Sanskrit Text in Telugu , Kannada, Gujarati, Devanagari, English

|| om tat sat||

Sundarakanda
Sarga 26

In the fifteenth and sixteenth Sargas we see the description of Sita in sorrow. "Sita was like a flame of fire obscured by a cloud of smoke, like a text of Smriti of doubtful meaning, like a thrown away treasure, like a lost faith, like a hope obstructed, like a success inhibited, like vitiated intellect, like a fame soiled by false allegation.' That was Valmiki's description of Sita in sorrow

In this Sarga , we hear from Sita in her sorrow through Valmiki. "अहम् जीवितुं न उत्सहे";"I have no interest in living

Why she has no interest? what she wants to do? We hear all about that from Sita whose thoughts go all over driving Sita into more sorrow. Yoga Vasista we hear the answer for her sorrow very precisely.

Yogavasishtam is a dialog is between Rama and sage Vasistha. Origin of the dialog is the fundamental query of why so much sorrow. In that dialog we hear the following Sloka almost at the very end of that dialog with Vasishta.

बहुनात्र किं उक्तेन संक्षेपाथ् इदं उच्यते।
संकल्पनं परो बन्धः तद् अभावे विमुक्तता॥

" Why say so many words, briefly this can be told. Imagination is the bondage, absence of the same is liberation"

Thus imagination is the cause of sorrow .The overflowing thoughts in sorrow simply multiply the sorrow manyfold. That is precisely what we see in this Sarga .

||Sloka 26.01||

ప్రసక్తాశ్రుముఖీ త్యేవం బ్రువన్తీ జనకాత్మజా|
అధోముఖముఖీ బాలా విలప్తుముపచక్రమే ||26.01||

స|| ప్రసక్తాశ్రుముఖీ బాలా జనకాత్మజా ఏవం బ్రువన్తీఅధోగతముఖీ విలప్తుం ఉపచక్రమే||

||Sloka meanings||

ప్రసక్తాశ్రుముఖీ అధోగతముఖీ -
With face filled with tears and down cast
బాలా జనకాత్మజా -
the young lady who is Janaka's daughter
ఏవం బ్రువన్తీ - speaking thus
విలప్తుం ఉపచక్రమే - began to cry

||Sloka summary||

"With face filled with tears and down cast , the young lady who is Janaka's daughter began to cry". ||26.01||

||Sloka 26.02||

ఉన్మత్తేవ ప్రమత్తేవ భ్రాన్తచిత్తేవ శోచతీ|
ఉపావృతా కిశోరీవ వివేష్ఠన్తీ మహీతలే||26.02||

స|| ఉన్మత్తేవ ప్రమత్తేవ భ్రాన్తచిత్తేవ శోచతీ ఉపావృతా కిశోరీ ఇవ మహీతలే వివేష్టంతీ||

||Sloka meanings||

ఉన్మత్తేవ ప్రమత్తేవ -
like an intoxicated and bewildered person
భ్రాన్తచిత్తేవ శోచతీ -
cried like a person with distracted mind
ఉపావృతా కిశోరీ ఇవ -
wallowing like a female horse
మహీతలే వివేష్టంతీ -
coiled sitting on the ground

||Sloka summary||

"Like an intoxicated and bewildered person, like a worried person with distracted mind, she was wallowing on the ground like a female horse. ||26.02||

||Sloka 26.03||

రాఘవస్య ప్రమత్తస్య రక్షసా కామరూపిణా|
రావణేన ప్రమధ్యాఽహమానీతా క్రోశతీ బలాత్||26.03||

స||రాఘవస్య ప్రమత్తస్య కామరూపిణా రక్షసా రావణేన ప్రమధ్య క్రోశతీ అహం బలాత్ ఆనీతా||

||Sloka meanings||

రాఘవస్య ప్రమత్తస్య -
when Raghava was away
కామరూపిణా రక్షసా రావణేన -
by Ravana, the Rakshasa who can take any form
ప్రమధ్య క్రోశతీ -
tormented and crying
అహం బలాత్ ఆనీతా -
I was brought forcibly

||Sloka summary||

"When Raghava was away , I was brought forcibly while crying by Ravana, the Rakshasa who can take any form."||26.03||

||Sloka 26.04||

రాక్షసీ వశమాపన్నా భర్త్స్యమానా సుదారుణమ్|
చింతయన్తీ సుదుఃఖార్తా నాహం జీవితు ముత్సహే||26.04||

స|| రాక్షసీ వశం ఆపన్నాసుదారుణం భర్త్స్యమానా చింతయంతీ సుదుఃఖార్తా అహం జీవితుం న ఉత్సహే||

||Sloka meanings||

రాక్షసీ వశం ఆపన్నా -
Being under the control of the Rakshasis
సుదారుణం భర్త్స్యమానా -
dreadfully threatened
చింతయంతీ సుదుఃఖార్తా -
worrying and overcome with grief
అహం జీవితుం న ఉత్సహే -
I have no interest in living

||Sloka summary||

"Being under the control of the Rakshasis, dreadfully threatened , worrying and overcome with grief, I have no interest in living ." ||26.04||

||Sloka 26.05||

నహి మే జీవితైరర్థో నైవార్ధైర్న చ భూషణైః|
వసన్త్యా రాక్షసీ మధ్యే వినా రామం మహారథమ్||26.05||

స||వినా మహారథం రామం రాక్షసీ మధ్యే వసన్త్యా మే జీవితైః అర్థః న హి| న ఏవ అర్థైః న చ భూషణైః |

||Sloka meanings||

వినా మహారథం రామం -
without the great charioteer Rama
రాక్షసీ మధ్యే వసన్త్యా -
living among the Rakshasa women
రాక్షసులమధ్యలో నివసిస్తున్న
మే జీవితైః అర్థః న హి -
there is no meaning for this life..
న ఏవ అర్థైః న చ భూషణైః -
neither wealth nor the ornaments matter.

