Sanskrit Text in Telugu , Kannada, Gujarati, Devanagari, English

|| om tat sat||
Sundarakanda
Sarga 7
ಅಥ ಸಪ್ತಮಸ್ಸರ್ಗಃ

This Sarga is about riches of Ravana. In the end it is also about Sundara of Sundarakanda

We see and hear about the palace complex and riches of Ravana. The riches were "ದೇವೈಶ್ಚ ಸರ್ವೈಃ ಸುಪೂಜಿತಾನಿ "- cherished by even Gods. The riches were "ಸ್ವಬಲಾರ್ಜಿತಾನಿ", won by his own prowess. They were "ದೋಷೈಃ ಪರಿವರ್ಜಿತಾನಿ "- without blemishes. His palace was of "ಅಪ್ರತಿರೂಪರೂಪಂ " matchless beauty. And it reflected ಆತ್ಮಬಲಾನುರೂಪಂ - his own might. Hanuman also sees a glowing "ಪುಷ್ಪಾಹ್ವಯಂ ನಾಮ ಮಹಾವಿಮಾನಂ" - a great aerial car by name Pushpaka. Seeing all these Hanuman was "ಸವಿಶ್ಮಯಃ" filled with wonder.

But Hanuman going in search of Sita could not find Sita, who was "ಪತಿಗುಣವೇಗನಿರ್ಜಿತಾಮ್ " - won over by the rich attributes of her husband, who was "ಸುಪೂಜಿತಾಮ್ " a well-respected one. Unable to find Sita, Hanuman,"ಬಹುವಿಧಾತ್ಮನಃ " who can pursue many thoughts, "ಕೃತಾತ್ಮನಃ" who has achieved set goals , became "ಅತಿ ದುಃಖಿತಂ ಮನಃ " very agitated in his mind.

That is the summary of Sarga 7.

Now we go through the word meanings and the summaries of all Slokas
.

||Sloka 7.01||

ಸ ವೇಶ್ಮಜಾಲಂ ಬಲವಾನ್ ದದರ್ಶ
ವ್ಯಾಸಕ್ತ ವೈಢೂರ್ಯಸುವರ್ಣಜಾಲಮ್|
ಯಥಾಮಹತ್ಪ್ರಾವೃಷಿ ಮೇಘಜಾಲಮ್
ವಿದುತ್ಪಿನದ್ಧಂ ಸವಿಹಙ್ಗಜಾಲಮ್||7.01||

ಸ||ಬಲವಾನ್ ಸಃ ಹನುಮಾನ್ ವ್ಯಾಸಕ್ತ ವೈಢೂರ್ಯಸುವರ್ಣಜಾಲಂ ಸವಿಹಙ್ಗಜಾಲಂ ವೇಶ್ಮಜಾಲಂ ಪ್ರಾವೃಷಿ ವಿದ್ಯುತ್ಪಿನದ್ಧಮ್ ಮಹತ್ ಮೇಘಜಾಲಂ ಇವ ದದರ್ಶ ||

Rama Tika says- ಬಲವಾನ್ ಸ ಹನುಮಾನ್ ವ್ಯಾಸಕ್ತಾನಿ ಖಚಿತಾನಿ ವೈಢೂರ್ಯಾಣಿ ಯೇಷು ತಾನ್ಯೇವ ಸುವರ್ಣ ಜಾಲಾನಿ ಸ್ವರ್ಣಮಯ ಗವಾಕ್ಷಾಣಿ ಯಸ್ಮಿನ್ ಸವಿಹಙ್ಗಜಾಲಂ ವಿಹಙ್ಗ ಸಮೂಹಿತಂ ವೇಶ್ಮ ಜಾಲಂ ಗೃಹಸಮೂಹಂ ವಿದ್ಯುತ್ ಪಿನದ್ಧಂ ಪ್ರಾವೃಷಿ ಮೇಘಜಾಲಮಿವ ದದರ್ಶ

