યન્તિ શ્રિય મપ્સરસો યથા|

સ|| અસિતકેશાંતે મમ તાઃ ત્રૈલોક્ય પ્રવરાઃ સ્ત્રિયઃ અપ્સરસઃ શ્રિયં યથા ત્વાં પરિચરિષ્યન્તિ||

||Sloka meanings||

અસિતકેશાંતે -
Oh lady with dark hair
મમ તાઃ ત્રૈલોક્ય પ્રવરાઃ સ્ત્રિયઃ -
my women, the best among the women in the three worlds
અપ્સરસઃ શ્રિયં યથા -
like Apsarasas attending on Lakshmi
ત્વાં પરિચરિષ્યન્તિ -
they will serve you

||Sloka summary||

"O lady with black hair, the best among the women in the three worlds, Apsaras who are mine will attend on you like Goddess Lakshmi." ||20.32||

||Sloka 20.33||

યાનિ વૈશ્રવણે સુભ્રુ રત્નાનિ ધનાનિ ચ||20.33||
તાનિ લોકાંશ્ચ સુશ્રોણિ માં ચ ભુઙ્ક્ષ્વ યથા સુખમ્|

સ|| સુશ્રોણિ સુભૃ વૈશ્રવણે યાનિ રત્નાનિ ધનાનિ ચ તાનિ લોકાંશ્ચ માં ચ યથાસુખં ભુઙ્ક્ષ્વ||

||Sloka meanings||

સુશ્રોણિ સુભૃ - Lady of beautiful hips, beautiful eyebrows
વૈશ્રવણે યાનિ રત્નાનિ ધનાનિ ચ - whatever gems and wealth Kubera had
તાનિ લોકાંશ્ચ માં ચ - that , the worlds and me too
યથાસુખં ભુઙ્ક્ષ્વ - enjoy as you please

||Sloka summary||

"Oh Lady of beautiful hips, beautiful eyebrows you be happy and enjoy with whatever gems and wealth and those worlds as well including me." ||20.33||

||Sloka 20.34||

ન રામસ્તપસા દેવિ ન બલેન ન વિક્રમૈઃ|
ન ધનેન મયા તુલ્યઃ તેજસા યશસાઽપિ વા||20.34||

સ|| દેવી રામઃ તપસા મયા ન તુલ્યઃ | ન બલેન વિક્રમૈઃ ચ|ન ધનેન તેજસા યશસા અપિ વા||

||Sloka meanings||

રામઃ તપસા મયા ન તુલ્યઃ -
Rama is not my equal in penance
ન બલેન વિક્રમૈઃ ચ -
not in prowess or valor
ન ધનેન તેજસા યશસા અપિ વા -
\not in wealth, brilliance or fame too

||Sloka summary||

"Oh Devi , Rama is not my equal in penance. Not in prowess or valor. Not in wealth, brilliance or fame too." ||20.34||

||Sloka 20.35||

પિબ વિહર રમસ્વ ભુઙ્ક્ષ્વ ભોગાન્
ધનનિચયં પ્રદિશામિ મેદિનીં ચ|
મયિ લલ લલને યથાસુખં ત્વં
ત્વયિ ચ સમેત્ય લલન્તુ બાન્ધવાસ્તે || 20.35||

સ||લલને ધનનિચયં મેદિનીં ચ ત્વં પ્રદિશામિ |પિબ વિહર રમસ્વ | ભોગાન્ યથાયુક્તં મયિ લલ| તે બાન્ધવાઃ સમેત્ય ત્વયિ લલન્તુ||

||Sloka meanings||

લલને ધનનિચયં મેદિનીં ચ -
delightful one, Heaps of riches as well as lands
ત્વં પ્રદિશામિ -
I am presenting to you
પિબ વિહર રમસ્વ -
drink, sport and enjoy
ભોગાન્ યથાયુક્તં મયિ લલ -
enjoy all pleasures enjoy as you please
તે બાન્ધવાઃ સમેત્ય ત્વયિ લલન્તુ -
enjoy along with your relations

||Sloka summary||

"Oh delightful one, Heaps of riches as well as lands I am presenting to you. Drink, sport and enjoy. All enjoy all pleasures enjoy as you please. Enjoy along with your relations." ||20.35||

||Sloka 20.36||

કુસુમિત તરુજાલ સંતતાનિ
ભ્રમરયુતાનિ સમુદ્રતીરજાનિ|
કનક વિમલ હારભૂષિતાઙ્ગિ
વિહર મયા સહ ભીરુ કાનનાનિ||20.36||

સ|| ભીરુ કનક વિમલ હારભૂષિતાંગી કુસુમિત તરુજાલ સંતતાનિ ભ્રમરયુતાનિ સમુદ્રતીરજાનિ કાનનાનિ મયા સહ વિહર||

||Sloka meanings||

ભીરુ કનક વિમલ હારભૂષિતાંગી -
Oh Timid one, deck yourself with pure gold necklaces
કુસુમિત તરુજાલ સંતતાનિ -
groves full of trees with blossoms
ભ્રમરયુતાનિ સમુદ્રતીરજાનિ કાનનાનિ -
sea side forest groves with swarms of bees
મયા સહ વિહર -
you may enjoy with me

||Sloka summary||

Oh Timid one ! Deck yourself with pure gold necklaces. Enjoy along with me in the enchanting sea side forest groves full of trees with swarms of bees. ||20.36||

Ravana's words in the end "Drink, sport and enjoy. Enjoy all pleasures with me as you please. Enjoy along with your relations" have a lilt. The poet's poetic lines with a lilt, give a hint of a man walking with swagger, blinded by his assumptions of power.

That is where a mind full of ego positions a man.

In these Slokas, Ravana presses Sita to leave Rama from her mind and enjoy the life . He praises Sita saying even the creator will want her. He puts down Rama as a simple wanderer in the forest.

Those are all the words of one whose ego is at its height. Ego boosted by mind with the wealth, the indulgence tries to distance the man from the search of Self

The poet is presenting the push of the mind towards the path of "pleasant". The path described by Yama to Nachiketa, the path that is not to be followed.

ઇત્યાર્ષે શ્રીમદ્રામાયણે આદિકાવ્યે વાલ્મીકીયે
ચતુર્વિંશત્ સહસ્રિકાયાં સંહિતાયામ્
શ્રીમત્સુંદરકાંડે વિંશસ્સર્ગઃ||

Thus ends the Sarga 20 in Sundarakanda of Shrimad Valmiki Ramayan composed by Valmiki.

||om tat sat ||