||ఓమ్ తత్ సత్||

వివేక చూడామణి  శ్లోకములు 230- 231 

ముందు శ్లోకాలలో ( 228,229 లో) ఆధ్యాత్మిక విచారణ ఆత్మ నుంచి బ్రహ్మము మీదకి  మళ్ళింది. 

మనము విన్నది - 

1 ఈ బ్రహ్మము సదా వుండునది , పరమ అద్వితీయము ; తనకన్నా భిన్నమైన వస్తువు లేనందు వలన - అది అద్వితీయము ; మంచి పరతత్త్వజ్ఞానము కలిగిన దశలో ఇంకొకటి ఏమీ లేదు. బ్రహ్మము సర్వత్ర వ్యాపించి వుంది, అంటే  అనేక రూపములు కలది గా కనిపించే ప్రపంచమంతా బ్రహ్మ స్వరూపమే అని.

2 సమస్త ప్రపంచము అజ్ఞానము వలన  అనేకరూపములు గలది అని కనిపించును. ప్రపంచము అంతయూ భావనా దోషములనుంచి సంబంధములేని  బ్రహ్మమే. అనేకరూపములుగా కనిపించే ఈ ప్రపంచము భావనాదోషములవలన వేరు వేరుగా కనిపించుచునది అనికూడా విన్నాము.

మరి ఆ మాటకి,  అంటే భావనాదోషములవలన  ఒకటే వేరు వేరుగా కనిపించుచునది  అన్న మాటకి ఉదాహరణ ఎమన్నా వుందా ?  అంటే గురువుగారి సమాధానము - ’వుంది’ అని. ఆ ఉదాహరణ 230 231వ శ్లోకాలలో వింటాము. 

ఈ రెండు శ్లోకాలలో , ప్రపంచమంతా బ్రహ్మమే అన్న మాటని , మట్టి కుండల ఉదాహరణతో గురువు విశదీకరిస్తాడు. 

శ్లోకము 230-231

మృత్కార్యభూతోఽపి మృదో న భిన్నః

కుమ్భోఽస్తి సర్వత్ర తు మృత్స్వరూపాత్|

న కుమ్భరూపం పృథగస్తి కుమ్భః

కుతో మృషాకల్పిత నామమాత్రః||230||

కేనాపి మృద్భిన్నతయా స్వరూపమ్

ఘటస్య సందర్శయితుమ్ న శక్యతే|

అతో ఘటః కల్పిత ఏవ మోహాత్

మృదేవ సత్యం పరమార్థ భూతమ్||231||

శ్లోక వివరణ:

శ్లోకము 230

మృత్కార్యభూతోఽపి మృదో న భిన్నః

కుమ్భోఽస్తి సర్వత్ర తు మృత్స్వరూపాత్|

న కుమ్భరూపం పృథగస్తి కుమ్భః

కుతో మృషాకల్పిత నామమాత్రః||230||

మొదటి పాదము:

మృత్కార్యభూతోఽపి మృదో న భిన్నః-

మృత్కార్యభూతః మృదో న భిన్నః అపి -

మట్టితో చేయబడినది  మట్టికన్నా వేరైనది కాదు కూడా

కుమ్భోఽస్తి సర్వత్ర తు మృత్స్వరూపాత్  -

 కుమ్భః సర్వత్ర తు మృత్స్వరూపాత్ అస్తి-

కుండ అంతటా మట్టిరూపము గలది కదా

న కుమ్భరూపం పృథగ్  అస్తి -

కుమ్భరూపం పృథగ్ న అస్తి -

కుండకు మట్టికన్నరూపము వేరే లేదు

కుమ్భః కుతః- కుండ ఎక్కడ 

కుండ అన్నమాట ఎలావచ్చింది? 

మృషాకల్పిత నామమాత్రః 

అది కల్పించబడిన పేరే గదా!

శ్లోక తాత్పర్యము:

మట్టితో చేయబడినది  మట్టికన్నా వేరైనది కాదు. కుండ అంతటా మట్టిరూపము గలది కదా.  కుండకు మట్టికన్నరూపము వేరే లేదు. మరి కుండ ఎక్కడ ? అది కేవలము కల్పించబడిన పేరే గదా!

అంటే ఇక్కడ  ఒకే పదార్థము( మట్టిని) వేరు వేరు రూపాలలో ( కుండల రూపాలలో) వున్న సంగతి మన గురువు గారు ముందు పెట్టాడు. అదే లాగా బ్రహ్మము  అనేకరూపాలలో కనిపించే ప్రపంచము అని తరువాత గురువు చెపుతాడు 

231 వ శ్లోకము కూడా మట్టి కుండ గురించే.

శ్లోకము 231:

కేనాపి మృద్భిన్నతయా స్వరూపమ్

ఘటస్య సందర్శయితుమ్ న శక్యతే|

అతో ఘటః కల్పిత ఏవ మోహాత్

మృదేవ సత్యం పరమార్థ రూపమ్||231||

ఇక 231 వ శ్లోకము అర్థము చూద్దాము:

కేనాపి - ఎవరి చేతనైనా గాని ( బ్రహ్మ కూడా!)

ఘటస్య మృద్భిన్నతయా స్వరూపమ్

కుండయొక్క స్వరూపము మట్టికన్నా వేరుగా

 సందర్శయితుమ్ న శక్యతే

చూపుటకు శక్యము కాదు.

అతో ఘటః కల్పిత ఏవ మోహాత్

అందువలన కుండ అజ్ఞానముతో  నామ మాత్రముగా కల్పించబడినది మాత్రమే

మృదేవ సత్యం పరమార్థ రూపమ్|

మట్టియే సత్యము. కుండయొక్క ముఖ్యరూపము.

232 వ శ్లోక తాత్పర్యము:

ఎవరి చేతనైనా గాని ( బ్రహ్మ కూడా!) కుండయొక్క స్వరూపము మట్టికన్నా వేరుగా చూపుటకు శక్యము కాదు.

అందువలన కుండ అన్న పేరు అజ్ఞానముతో  కల్పించబడినది మాత్రమే. మట్టియే సత్యము. కుండయొక్క ముఖ్యరూపము.( మట్టియే అని).

ఈ  రెండు శ్లోకాల తాత్పర్యము:

మట్టితో చేయబడినది మట్టికన్నావేరైనది కాదు. కుండ అంతటా మట్టిరూపము గలది. కుండకు మట్టి కన్నా వేరే రూపము లేదు. కుండ అన్నది కల్పించబడిన నామము మాత్రమే. ఎవరి చేతనైనా గాని ( బ్రహ్మ కూడా!) కుండయొక్క స్వరూపము మట్టికన్నా వేరుగా చూపుటకు శక్యము కాదు. మట్టియే సత్యము. 

మట్టితో చేయబడిన కుండ ఎలాగ మట్టి రూపము కలదో  అలాగే, బ్రహ్మము చే చేయబడిన ఈ ప్రపంచము అంతా బ్రహ్మ రూపమే.  భావనాదోషములవలన మనము అన్ని వస్తువులను వేరు వేరుగా చూచుచున్నాము.  వేరు వేరు గా కనిపించే ప్రతి వస్తువు లోనూ ( ప్రాణులతో కూడా కలిపి) , బ్రహ్మము వున్నది.  అదే  ఈ ప్రపంచము అంతా బ్రహ్మ రూపమే అనడము లో అర్థము. 

ఈ మాట ముందు శ్లోకములో వస్తుంది.

||ఓమ్ తత్ సత్ ||