||Sloka meanings||

ಬಲವಾನ್ ಸಃ ಹನುಮಾನ್ -
that mighty Hanuman (saw)
ಸವಿಹಙ್ಗಜಾಲಂ ವೇಶ್ಮಜಾಲಂ -
group of mansions with flocks of birds
ವ್ಯಾಸಕ್ತ ವೈಢೂರ್ಯಸುವರ್ಣಜಾಲಂ-
(with) golden lattices encrusted with Vaidhurya
ವಿದ್ಯುತ್ ಪಿನದ್ಧಂ ಪ್ರಾವೃಷಿ ಮೇಘಜಾಲಮಿವ -
like a group of clouds with streaks of lightning in the rainy season
ದದರ್ಶ - saw

||Sloka summary||

The mighty Hanuman saw the group of mansions, having golden lattices encrusted with Vaidhurya and with flocks of birds, looking like a group of clouds with streaks of lightning in the rainy season. ||7.01||

||Sloka 7.02||

ನಿವೇಶನಾನಾಂ ವಿವಿಧಾಶ್ಚಶಾಲಾಃ
ಪ್ರಧಾನಶಙ್ಖಾಯುಧಚಾಪಶಾಲಾಃ|
ಮನೋಹರಾಶ್ಚಾಪಿಪುನರ್ವಿಶಾಲಾಃ
ದದರ್ಶ ವೇಶ್ಮಾದ್ರಿಷು ಚನ್ದ್ರಶಾಲಾಃ||7.02||

ಸ||(ಸಃ ಹನುಮಾನ್) ಪ್ರಧಾನಶಙ್ಖಾಯುಥಚಾಪಶಾಲಾಃ ವಿವಿಧಾಃ ಶಾಲಾಃ ನಿವೇಶನಾನಾಮ್ ದದರ್ಶ|ಪುನಃ ವೇಶ್ಮಾದ್ರಿಷು ಮನೋಹರಾಃ ವಿಶಾಲಾಃ ಚನ್ದ್ರಶಾಲಾಃ ಚ ದದರ್ಶ||

Rama Tika says- ಪ್ರಧಾನೈಃ ಶಙ್ಖಾಯುಧಚಾಪೈಃ ಶಾಲನ್ತೇ ಶೋಭನ್ತೇ ತಾಃ ನಿವೇಶನಾನಾಂ ಗೃಹಾಣಾಂ ವಿವಿಧಾಃ ಶಾಲಾಃ ಆವಾನ್ತರಗೃಹಾಣಿ ಮನೋಹರಾಃ ವಿಶಾಲಾಶ್ಚ ವೇಶ್ಮಾದ್ರಿಷು ಅದ್ರಿಸದೃಶ ವೇಶ್ಮಸು ಚನ್ದ್ರಶಾಲಾಃ ಶಿರೋಗೃಹಾಣಿ ಚನ್ದ್ರಕಾನ್ತಮಣಿಸಂಬದ್ಧಾವಾನ್ತರ ಗೃಹಾಣಿ ವಾ ಪುನಃ ದದರ್ಶ|

||Sloka meanings||

ಪ್ರಧಾನಶಙ್ಖಾಯುಥಚಾಪಶಾಲಾಃ -
places for keeping storing valuable conches, weapons and bows
ವಿವಿಧಾಃ ಶಾಲಾಃ ನಿವೇಶನಾನಾಮ್ ದದರ್ಶ -
many places in those mansions
ಪುನಃ ವೇಶ್ಮಾದ್ರಿಷು ಮನೋಹರಾಃ -
also in those mansions delightful
ವಿಶಾಲಾಃ ಚನ್ದ್ರಶಾಲಾಃ ಚ ದದರ್ಶ -
spacious terraces open to skies (for seeing moon)

||Sloka summary||

"There Hanuman saw several places for storing valuable conches, weapons and bows among those mansions, again he saw delightful and spacious terraces open to the skies on top of those houses.||7.02||

||Sloka 7.03||

ಗೃಹಾಣಿ ನಾನಾವಸುರಾಜಿತಾನಿ
ದೇವಾಸುರೈಶ್ಚಾಪಿ ಸುಪೂಜಿತಾನಿ|
ಸರ್ವೈಶ್ಚ ದೋಷೈಃ ಪರಿವರ್ಜಿತಾನಿ
ಕಪಿರ್ದದರ್ಶ ಸ್ವಬಲಾರ್ಜಿತಾನಿ||7.03||

