సుందరకాండ
ఏబది ఏడవ సర్గము

అప్లుత్య చ మహావేగః పక్షవానివ పర్వతః |
భుజంగయక్షగంధర్వప్రబుద్ధకమలోత్పలమ్||
హనుమాన్ మారుతగతిః మహానౌరివ సాగరమ్ |
అపారమపరిశ్రాంతః పుప్లువే గగనార్ణవమ్ ||

తా| మహాపరాక్రమము గల హనుమంతుడు రెక్కలు గల పర్వతము వలె ఎగిరెను. నాగులు యక్షులు గంధర్వులే వికశించిన కమలములుగాగల అ గగనార్ణవమును వాయువేగముగల హనుమంతుడు ఒక మహానౌక సాగరము దాటినట్లు దాటెను.

పర్వతేంద్రం సునాభం చ సముపస్పృశ్య వీర్యవాన్ |
జ్యాముక్తఇవ నారాచో మహావేగోభ్యుపాగతః ||
స కించదనుసంప్రాప్తః సమాలోక్య మహాగిరిమ్|
మహేంద్ర మేఘసంకాశం ననాద హరిపుంగవః ||

తా|| ఆ మహావీరుడు మార్గమధ్యమున మైనాక పర్వతమును స్పృశించి విల్లునుండి విడువబడిన బాణమువలె అతివేగముగా ఆవతల తీరమును చేరెను. ఆ వానరోత్తముడు మేఘసదృశమైన ఆ మహేంద్ర పర్వతము సమీపించుచుండగా దానిని గాంచి మహాధ్వని చేసెను.

తే దీనమనస స్సర్వే శుశ్ర్రువుః కాననౌకసః |
వానరేంద్రస్య నిర్ఘోషం పర్జన్యనినదోపమమ్||
నిశమ్యనదతో నాదం వానరాస్తే సమంతతః |
బభూవురుత్సుకాస్సర్వే సుహృద్దర్శనకాంక్షిణః||
జాంబవాన్ అ హరిశ్రేష్ఠః ప్రీతిసంహృష్ఠమానసః |
ఉపామంత్ర్య హరీన్ సర్వాన్ ఇదం వచనమబ్రవీత్ ||

తా|| అప్పటివఱకు దిగులుపడిన మనసు గల ఆ వానరులందరును హనుమంతుని మేఘగర్జనముతో సమానమైన ఆ గర్జన వినిరి. హనుమంతుని దర్శనమునకై తహతహలాదుచున్న వానరులందరూ అ ధ్వనిని విని సంతోషభరితులైరి . వానరనాయకుడైన జాంబవంతుడు సంతోషముతో ఉప్పొంగినవాడై వానరులందరిని దగ్గరకు పిలిచి ఇట్లు చెప్పెను.

సర్వథా కృతకార్యోసౌ హనుమాన్ నాత్ర సంశయః |
న హ్యస్యాకృతకార్యస్య నాద ఏవం విధీ భవేత్ ||
తస్య బాహూరువేగం చ నినాదం చ మహాత్మనః |
నిశమ్య హరయో హృష్టాః సముత్పేతుస్తతస్తతః||

తా|| " ఈ హనుమంతుడు అన్నివిధములుగా కృతకృత్యుడై వచ్చుచున్నాడు. అందుకు సందేహములేదు. వెళ్ళిన కార్యము సఫలము కానిచో అతడు ఇట్లు మహానాదమొనర్చడు." మహాత్ముడైన ఆ హనుమంతుని బాహువేగమును ఊరువేగమును గమనించి ఆ మహా నాదమునువిని వానరులందరూ ఇటునటూ గంతులు వేయసాగిరి.

తతస్తు వేగవాంస్తస్య గిరేర్గిరినిభః కపిః |
నిపపాత మహేంద్రస్య శిఖరే పాదపాకులే ||
తతస్తే ప్రీతిమనసః సర్వే వానరపుంగవాః|
హనూమంతం మహాత్మానం పరివార్యోపతస్థిరే||

తా|| అప్పుడు గిరి సమానుడైన హనుమంతుడు వృక్షములతో ఆవరింపబడిన ఆ మహేంద్రగిరిపై అడుగిడెను. అఫ్ఫుడు ఆనందభరితులైన అంగదాది వానరులు మహాత్ముడైన హనుమంతుని చుట్టు చేరిరి.