||Sloka summary||

"I have no interest in living. Living among the Rakshasa women without the great charioteer Rama, there is no meaning for this life. Neither wealth nor the ornaments matter.||26.05||

||Sloka 26.06||

అశ్మసార మిదం నూనం అథవా ప్యజరామరమ్|
హృదయం మమ యేనేదం న దుఃఖే నావశీర్యతే ||26.06||

స|| అథవా మమ ఇదం హృదయమ్ నూనం అశ్మసారం అజరామజరం అపి యేన దుఃఖేన అవసీర్యతే||

||Sloka meanings||

అథవా మమ ఇదం హృదయమ్ -
this my heart is surely
నూనం అశ్మసారం అజరామజరం -
made of stone, or it has no age or death
అపి యేన దుఃఖేన అవసీర్యతే -
since it is not broken down with grief

||Sloka summary||

"My heart is surely made of stone, or it has no age or death since it is not broken down with grief."||26.06||

||Sloka 26.07||

ధిజ్ఞ్మామనార్య మసతీం యా హం తేన వినాకృతా|
ముహూర్తమపి రక్షామి జీవితం పాప జీవితా||26.07||

స || తేన వినా కృతా ముహూర్తం అపి జీవితం రక్షామి (తత్) అనార్యం |అహం పాపజీవితా అసతీం మామ్ ధిక్ ||

||Sloka meanings||

తేన వినా కృతా ముహూర్తం అపి -
that without him even for a moment
జీవితం రక్షామి (తత్) అనార్యం -
I am protecting this life is improper
అహం పాపజీవితా అసతీం మామ్ ధిక్ -
I am an infidel, a woman of sinful life. Fie on me.

||Sloka summary||

"That without him I am protecting this life even for a moment is improper. I am an infidel, a woman of sinful life. Fie on me. "||26.07||

||Sloka 26.08||

కా చ మే జీవితా శ్రద్ధా సుఖేవా తం ప్రియం వినా|
భర్తారం సాగరాన్తాయాః వసుధాయాః ప్రియం వదమ్||26.08||

స|| సాగరాంతాయాః వసుధాయాః భర్తారమ్ ప్రియంవదం తం వినా మే జీవితే స్సుఖేవా శ్రద్ధా కా?

||Sloka meanings||

సాగరాంతాయాః వసుధాయాః భర్తారమ్ -
lord of the earth, which stretches up to the shores of the oceans.
ప్రియంవదం తం వినా -
without the sweet tongued one
మే జీవితే స్సుఖేవా శ్రద్ధా కా? -
what is the interest in pleasure or happiness in my life?

||Sloka summary||

"What is the interest in pleasure or happiness in my life, without the sweet tongued Lord of the earth, which stretches up to the shores of the oceans.

||Sloka 26.09||

భిద్యతాం భక్ష్యతాం వాపి శరీరం విశృజామ్యహమ్|
న చాప్యహం చిరం దుఃఖం సహేయం ప్రియవర్జితా||26.09||

స||అహం శరీరం విసృజామి | భిద్యతాం భక్ష్యతాం వా అపి ప్రియవర్జితా అహం చిర దుఃఖం న చ సహేయం||

||Sloka meanings||

అహం శరీరం విసృజామి -
I will leave this body.
భిద్యతాం భక్ష్యతాం వా అపి -
Cut to pieces, or eaten up
ప్రియవర్జితా అహం -
without my dear husband
చిర దుఃఖం న చ సహేయం -
cannot bear this sorrow for too long

||Sloka summary||

"I will leave this body. Cut me to pieces, or eat me up. Without my dear husband, I cannot bear this sorrow for too long." ||26.09||

||Sloka 26.10||

చరణే నాపి సవ్యేన న స్పృశేయం నిశాచరమ్|
రావణం కిం పునరహం కామయేయం విగర్హితమ్||26.10||

స||అయం నిశాచరం విగర్హితాం రావణం చరణేన సవ్యేన అపి న స్పృశే|కిం పునః కామయే అయం?

||Sloka meanings||

అయం నిశాచరం -
this night roamer
విగర్హితం రావణం - vile Ravana
సవ్యేన చరణేన అపి న స్పృశే -
not touch even with my left foot
కిం పునః కామయే అయం? -
Where is the question of loving him?

||Sloka summary||

"I cannot touch the vile night roamer, Ravana even with my left foot. Where is the question of loving him."? ||26.10||

||Sloka 26.11||

ప్రత్యాఖ్యాతం న జానాతి నాత్మానం నాత్మనః కులమ్|
యో నృశంస స్వభావేన మాం ప్రార్థయితుమిచ్ఛతి||26.11||

స||యః నృశంస భావేన మాం ప్రార్థయితుం ఇచ్ఛతి (సః) ఆత్మానం ప్రత్యాఖ్యాతంన జానాతి| ఆత్మనః కులం న ( జానాతి)||

||Sloka meanings||

యః నృశంస భావేన -
this man of cruel nature
మాం ప్రార్థయితుం ఇచ్ఛతి -
wants to plead with me
(సః) ఆత్మానం ప్రత్యాఖ్యాతంన జానాతి -
not aware of his own loss of fame
ఆత్మనః కులం న ( జానాతి) -
nor the loss of his family prestige

||Sloka summary||

"This man of cruel nature who wants to plead with me, he is not aware of his own loss of fame. Nor the loss of his family prestige."||26.11||

||Sloka 26.12||

ఛిన్నా భిన్నా విభక్తా వా దీప్తే వాగ్నౌ ప్రదీపితా|
రావణం నోపతిష్ఠేయం కిం ప్రలాపేన వశ్చిరమ్||26.12||

స||ఛిన్నా వా భిన్నా దీప్తే అగ్నౌ ప్రదీపితా రావణమ్ నోపతిష్టేయం | చిరం విభక్తాః ప్రలాపేన కిమ్?||

Rama Tika says- ఛ్ఛిన్నా రజ్జువత్, భిన్నా భిత్తివత్, ప్రాభిన్నా ఘటవత్ , దీప్తా అగ్రౌ దీప్త శూల్యమాంసవత్ , ప్రదీపితా ప్రదీప్తా గృహాదివత్

||Sloka meanings||

ఛిన్నా వా భిన్నా -
cut or broken into pieces
దీప్తే అగ్నౌ ప్రదీపితా -
or burnt by fire
రావణమ్ నోపతిష్టేయం -
will not accept Ravana
చిరం విభక్తాః ప్రలాపేన కిమ్ -
what is the use of your raving so long?

||Sloka summary||

"Whether cut or broken into pieces, or burnt by fire I will not accept Ravana. What is the use of your raving so long?" .||26.12||

||Sloka 26.13||

ఖ్యాతః ప్రాజ్ఞః కృతజ్ఞశ్చ సానుక్రోశశ్చ రాఘవః|
సద్వృత్తో నిరనుక్రోశః శఙ్కే మద్భాగ్య సంక్షయాత్||26.13||