ಸ|| (ಸಃ ಮಹಾ) ಕಪಿಃ (ತತ್) ಗೃಹಾಣಿ ಸರ್ವೈಶ್ಚ ದೇವಾಃ ಅಸುರೈಃ ಚಾಪಿ ಸುಪೂಜಿತಾನಿ ಸ್ವಬಲಾರ್ಜಿತಾನಿ ದೋಷೈಃ ಪರಿವರ್ಜಿತಾನಿ ನಾನಾವಸುರಾಜಿತಾನಿ ದದರ್ಶ||

Rama Tika says- ನಾನಾವಸುಭಿಃ ಅನೇಕ ವಿಧ ಧನೈಃ ರಾಜಿತಾನಿ ದೇವಾಃ ಅಸುರೈರಪಿ ಸುಪೂಜಿತಾನಿ ಆತಿ ಪ್ರಶಂಸಿತಾನಿ ಸ್ವ ಬಲಾರ್ಜಿತಾನಿ ಕುಬೇರಾತ್ಪ್ರಾಪ್ತಾನಿ ಗೃಹಾಣಿ ಕಪಿಃ ದದರ್ಶ|

||Sloka meanings||

ಸರ್ವೈಶ್ಚ ದೇವಾಃ ಆಸುರೈಃ ಚಾಪಿ ಸುಪೂಜಿತಾನಿ -
cherished by gods and demons alike
ಸ್ವಬಲಾರ್ಜಿತಾನಿ ದೋಷೈಃ ಪರಿವರ್ಜಿತಾನಿ -
blemish less and won by his own might ,
ನಾನಾವಸುರಾಜಿತಾನಿ -
many types of treasures
ಕಪಿಃ (ತತ್) ಗೃಹಾಣಿ ದದರ್ಶ -
the Vanara saw in those mansions

||Sloka summary||

"The Vanara saw in those mansions many types of treasures, cherished by gods and demons alike, which were blemish less and won by his own might." ||7.03||

||Sloka 7.04||

ತಾನಿ ಪ್ರಯತ್ನಾಭಿಸಮಾಹಿತಾನಿ ||
ಮಯೇವ ಸಾಕ್ಷಾದಿವ ನಿರ್ಮಿತಾನಿ|
ಮಹೀತಲೇ ಸರ್ವ ಗುಣೋತ್ತರಾಣಿ
ದದರ್ಶ ಲಙ್ಕಾಧಿಪತೇರ್ಗೃಹಾಣಿ||7.04||

ಸ|| ಪ್ರಯತ್ನಾಭಿ ಸಮಾಹಿತಾನಿ ಸರ್ವಗುಣೋತ್ತರಾಣಿ ಲಂಕಾಧಿಪತೇಃ ಗೃಹಾಣಿ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಮಯೇವ ನಿರ್ಮಿತಾನಿ ಭವನಾನಿ ಇವ ಹನುಮಾನ್ ದದರ್ಶ||

Rama Tika says- ಪ್ರಯತ್ನೇನ ಅಭಿಸಮಾಹಿತಾನಿ ಚತುರ್ದಿಕ್ಷು ಕ್ರಮೇಣ ಸಂನಿವೇಶಿತಾನಿ ಮಯೇನ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ನಿರ್ಮಿತಾನಿ ಇವ ವಿಶ್ವಕರ್ಮಣಾ ನಿರ್ಮಿತತ್ವೇಪಿ ಅನೇಕ ಮಾಯಾಮಯತ್ವಾನ್ ಮಯನಿರ್ಮಿತ ಸದೃಶಾನಿ ಇತ್ಯರ್ಥಃ, ಸರ್ವಗುಣೋತ್ತರಾಣಿ ಸರ್ವಗುಣೈಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಾನಿ ಗೃಹಾಣೀ ದದರ್ಶ|