హనుమాంస్తు గురూన్ వృద్ధాన్ జాంబవత్ప్రముఖాం స్తదా |
కుమారమంగదం చైవ సోవందత మహాకపిః ||
స తాభ్యాం పూజితః పూజ్యః కపిభిశ్చ ప్రసాదితః |
దృష్టాసీతేతి విక్రాంతః సంక్షేపేణ న్యవేదయత్ ||

తా|| ఆ మహాకపి హనుమంతుడు గురువులకు వృద్ధులైన జాంబవంతుడు మొదలగువారికి అంగదకుమారునికి ప్రణమిల్లెను.వారిచే పూజింపబడి ప్రసాదింపబడి అప్పుడు మారుతి " సీతాదేవిని చూచితిని" అని సంక్షిప్తముగా నివేదించెను.

హనుమానబ్రవీత్ పృష్టః తదా తాన్ వానరర్షభాన్ |
అశోకవనికాసంస్థా దృష్టా సా జనకాత్మజా ||
రక్ష్యమాణా సుఘోరాభీ రాక్షసీరనిందితా |
ఏకవేణీధరా బాలా రామదర్శన లాలసా |
ఉపవాసపరిశ్రాంతా జటిలా మలినా కృతా ||

తా|| విశేషములు అడుగబడగా హనుమంతుడు ఇట్లు చెప్పెను. " ఆ పూజ్యురాలైన జనకాత్మజను అశోకవనమునందు దర్శించితిని . ఆమె ఘోరమైన రాక్షసస్త్రీల రక్షణలోనున్నది. ఆమె శ్రీరాముని దర్శనమునకు తహతహలాడుచున్నది. ఆమె ఒకే జడతో ఉపవాసములుచేసి మలినవస్త్రములు ధరించి కృశించిఉన్నది "

తతో దృష్టేతి వచనం మహార్థమమ్రుతోపమమ్|
నిశమ్య మారుతేస్సర్వే ముదితా వానరాభవన్ ||

తా| అప్పుడు " చూచితిని" అను గొప్ప అర్థముకల అమృతసమానమైన వచనములను విని వానరులు అందరూ పరమానందమునొందిరి.

ఉక్త వాక్యం హనూమంతం అంగదస్తమధాబ్రవీత్ |
సర్వేషాం హరివీరాణాం మద్యే వచనముత్తమమ్||
అహో స్వామిని తే భక్తిః అహో వీర్యమహోధృతిః |
దిష్ట్యా దృష్టా త్వయా దేవీ రామపత్నీ యశస్వినీ |
దిష్ట్యా త్యక్ష్యతి కాకుస్ఠః శోకం సీతా వియోగజమ్ ||

తా|| అ మంచి మాటను తీసుకువచ్చిన హనుమంతిని ప్రశంసించుచూ అంగదుడు అ వానరవీరులందరి సమక్షమున ఇట్లు పలికెను.
" అహో నీ స్వామి భక్తి అపురూపమైనది, నీ పరాక్రమములు నీ ధైర్యసాహసములు కొనియాడదగినవి. అదృష్టమువలన రామ పత్నీ యశస్వినీ అయిన సీతాదేవిని చూడటమైనది. అదృష్టమువలన కాకుస్థుడైన శ్రీరాముడు సీతావియోగము వలన కలిగిన శోకమును త్యజించగలడు "

తతోంగదం హనూమంతం జాంబవంతం చ వానరాః |
పరివార్య ప్రముదితా భేజిరే విపులాశ్శిలాః ||
ఉపవిష్టా గిరేస్తస్య శిలాసు విపులాసు తే |
శ్రోతుకామా సముద్రస్య లంఘనం వానరోత్తమాః||

తా|| అప్పుడు వానరులు హనుమంతుడు మరియూ జాంబవంతుల చుట్టునూ చేరిరి. సముద్ర లంఘనము గురించి వినదలచినవారై ఆ వానరోత్తములు సంతోషముతో పెద్ద పెద్ద శిలలపై ఆశీనులైరి .

హనుమతా కీర్తిమతా యశస్వినా
తథాంగదేనాంగదనద్ధబాహూనా|
ముదా తదా ధ్యాసితమున్నతం మహన్
మహీధరాగ్రం జ్వలితం శ్రియాభవత్ ||

తా|| ఆప్పుడు ధీశాలిగా కీర్తిగలవాడు మహాపరాక్రమవంతుడుగా పేరుపొందినవాడు అయిన హనుమంతుడు, బాహుభుజకీర్తులతో శోభిల్లుచున్న అంగదుడూ ఆ శిలలపై అధిష్టించియుండగా, అ మహాగిరి యొక్క శిఖరాగ్రము మరింత శోభించుచుండెను !

సుందరకాండ
ఏబది ఏడవ సర్గము
సమాప్తము.