స|| రాఘవః ఖ్యాతః ప్రాజ్ఞః కృతజ్ఞః సద్వృత్తః చ | సః అనుక్రోశః మద్భాగ్యసంక్షయాత్ నిరనుక్రోశః శఙ్కే ||

||Sloka meanings||

రాఘవః ఖ్యాతః ప్రాజ్ఞః -
Raghava is renowned as wise
కృతజ్ఞః సద్వృత్తః చ -
grateful and well behaved
సః అనుక్రోశః - he is kind hearted one
మద్భాగ్యసంక్షయాత్ నిరనుక్రోశః శఙ్కే -
due to my misfortune became pitiless probably

||Sloka summary||

Raghava is renowned as wise grateful and well behaved. I doubt that kind hearted one due to my misfortune became pitiless probably" ||26.13||.

||Sloka 26.14||

రాక్షసానాం సహస్రాణి జనస్థానే చతుర్దశః|
యేనై కేన నిరస్తాని స మాం కిం నాభిపద్యతే||26.14||

స|| యేన ఏకేన జనస్థానే చతుర్దశః సహస్రాణి రాక్షసానాం నిరస్తాని సః మాం కిం న అభిపద్యతే||

||Sloka meanings||

యేన జనస్థానే ఏకేన -by whom alone in Janasthana
చతుర్దశః సహస్రాణి రాక్షసానాం నిరస్తాని -
fourteen thousand Rakshasas were killed
సః మాం కిం న అభిపద్యతే -
\why is he not protecting me?

||Sloka summary||

"The one who killed fourteen thousand Rakshasas in Janasthana , why is he not protecting me? " ||26.14||

||Sloka 26.15||

నిరుద్ధా రావణే నాహం అల్పవీర్యేణ రక్షసా|
సమర్థః ఖలు మే భర్తా రావణం హన్తుమాహవే||26.15||

స|| అహం ఆల్పవీర్యేణ రక్షసా రావణేన నిరుద్ధా మే భర్తా ఆహవే రావణం హంతుం సమర్థః ఖలు||

||Sloka meanings||

ఆల్పవీర్యేణ రక్షసా -
by this Rakshasa of inferior valor
రావణేన అహం నిరుద్ధా -
I am held captive by Ravana
ఆహవే రావణం హంతుం -
in the battel to kill Ravana
మే భర్తా సమర్థః ఖలు-
my husband is capable

||Sloka summary||

"I am held captive by this Rakshasa of inferior valor. My husband is surely capable of killing Ravana in a battle." ||26.15||

||Sloka 26.16||

విరాధో దణ్డకారణ్యే యేన రాక్షస పుంగవః|
రణే రామేణ నిహతః స మాం కిం నాభిపద్యతే||26.16||

స|| యేన దణ్డకారణ్యే రణే రాక్షసపుంగవః విరాధః నిహతః సః మాం కిం న అభిపద్యతే||

||Sloka meanings||

యేన దణ్డకారణ్యే -
by who in the forest of Dandaka
రణే రాక్షసపుంగవః -
in the battle with Rakshasa warrior
విరాధః నిహతః -
Viradha was killed
సః మాం కిం న అభిపద్యతే -
why is he not protecting me?

||Sloka summary||

"The one who killed Viradha the bull among Rakshasa in a fight in the Dandaka forest, why is he not protecting me." ||26.16||

"ఎవరైతే దండకారణ్యములో రాక్షసపుంగవులైన విరాధుని చంపాడో, అట్టి వాడునన్ను ఎందుకు రక్షించుటలేదు?" ||26.16||

||Sloka 26.17||

కామం మధ్యే సముద్రస్య లఙ్కేయం దుష్ప్రధర్షణా|
న తు రాఘవ బాణానాం గతిరోధీ హ విద్యతే ||26.17||

స||సముద్రస్య మధ్యే ఇయం లఙ్కా దుష్ప్రధర్షణా తు రాఘవబాణానాం గతిరోధః న భవిష్యతి||

||Sloka meanings||

సముద్రస్య మధ్యే -
in the middle of the sea
ఇయం లఙ్కా దుష్ప్రధర్షణా తు -
though this Lanka is impregnable
రాఘవబాణానాం గతిరోధః న భవిష్యతి -
nothing can resist Rama's arrows

||Sloka summary||

"Though this Lanka in the middle of the sea is impregnable, nothing can resist Rama's arrows." ||26.17||

||Sloka 26.18||

కిన్ను తత్కారణం యేన రామో ధృఢ పరాక్రమః|
రక్షసాపహృతాం భార్యా మిష్టాం నాభ్యవపద్యతే||26.18||

స||తత్ కారణం కిం ను యేన దృఢపరాక్రమః రామః రక్షసా అపహృతాం భార్యా ఇష్టాం న అభ్యవపద్యతే||

||Sloka meanings||

తత్ కారణం కిం ను -
what is the reason
యేన దృఢపరాక్రమః రామః -
because of which the highly powerful Rama
రక్షసా అపహృతాం భార్యా ఇష్టాం -
his dear wife abducted by the Rakshasa
న అభ్యవపద్యతే -
not able to reach

||Sloka summary||

"What is the reason because of which the highly powerful Rama is not able to reach his dear wife abducted by the Rakshasa?"||26.18||

||Sloka 26.19||

ఇహస్థాం మాం న జానీతే శఙ్కే లక్ష్మణ పూర్వజః|
జానన్నపి హి తేజస్వీ ధర్షణం మర్షయిష్యతి||26.19||

స|| లక్ష్మణ పూర్వజః మాం ఇహస్థాం న జానీతే శంకే| జానన్ అపి తేజస్వీ ధర్షణం మర్షయిష్యతి||

||Sloka meanings||'

లక్ష్మణ పూర్వజః -
the elder brother of Lakshmana
మాం ఇహస్థాం న జానీతే శంకే -
does not know that I am here probably
జానన్ అపి తేజస్వీ - If he knew
ధర్షణం మర్షయిష్యతి -
would he tolerate this outrageous act?

||Sloka summary||

"Probably the elder brother of Lakshmana does not know that I am here. If he knew would that glorious one tolerate this outrageous act."||26.19||

||Sloka 26.20||

హృతేతి యోఽధిగత్వా మాం రాఘవాయ నివేదయేత్ |
గృధరాజోఽపి స రణే రావణేన నిపాతితః||26.20||