||Sloka meanings||

ಪ್ರಯತ್ನಾಭಿ ಸಮಾಹಿತಾನಿ - Built with great care and effort
ಸರ್ವಗುಣೋತ್ತರಾಣಿ ಲಂಕಾಧಿಪತೇಃ ಗೃಹಾಣಿ -
the excellent mansions of the king of Lanka
ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಮಯೇವ ನಿರ್ಮಿತಾನಿ ಭವನಾನಿ ಇವ -
looked like the mansions built by Maya
ಹನುಮಾನ್ ದದರ್ಶ - Hanuman saw

||Sloka summary||

"Built with great care and effort, the excellent mansions of the king of Lanka looked like the mansions built by Maya ( the divine architect) himself." ||7.04||

||Sloka 7.05||

ತತೋ ದದರ್ಶೋಚ್ಛ್ರಿತಮೇಘರೂಪಮ್
ಮನೋಹರಂ ಕಾಞ್ಚನಚಾರುರೂಪಮ್|
ರಕ್ಷೋಽಧಿಪ ಸ್ಯಾತ್ಮಬಲಾನುರೂಪಮ್
ಗೃಹೋತ್ತಮಂ ಹ್ಯಪ್ರತಿರೂಪರೂಪಮ್||7.05||

ಸ|| (ತತ್) ರಕ್ಷೋಧಿಪಸ್ಯ ಉತ್ತಮಮ್ ಗೃಹಮ್ ದದರ್ಶ | (ತತ್ ಗೃಹಮ್) ಮನೋಹರಂ ಕಾಂಚನಚಾರುರೂಪಂ ಅಪ್ರತಿರೂಪರೂಪಂ ರಕ್ಷೋಧಿಪಸ್ಯ ಆತ್ಮಬಲಾನುರೂಪಂ ಅಸ್ತಿ| ತತ್ ಗೃಹಂ ಉಚ್ಛ್ರಿತಮೇಘರೂಪಂ ಇವ ಅಸ್ತಿ||

||Sloka meanings||

ಮನೋಹರಂ ಕಾಂಚನಚಾರುರೂಪಂ -
captivating , with the splendor of gold
ಅಪ್ರತಿರೂಪರೂಪಂ - matchless
ರಕ್ಷೋಧಿಪಸ್ಯ ಆತ್ಮಬಲಾನುರೂಪಂ -
worthy of the might of the Rakshasa king
ಉಚ್ಛ್ರಿತಮೇಘರೂಪಂ ಇವ - like towering cloud
ಉತ್ತಮಮ್ ಗೃಹಮ್ ದದರ್ಶ - magnificent palace he saw

||Sloka summary||

"Hanuman saw a magnificent palace like a towering cloud, matchless, captivating , with the splendor of gold, worthy of the might of the Rakshasa king." ||7.06||

||Sloka 7.06||

ಮಹೀತಲೇ ಸ್ವರ್ಗಮಿವ ಪ್ರಕೀರ್ಣಮ್
ಶ್ರಿಯಾಜ್ವಲನ್ತಂ ಬಹುರತ್ನ ಕೀರ್ಣಮ್|
ನಾನಾತರೂಣಾಂ ಕುಸುಮಾವಕೀರ್ಣಮ್
ಗಿರೇರಿವಾಗ್ರಂ ರಜಸಾವಕೀರ್ಣಮ್||7.06||

ಸ|| ಶ್ರಿಯಾ ಜ್ವಲನ್ತಂ ಬಹುರತ್ನ ಕೀರ್ಣಮ್ (ತತ್ ಗೃಹಮ್) ಮಹೀತಲೇ ಪ್ರಕೀರ್ಣಮ್ ಸ್ವರ್ಗಮಿವ (ಅಸ್ತಿ)| ನಾನಾತರೂಣಾಂ ಕುಸುಮಾವಕೀರ್ಣಂ ರಜಸಾ ಗಿರೇಃ ಅಗ್ರಂ ಇವ (ತತ್ ಗೃಹಮ್ ಅಸ್ತಿ)||