స|| యః అధిగత్వా హృతః ఇతి రాఘవాయ నివేదయత్ సః గృధరాజః అపి రావణేన రణే నిపాతితః|

||Sloka meanings||

యః అధిగత్వా హృతః -
being abducted the one who knew
ఇతి రాఘవాయ నివేదయత్ -
who can tell Raghava so?
సః గృధరాజః అపి -
that king of vultures
రావణేన రణే నిపాతితః -
killed by Ravana in the battle.

||Sloka summary||

"That king of vultures who knows that I am abducted and hence can tell Rama, too is killed by Ravana in the battle."||26.20||

||Sloka 26.21||

కృతం కర్మ మహత్తేన మాం తథాఽభ్యవపద్యతా|
తిష్ఠతా రావణద్వన్ద్వే వృద్ధేనాపి జటాయుషా||26.21||

స|| మామ్ తథా అభ్యవపద్యతా వృద్ధేనాపి రావణద్వంద్వే తిష్ఠతా తేన జటాయుషా మహత్ కర్మ కృతమ్||

||Sloka meanings||

మామ్ తథా అభ్యవపద్యతా -
me who was being carried away
వృద్ధేనాపి రావణద్వంద్వే తిష్ఠతా -
though old, stood in the duel with Ravana
తేన జటాయుషా -
by that Jatayu
మహత్ కర్మ కృతమ్ -
a great deed has been done

||Sloka summary||

"That Jatayu, who though old, stood by me in the duel with Ravana, did a great help".

||Sloka 26.22||

యది మా మిహ జానీయాత్ వర్తమానం స రాఘవః|
అద్య బాణై రభిక్రుద్ధః కుర్యాల్లోకమరాక్షసమ్||26.22||

స||సః రాఘవః మాం ఇహ వర్తమానం జానీయాత్ యది అభికృద్ధః లోకం బాణైః అద్య అరాక్షసం కుర్యాత్ ||

||Sloka meanings||

సః రాఘవః - that Raghava
మాం ఇహ వర్తమానం జానీయాత్ యది -
if he knows that I am here
అభికృద్ధః -- being angry
లోకం బాణైః - world with his arrows
అద్య అరాక్షసం కుర్యాత్ -
today will make it free of Rakshasas

||Sloka summary||

"If that Rama knows that I am here , then being angry he would have made this world free of Rakshasas."||26.22||

||Sloka 26.23||

విధమేచ్ఛ పురీం లఙ్కాం శోషయేచ్ఛ మహోదధిమ్|
రావణస్య చ నీచస్య కీర్తిం నామ చ నాశయేత్||26.23||

స||లఙ్కాం పురీం విధమేచ్ఛ మహోదధిం శోషమేచ్ఛనీచస్య రావణస్య కీర్తిం నామ చ నాశయేత్||

||Sloka meanings||

లఙ్కాం పురీం విధమేచ్ఛ -
blow away the city of Lanka
మహోదధిం శోషమేచ్ఛనీచస్య -
will drain the waters of the oceans
రావణస్య కీర్తిం నామ చ నాశయేత్ -
destroy the name and fame of Ravana.

||Sloka summary||

"He will blow away the city of Lanka. He will drain the oceans. He will destroy the name and fame of that evil Ravana." ||26.23||

||Sloka 26.24||

తతో నిహతా నాధానాం రాక్షసీనాం గృహే గృహే|
యథా హమేవం రుదతీ తదా భూయో నసంశయః||26.24||

స|| తతః అహం యథా ఏవం రుదతీ తథా గృహే గృహే నిహత నాథానాం రాక్షసీనాం భూయః న సంశయః||

||Sloka meanings||

తతః అహం యథా ఏవం రుదతీ -
then crying like me
తథా గృహే గృహే -
similarly in every house
నిహత నాథానాం రాక్షసీనాం -
for the dead husbands of Rakshasis
భూయః న సంశయః -
there is no doubt

||Sloka summary||

"Rakshasa women who lost their husbands will be crying in every house like me. I have no doubt" ||26.24||

Sita while engaged in wordy duel with Ravana said, "तपसश्च अनुपालनात्" , meaning " following the conduct of an ascetic", I am not burning you down, etc.

With Ravana not being around , feeling no such restraint to assert her superiority, Sita was unable to control her anger. We are now hearing her words of anger. The angry words of an ascetic come out sounding like curses. Sita's words here are also like that.

"I will soon see Rakshasa women who lost their husbands crying in every house like me. I have no doubt."

We will hear similar words form her in the following Slokas.

"This Lanka will soon be like a cremation ground, with its streets covered with smoke and vultures flying around"

"In this Lanka such inauspicious signs are seen, and very soon Lanka will lose its splendor."

"When the mean sinner the Rakshasa Ravana is killed , this impregnable Lanka will wither away like a widow".

" The city of Lanka which had many auspicious celebrations, having lost the king will remain like a woman with the death of her husband."

"Very soon I will surely hear the sounds of distress, distressful cries of Rakshasa women from every house".

||Sloka 26.25||

అన్విష్య రక్షసాం లఙ్కాం కుర్యాద్రామః సలక్ష్మణః|
న హి తాభ్యాం రిపుర్దృష్టో ముహూర్తమపి జీవతి||26.25||

స|| సలక్ష్మణః రామః రక్షసాం లఙ్కాం అన్విష్య కుర్యాత్ తాభ్యాం దృష్టః రిపుః ముహూర్తం అపి న జీవతి హి ||

||Sloka meanings||

సలక్ష్మణః రామః -
Rama along with Lakshmana
రక్షసాం లఙ్కాం అన్విష్య -
having found Lanka of Rakshasas
కుర్యాత్ తాభ్యాం దృష్టః రిపుః -
the enemies seen by them
ముహూర్తం అపి న జీవతి హి -
will not live even for a moment

||Sloka summary||

"If only Rama along with Lakshmana reach this Lanka, the enemies cannot stand in their sight even for a moment".||26.26||

||Sloka 26.26||

చితాధూమాకులపథా గృధమణ్డల సంకులా |
అచిరేణ తు లఙ్కేయం శ్మశాన సదృశీభవేత్ ||26.26||

స|| ఇయం లఙ్కా అచిరేణ చితాధూమకులపథా గృథమండల సంకులా శ్మశాన సదృశీ భవేత్||

||Sloka meanings||

ఇయం లఙ్కా అచిరేణ -
Lanka (will) soon be
చితాధూమకులపథా -
with its streets covered with smoke
గృథమండల సంకులా -
with groups of vultures (flying around)
శ్మశాన సదృశీ భవేత్ -
will be like a cremation ground

||Sloka summary||

"This Lanka will soon be like a cremation ground with its streets covered with smoke , with vultures flying around."||26.26||

||Sloka 26.27||

అచిరేణైవ కాలేన ప్రాప్స్యామ్యేవ మనోరథమ్|
దుష్ప్రస్థానోఽయ మాఖ్యాతి సర్వేషాం వో విపర్యయమ్||26.27||