Rama Tika says- ಮಹೀತಲೇ ಪ್ರಕೀರ್ಣಮ್ ಪತಿತಂ ಸ್ವರ್ಗಮಿವ; ಕುಮಾವಕೀರ್ಣಂ ಕುಸುಮೈಃ ವ್ಯಾಪ್ತಂ;ರಜಸಾವಕೀರ್ಣಂ ರಜಸಾ ಪುಷ್ಪಾಣಾಂ ಇತಿ ಶೇಷಃ|

Govindaraja says - ತದನ್ತರ್ವರ್ತಿ ಪುಷ್ಪಕವಿಮಾನಂ ದರ್ಸಯತಿ- ಅಂಟೇ ಇಕ ಹನುಮ ಆ ಭವನಮುಲ ಮಧ್ಯಲೋ ನುನ್ನ ಪುಷ್ಪಕ ವಿಮಾನಮುಚೂಚುಚುನ್ನಾಡು

||Sloka meanings||

ಶ್ರಿಯಾ ಜ್ವಲನ್ತಂ ಬಹುರತ್ನ ಕೀರ್ಣಮ್ -
glittering with many gems and riches
ಮಹೀತಲೇ ಸ್ವರ್ಗಮಿವ ಪ್ರಕೀರ್ಣಮ್-
looking like the heaven fallen on the earth
ನಾನಾತರೂಣಾಂ ಕುಸುಮಾವಕೀರ್ಣಮ್-
full of flowers from many trees
ಗಿರೇರಿವಾಗ್ರಂ ರಜಸಾವಕೀರ್ಣಮ್ -
looked like the top of a mountain full of flowers
( Hanuma saw the arial vehicle)

||Sloka summary||

"Glittering with gems and riches that mansion was like heaven fallen on the earth. Covered with flowers of all kinds of trees, that mansion looked like a mountain top covered with flowers" . ||7.06||

||Sloka 7.07||

ನಾರೀಪ್ರವೇಕೈರಿವ ದೀಪ್ಯಮಾನಮ್
ತಟಿದ್ಭಿ‍ರಮ್ಭೋದವ ದರ್ಚ್ಯಮಾನಮ್|
ಹಂಸಪ್ರವೇಕೈರಿವ ವಾಹ್ಯಮಾನಮ್
ಶ್ರಿಯಾಯುತಂ ಖೇ ಸುಕೃತಾಂ ವಿಮಾನಮ್||7.07||

ಸ|| ತತ್ ಸುಕೃತಾಂ ವಿಮಾನಮ್ ಅರ್ಚಮಾನಮ್ ನಾರೀಪ್ರವೇಕೈಃ ಶ್ರಿಯಾ ಯುತಂ (ಅಸ್ತಿ)| ಅಮ್ಭೋದವತ್ ದೀಪ್ಯಮಾನಂ ತಟಿದ್ಭಿಃ ಇವ ಅಸ್ತಿ| ಖೇ ಹಂಸಪ್ರವೈಕೈಃ ವಾಹ್ಯಮಾನಮ್ ಇವ ಅಸ್ತಿ||

||Sloka meanings||

ತತ್ ವಿಮಾನಮ್ - aerial chariot
ಸುಕೃತಾಂ - Royal
ನಾರೀಪ್ರವೇಕೈರಿವ ದೀಪ್ಯಮಾನಮ್ - lit up by resplendent women
ತಟಿದ್ಭಿ‍ರಮ್ಭೋದವ ದರ್ಚ್ಯಮಾನಮ್ -
rain cloud with lightning , worthy of worship
ಹಂಸಪ್ರವೇಕೈರಿವ ಖೇ ವಾಹ್ಯಮಾನಮ್ -
as if drawn by swans in the sky

||Sloka summary||

That royal aerial chariot auspicious and worthy of worship was filled with resplendent women. It was like the rain clouds lit with lightning. It was as if drawn by swans in the sky. ||7.07||

||Sloka 7.08||

ಯಥಾ ನಗಾಗ್ರಂ ಬಹುಧಾತುಚಿತ್ರಮ್
ಯಥಾ ನಭಶ್ಚ ಗ್ರಹಚನ್ದ್ರಚಿತ್ರಮ್|
ದದರ್ಶಯುಕ್ತೀಕೃತ ಮೇಘಚಿತ್ರಮ್
ವಿಮಾನರತ್ನಂ ಬಹುರತ್ನ ಚಿತ್ರಮ್||7.08||