స|| అచిరేణ కాలేన మనోరథం ప్రాప్స్యమేవ అయం దుష్ప్రస్థానః సర్వేషాం
వః విపర్యయమ్ ఆఖ్యాతి ||

||Sloka meanings||

అచిరేణ కాలేన -
very soon
మనోరథం ప్రాప్స్యమేవ -
my desire will be fulfilled
అయం దుష్ప్రస్థానః -
bad behavior of all of you
సర్వేషాం వః విపర్యయమ్ ఆఖ్యాతి -
indicates a reversal of fate.

||Sloka summary||

"Very soon my desire will be fulfilled. The bad behavior of all of you, indicates a reversal of fate." ||26.27||

||Sloka 26.28||

యాదృశా నీహ దృశ్యంతే లఙ్కాయా మశుభాని వై|
అచిరేణ తు కాలేన భవిష్యతి హతప్రభా||26.28||

స|| ఇహ లంకాయాం యాదృశాని అశుభాని దృశ్యంతే అచిరేణైవ కాలేన (లఙ్కా) హతప్రభా భవిష్యతి||

||Sloka meanings||

ఇహ లంకాయాం -
In this Lanka
యాదృశాని అశుభాని దృశ్యంతే -
with the kind of inauspicious signs seen
అచిరేణైవ కాలేన - very soon
(లఙ్కా) హతప్రభా భవిష్యతి -
Lanka will lose its splendor.

||Sloka summary||

"In this Lanka such inauspicious signs are seen that very soon Lanka will lose its splendor." ||26.28||

||Sloka 26.29||

నూనం లఙ్కా హతే పాపే రావణే రాక్షసాధమే|
శోషం యాస్యతి దుర్ధర్షా ప్రమదా విధవా యథా||26.29||

స|| పాపే రాక్షసాధమే రావణే హతే దుర్ధర్షా లఙ్కా నూనం విధవా ప్రమదా యథా శోషం యాస్యతి||

||Sloka meanings||

పాపే రాక్షసాధమే రావణే హతే -
When the mean sinner, the Rakshasa Ravana is killed
దుర్ధర్షా లఙ్కా నూనం -
this impregnable Lanka too
విధవా ప్రమదా యథా శోషం యాస్యతి -
Lanka will wither away like a widow

||Sloka summary||

"When the mean sinner, the Rakshasa Ravana is killed , this impregnable Lanka will wither away like a widow." ||26.29||

||Sloka 26.30||

పుణ్యోత్సవసముత్థా చ నష్టభర్త్రీ స రాక్షసీ|
భవిష్యతి పురీ లంకా నష్టభర్త్రీ యథాఽఙ్గనా||26.30||

స|| పుణ్యోత్సవ సముత్థా లంకాపురీ నష్టభర్త్రీ నష్టభర్త్రీ అఙ్గనా యథా భవిష్యతి ||

||Sloka meanings||

పుణ్యోత్సవ సముత్థా లంకాపురీ -
city of Lanka with many auspicious celebrations
నష్టభర్త్రీ స రాక్షసీ -
with the loss of King along with all Rakshasas
నష్టభర్త్రీ అఙ్గనా యథా భవిష్యతి -
will be like a woman who lost her husband

||Sloka summary||

"Along with Rakshasa women, the city of Lanka which had many auspicious celebrations, having lost the king, will remain like a woman with the death of her husband."

||Sloka 26.31||

నూనం రాక్షసకన్యానాం రుదన్తీనాం గృహే గృహే|
శ్రోష్యామి న చిరాదేవ దుఃఖార్తానా మిహ ధ్వనిమ్||26.31||

స|| న చిరాదేవ ఇహ గృహే గృహే దుఃఖార్తానాం రుదన్తీనాం రాక్షసకన్యానాం ధ్వనిం నూనం శ్రోష్యామి||

||Sloka meanings||

న చిరాదేవ ఇహ గృహే గృహే -
very soon in every house
దుఃఖార్తానాం రుదన్తీనాం -
crying in distress
రాక్షసకన్యానాం ధ్వనిం -
sounds of Rakshasa women
నూనం శ్రోష్యామి -
will surely hear

||Sloka summary||

"Very soon, I will surely hear the sounds of distressful cries of Rakshasa women from every house." ||26.31||

||Sloka 26.32||

సాన్ధకారా హతద్యోతా హత రాక్షసపుఙ్గవా|
భవిష్యతి పురీ లఙ్కా నిర్దగ్ధా రామసాయకైః||26.32||

స|| లఙ్కాపురీ రామసాయకైః నిర్దగ్ధా స అన్ధకారా హతద్యోతా హతరాక్షస పుఙ్గవా భవిష్యతి ||

||Sloka meanings||

లఙ్కాపురీ రామసాయకైః నిర్దగ్ధా -
city of Lanka will be totally burnt by the arrows of Rama
స అన్ధకారా హతద్యోతా -
filled with darkness losing its splendor
హతరాక్షస పుఙ్గవా భవిష్యతి -
with all Rakshasa warriors killed (by the arrows of Rama)

||Sloka summary||

"The city of Lanka will be totally burnt, filled with darkness losing its splendor. All the Rakshasa warriors will be killed by the arrows of Rama." ||26.32||

||Sloka 26.33,34||

యది నామ స శూరో మాం రామో రక్తాన్తలోచనః|
జానీయాద్వర్తమానాం హి రావణస్య నివేశనే||26.33||

అనేన తు నృశంసేన రావణే నాధమేన మే|
సమయో యస్తు నిర్దిష్టః తస్యకాలోఽయమాగతః||26.34||
స చ మే విహితో మృత్యురస్మిన్ దుష్టే న వర్తతే|

స|| యది రక్తాంతలోచనః సః రామః రావణస్య నివేశనే వర్తమానాం యది నామ జానీయాత్ | నృశంసేన అధమేన అనేన రావణేన యః సమయః మే నిర్దిష్టః తస్యఅయం కాలః ఆగతః| మేవిహితః సః మృత్యుః అస్మిన్ దుష్టేన వర్తతే||

||Sloka meanings||

యది రక్తాంతలోచనః సః రామః -
If only the heroic Rama with blood shot eyes
రావణస్య నివేశనే వర్తమానాం -
at Ravana's palace present
యది నామ జానీయాత్ - that I am here
నృశంసేన అధమేన అనేన రావణేన -
by the cruel and lowly person Ravana
యః సమయః మే నిర్దిష్టః -
the time limit been set for me
తస్యఅయం కాలః ఆగతః -
that will be time set for him
మేవిహితః సః మృత్యుః -
the death set for me
అస్మిన్ దుష్టేన వర్తతే -
will be fixed for him

||Sloka summary||

If only the heroic Rama with blood shot eyes knows that I am in the Ravana's palace, the time limit been set by this lowly person Ravana, that will be the time set for him. The death fixed for me will be fixed for him.

||Sloka 26.35||

అకార్యం యే న జానన్తి నైరృతాః పాపకారిణః|
అధర్మాత్తు మహోత్పాతో భవిష్యతి హి సాంప్రతమ్ ||26.35||
నైతే ధర్మం విజానన్తి రాక్షసాః పిశితాశనాః|

స|| పాపకారిణః యే నైర్రుతాః అకార్యం న జానన్తి | అధర్మాత్ సంప్రాప్తం మహోత్పాతః భవిష్యతి |పిశితాశనాః ఏతే రక్షసాః ధర్మం న విజానన్తి ||

||Sloka meanings||

పాపకారిణః యే నైర్రుతాః -
these demoniac sinners
అకార్యం న జానన్తి -
do not know the forbidden acts
అధర్మాత్ సంప్రాప్తం -
due to improper acts
మహోత్పాతః భవిష్యతి -
great calamities will happen
పిశితాశనాః ఏతే రక్షసాః -
these flesh-eating Rakshasas
ధర్మం న విజానన్తి -
do not know righteous conduct

||Sloka summary||

"These sinners do not know the forbidden acts. Due to improper acts great calamities will happen. These flesh-eating Rakshasas do not know righteous conduct." ||26.35||

||Sloka 26.36, 37||

ధ్రువం మా ప్రాతరాశార్థే రాక్షసః కల్పయిష్యతి||36||
సాఽహం కథమ్ కరిష్యామి తం వినా ప్రియదర్శనమ్|
రామం రక్తాన్తనయనం అపస్యన్తీ సుదుఃఖితా||26.37||

స|| రాక్షసః ధ్రువం మాం ప్రాతరాశార్థే కల్పయిష్యతి | సా అహం ప్రియదర్శనమ్ తం వినా కథం కరిష్యామి | రక్తాన్తనయనమ్ రామం అపశ్యన్తీ సుదుఃఖితా||

||Sloka meanings||

రాక్షసః ధ్రువం మాం -
these Rakshasas will definitely
ప్రాతరాశార్థే కల్పయిష్యతి -
make a morning meal of me
సా ప్రియదర్శనమ్ తం వినా-
without the Rama who is pleasing to the eyes.
అహం కథం కరిష్యామి -
What can I do?
రక్తాన్తనయనమ్ రామం -
Rama the one with reddish tinge in his eyes
అపశ్యన్తీ సుదుఃఖితా -
unable to see( him) I am distressed very much

||Sloka summary||

"These Rakshasas will definitely make a morning meal of me. What can I do without the Rama who is pleasing to the eyes? Unable to see the one with reddish tinge in his eyes I am distressed very much." ||26.36,37||

||Sloka 26.38||

యది కశ్చిత్ప్రదాతామే విషస్యాద్య భవేదిహ|
క్షిప్రం వైవస్వతం దేవం పశ్యేయం పతినా వినా||26.38||

స|| అద్య మే విషస్య ప్రదాతా కశ్చిత్ ఇహ భవేత్ యది పతినా వినా క్షిప్రం దేవం వైవస్వతం పశ్యేయమ్||

||Sloka meanings||

అద్య మే విషస్య ప్రదాతా -
today one who can give poison (is)
కశ్చిత్ ఇహ భవేత్ యది -
If there is a person here
పతినా వినా క్షిప్రం -
being without my lord
దేవం వైవస్వతం పశ్యేయమ్ -
ready to see the Lord of death

||Sloka summary||

"If there is a person who can give poison is here, I am ready to see the Lord of death without my lord." ||26.38||

||Sloka 26.39||

నా జానా జ్జీవతీం రామః స మాం లక్ష్మణపూర్వజః|
జానంతౌ తౌ న కుర్యాతాం నోర్వ్యాం హి మమ మార్గణమ్||26.39||

స|| లక్ష్మణపూర్వజః సః రామః మామ్ జీవతీం నాజానాత్ తౌ జానంతౌ మమ మార్గణం ఉర్వ్యామ్ న కుర్యతామ్ ఇతి న||

||Sloka meanings||

లక్ష్మణపూర్వజః సః రామః -
that Rama the elder brother of Lakshmana
మామ్ జీవతీం నాజానాత్ -
does not know that I am living
తౌ జానంతౌ - If they knew
మమ ఉర్వ్యామ్ మార్గణం -
search for me all over the world
న కుర్యతామ్ ఇతి న - will surely do

||Sloka summary||

"That Rama the elder brother of Lakshmana does not know that I am living . If they knew they would not have left searching all over." ||26.39||

||Sloka 26.40||

నూనం మమైవ శోకేన స వీరో లక్ష్మణాగ్రజః|
దేవలోక మితోయాతః త్యక్త్వా దేహం మహీపతే||26.40||

స|| వీరః లక్ష్మణాగ్రజః సః మమ శోకేనైవ మహీతలే దేహం త్యక్త్వా ఇతః దేవలోకం యాతః నూనం||

||Sloka meanings||

వీరః లక్ష్మణాగ్రజః -
The heroic elder brother of Lakshmana
సః మమ శోకేనైవ -
in distress for me
మహీతలే దేహం త్యక్త్వా ఇతః -
may have left his body on the earth
దేవలోకం యాతః నూనం -
surely went to the abode of gods

||Sloka summary||

"The heroic elder brother of Lakshmana may have left his body on the earth in distress , and surely went to the abode of gods." ||26.40||

||Sloka 26.41||

ధన్యా దేవాః సగన్ధర్వాః సిద్ధాశ్చపరమర్షయః|
మమ పశ్యన్తి యే నాథం రామం రాజీవ లోచనమ్||26.41||

స|| మమ నాథం రాజీవలోచనమ్ రామం యే పశ్యన్తి దేవాః సగన్ధర్వాః సిద్ధాశ్చ పరమర్షయః ధన్యాః||

||Sloka meanings||

మమ నాథం - my husband
రాజీవలోచనమ్ రామం యే పశ్యన్తి -
see Rama who has eyes like that of lotus petals
దేవాః సగన్ధర్వాః సిద్ధాశ్చ పరమర్షయః ధన్యాః -
the gods along with the Gandharvas, Siddhas and the great sages will be blessed

||Sloka summary||

"రాజీవలోచనుడగు నా రాముని చూచిన గంధర్వులు, సిద్ధులు, ఋషులతో కూడిన దేవులు ధన్యులు." ||26.41||

"Seeing my husband who has eyes like that of lotus petals, the gods along with the Gandharvas, Siddhas and the great sages will be blessed." ||26.41||

||Sloka 26.42||

అథవా కిన్ను తస్యార్థో ధర్మకామస్య ధీమతః|
మయా రామస్య రాజర్షేర్భార్యయా పరమాత్మనః||42||

స|| అథవా ధర్మకామస్య ధీమతః రాజర్షేః పరమాత్మనః తస్య రామస్య భార్యయా మయా అర్థః న హి||

Tilaka Tika says - అథ వేతి| ధర్మకామస్య హి భార్యా అర్థః , అయం తు న తథా| తదేవ ఆహ, ధీమతః అత్మానాత్మ వివేకవతః అత ఏవ పరమాత్మనః పరమాత్మ బ్రహ్మాత్మనా స్థితస్య జీవన్ముక్తస్య తస్య మయా అ అర్థః| అనేన వైరాగ్యదాప్రవృత్తిరితి సూచితమ్||

||Sloka meanings||

అథవా ధర్మకామస్య ధీమతః -
Or else the wise one ever seeking dharma
రాజర్షేః పరమాత్మనః -
the royal sage , the supreme self
మయా తస్య రామస్య భార్యయా అర్థః న హి -
lost interest in me, Rama's wife.

||Sloka summary||

"Or else the wise one ever seeking dharma, the royal sage , the supreme self has lost interest in me, his wife."||26.42||

Losing interest in one's wife means one is no longer pursuing Dharma as applied to a householder, or may have developed indifference to worldly objects and life.
Ramayana Tilaka adds the following comment.

" एतेन भार्या विना धर्मसिद्धिर् न भवति इति ध्वनितम्।
अनेन वैराग्यादग्रवृत्तिरिति सूचितम्।
तथाच श्रुतिः " यत् कर्तव्यं तदनया सह"

This implies that without wife pursuit of Dharma ( householder) is not possible. Also implies possibility of "Vairagya". That is why Shrutis say- " What is to be done shall be done with wife by his side ",thus establishing the primacy of wife in Grihastha Ashrama.

||Sloka 26.43||

దృశ్యమానే భవేత్ప్రీతిః సౌహృదం నాస్త్యపశ్యతః|
నాశయంతి కృతఘ్నాస్తు న రామో నాశయిష్యతి||26.43||

స|| దృశ్యమానే ప్రీతిః భవేత్ అపశ్యతః సౌహృదం నాస్తి| కృతఘ్నాః నాశయంతి రామస్తు న నాశయిష్యతి||

||Sloka meanings||.

దృశ్యమానే ప్రీతిః భవేత్ -
When one keeps seeing love will happen
అపశ్యతః సౌహృదం నాస్తి -
do not see, even friendship will not last.
కృతఘ్నాః నాశయంతి -
for ungrateful one's it perishes
రామస్తు న నాశయిష్యతి -
In Rama it does not perish

||Sloka summary||

"When one keeps seeing love will happen. If you do not see, even friendship does not last. For the ungrateful one's love perishes. Rama's love will not perish." ||26.43||

||Sloka 26.44||

కిం ను మే నగుణాః కేచిత్ కింవా భాగ్యక్షయో మమ|
యాsహం సీదామి రామేణ హీనా ముఖ్యేన భామినీ||26.44||

స|| భామినీ యా అహం ముఖ్యేన రామేణ వినా సీదామి మేకేచిత్ గుణాః న కిం ను | కిం వా మమ భాగ్యక్షయః ( అబహవత్)||

||Sloka meanings||

భామినీ యా అహం -
A charming lady that I am
ముఖ్యేన రామేణ వినా సీదామి -
that I am able to live without Rama
మే కేచిత్ గుణాః న కిం ను? -
does it mean that some qualities are not in me?
కిం వా మమ భాగ్యక్షయః (అభవత్)-
Is my fortune diminished?"

||Sloka summary||

" A charming lady that I am , and that I am able to live without Rama , does it mean that some qualities are not in me? Is my fortune diminished?" ||26.44||

||Sloka 26.45||

శ్రేయో మే జీవితాన్ మర్తుం విహీనయా మహాత్మనః|
రామాదక్లిష్ట చారిత్రాత్ శూరాత్ శత్రునిబర్హణాత్||45||

స|| అక్లిష్టచారిత్రాత్ శూరాత్ శత్రునిబర్హణాత్ మహాత్మనః రామాత్ విహీనయాః మే జీవితాత్ మర్తుం శ్రేయః||

||Sloka meanings||

అక్లిష్టచారిత్రాత్ శూరాత్ -
of blemish less character and who is heroic
శత్రునిబర్హణాత్ -
who can destroy his enemies.
మహాత్మనః రామాత్ విహీనయాః -
separated from the great soul Rama
మే జీవితాత్ మర్తుం శ్రేయః -
It is better for me to die instead of living

||Sloka summary||

"It is better for me to die instead of living separated from the great soul Rama who is of blemish less character, who is heroic, who can destroy his enemies."||26.45||

||Sloka 26.46||

అథవా న్యస్తశస్త్రౌ తౌ వనే మూలఫలాశినౌ|
భ్రాతరౌ హి నరశ్రేష్టౌ సంవృతౌ వనగోచరౌ||26.46||

స|| అథవా నరశ్రేష్ఠౌ తౌ భ్రాతరౌ న్యస్త శస్త్రౌ వనే మూలఫలాసినౌ వనగోచరౌ సంవృతౌ||

||Sloka meanings||

అథవా నరశ్రేష్ఠౌ తౌ భ్రాతరౌ -
Or maybe those two brothers, best among men
న్యస్త శస్త్రౌ - laid down their arms
వనే మూలఫలాసినౌ -
living on fruits and roots in the forest
వనగోచరౌ సంవృతౌ -
roaming the forest as ascetics

||Sloka summary||

"Or maybe those two brothers, best among men, laid down their arms and are roaming the forest as ascetics living on fruits and roots". ||26.46||

||Sloka 26.47||

అథవా రాక్షసేన్ద్రేణ రావణేన దురాత్మనా|
ఛద్మనా ఘాతితౌ శూరౌ భ్రాతరౌ రామలక్ష్మణౌ||26.47||

స|| అథవా శూరౌ భ్రాతరౌ రామలక్ష్మణౌ దురాత్మనా రాక్షసేంద్రేణ రావణేన ఛద్మనా ఘాతితౌ||

||Sloka meanings||

అథవా శూరౌ భ్రాతరౌ రామలక్ష్మణౌ -
Or maybe the two heroic brothers
దురాత్మనా రాక్షసేంద్రేణ రావణేన -
by that king of Rakshasas Ravana
ఛద్మనా ఘాతితౌ -
killed through subterfuge

||Sloka summary||

"Or maybe the two heroic brothers would have been killed using subterfuge by that cruel king of Rakshasas Ravana." ||26.47||

||Sloka 26.48||

సాఽహమేవం గతే కాలే మర్తు మిచ్ఛామి సర్వథా|
న చ మే విహితో మృత్యు రస్మిన్ దుఃఖేఽపి వర్తతి||26.48||

స|| ఏవం గతే కాలే సా అహం సర్వథా మర్తుం ఇచ్ఛామి | అస్మిన్ దుఃఖే అపి మే మృత్యుః విహితః న వర్తతే||

||Sloka meanings||

ఏవం గతే కాలే సా -
In these circumstances
అహం సర్వథా మర్తుం ఇచ్ఛామి -
by all means I wish to die
అస్మిన్ దుఃఖే అపి -
In this sorrow also
మే మృత్యుః విహితః న వర్తతే -
death seems to be not possible

||Sloka summary||

"In these circumstances by all means I wish to die. In this sorrow even the death seems to be not possible." ||26.48||

||Sloka 26.49||

ధన్యాః ఖలు మహాత్మానో మునయః త్యక్త కిల్బిషాః|
జితాత్మానో మహాభాగా యేషాం న స్తః ప్రియాప్రియే||26.49||

స|| మహాత్మనః త్యక్తకిల్బిషాః జితాత్మనః మహాభాగాః మునయః ధన్యాః ఖలు యేషామ్ ప్రియా అప్రియే న స్తః||

||Sloka meanings||

మహాత్మనః త్యక్తకిల్బిషాః -
great men who have given up all sins
జితాత్మనః మహాభాగాః -
the exalted ones who have won over the Self
మునయః ధన్యాః ఖలు - t
the sages are indeed blessed
యేషామ్ ప్రియా అప్రియే న స్తః-
for them the pleasure or displeasure does not exist

||Sloka summary||

"Great men who have given up all sins, the exalted ones who have won over the Self, the sages are indeed blessed . For them the pleasure or displeasure does not exist." ||26.49||

||Sloka 26.50||

ప్రియాన్న సంభవేత్ దుఃఖం అప్రియాదధికం భయం|
తాభ్యాం హి యే నియుజ్యంతే నమస్తేషాం మహాత్మనామ్||26.50||

స|| ప్రియాత్ దుఃఖం అప్రియాత్ అధికం భయం న సంభవేత్ యే తాభ్యాం వియుజ్యంతే తేషాం మహాత్మనాం నమః||

||Sloka meanings||

ప్రియాత్ దుఃఖం -
sorrow from pleasing act
అప్రియాత్ అధికం భయం -
or fear from unpleasant act
న సంభవేత్ - does not happen
యే తాభ్యాం వియుజ్యంతే -
those who have distanced themselves from these dualities
తేషాం మహాత్మనాం నమః -
they are great souls. salutations to them.

||Sloka summary||

"Sorrow from pleasing act , or fear from unpleasant act does not happen to them. Those who have distanced themselves from these dualities, they are great souls. Salutations to them." ||46.50||

||Sloka 26.51||

సాఽహం త్యక్తా ప్రియార్హేణ రామేణ విదితాత్మనా |
ప్రాణాం స్త్యక్ష్యామి పాపస్య రావణస్య గతా వశమ్||26.51||

స|| ప్రియేణైవ విదితాత్మనా రామేణ త్యక్తా పాపస్య రావణస్య వశమ్ గతా సా అహం ప్రాణాం తక్ష్యామి ||

||Sloka meanings||

ప్రియేణైవ విదితాత్మనా రామేణ త్యక్తా -
separated from the knower of Self Rama, who deserves pleasant things
పాపస్య రావణస్య వశమ్ గతా -
being under the control of the sinner Ravana,
సా అహం ప్రాణాం తక్ష్యామి -
I shall give up this life

||Sloka summary||

Separated from Rama who is a realized self, being under the control of the sinner Ravana, I shall give up this life..

This is the last Sloka of this Sarga. In the previous Sloka we hear another thought from Sita.

That is a very important thought.

Great men who have given up all sins, the exalted ones who have won over the self, and the sages are blessed . For them the pleasure or displeasure does not exist. Sorrow from a pleasing act , or fear from an unpleasant act does not happen to them. Those who have distanced themselves from these dualities are great souls. Salutations to them".

Whatever be the sorrow or the pleasure , one has to remain unperturbed by these twin entanglements

It is as poet is making the point that one should face sorrows and joys with equanimity. Valmiki makes us hear his thoughts from Sita.

That is also the inner meaning we hear from twenty sixth Sarga.

Thus ends the twenty sixth Sarga of Sundarakanda in Ramayana the first ever poem composed by the first poet sage Valmiki

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే ఆదికావ్యే వాల్మీకీయే
చతుర్వింశత్ సహస్రికాయాం సంహితాయామ్
శ్రీమత్సుందరకాండే షడ్వింశస్సర్గః||.

|| ఓమ్ తత్ సత్||

||om tat sat||