ಸ|| ತತ್ ವಿಮಾನರತ್ನಂ ಬಹುರತ್ನ ಚಿತ್ರಂ ಅಸ್ತಿ| (ತತ್ ವಿಮಾನಮ್) ಯಥಾ ಬಹುಧಾತುಚಿತ್ರಮ್ ನಗಾಗ್ರಂ ಇವ ಯಥಾ ಯುಕ್ತೀಕೃತ ಮೇಘಚಿತ್ರಂ ಇವ ಯಥಾ ನಭಶ್ಚ ಗ್ರಹಚನ್ದ್ರ ಚಿತ್ರಂ ಇವ ಅಸ್ತಿ ||

||Sloka meanings||

ವಿಮಾನರತ್ನಂ ಬಹುರತ್ನ ಚಿತ್ರಮ್ -
best of aerial chariots was colorful on account of being encrusted with gems .
ಬಹುಧಾತುಚಿತ್ರಮ್ ನಗಾಗ್ರಂ ಇವ -
like a mountain peak which was colorful because of many the minerals embedded in the mountain
ಯುಕ್ತೀಕೃತ ಮೇಘಚಿತ್ರಂ-
like a mass of colorful clouds.
ನಭಶ್ಚ ಗ್ರಹಚನ್ದ್ರ ಚಿತ್ರಂ ಇವ-
like the sky which was looking colorful with planets and Moon

||Sloka summary||

"That best of aerial chariots was colorful on account of gems encrusted. It was like a mountain peak which was colorful because of many the minerals embedded in the mountain. It was like a mass of colorful clouds. It was like the sky which was looking colorful with planets and Moon."||7.08||

||Sloka 7.09||

ಮಹೀಕೃತಾ ಪರ್ವತರಾಜಿಪೂರ್ಣಾ
ಶೈಲಾಃ ಕೃತಾ ವೃಕ್ಷವಿತಾನಪೂರ್ಣಾ|
ವೃಕ್ಷಾಃ ಕೃತಾ ಪುಷ್ಪವಿತಾನಪೂರ್ಣಾಃ
ಪುಷ್ಪಂ ಕೃತಂ ಕೇಸರ ಪತ್ರ ಪೂರ್ಣಮ್||7.09||

ಸ|| ಯತ್ರ ಪರ್ವತ ರಾಜಿ ಪೂರ್ಣಾ ಮಹೀ (ಚಿತ್ರೀ) ಕೃತಾ | ಯತ್ರ ವೃಕ್ಷ ವಿತಾನಪೂರ್ಣಾ ಶೈಲಾಃ (ಚಿತ್ರೀ) ಕೃತಾ | ಯತ್ರ ವೃಕ್ಷಾಃ ಪುಷ್ಪವಿತಾನಪೂರ್ಣಾ (ಇವ ಚಿತ್ರೀ ) ಕೃತಾ | ಯತ್ರ ಪುಷ್ಪಮ್ ಕೇಸರಪತ್ರಪೂರ್ಣಮ್ ಚಿತ್ರೀಕೃತಾ | (ತತ್ ವಿಮಾನಂ ಹನುಮಾನ್ ದದರ್ಶ) ||

Rama Tika says- ಯತ್ರ ವಿಮಾನೇ ಮಹೀ ಸ್ಥಿತಿ ಭೂಮಿಃ ಪರ್ವತರಾಜಿಪೂರ್ಣಾ ಕೃತಾ ನಿರ್ಮಿತ ಪರ್ವತೈಃ ಪೂರಿತೇತ್ಯರ್ಥಃ, ಶೈಲಾಸ್ತು ವೃಕ್ಷವಿತಾನೈಃ ತರುಸಮೂಹೈಃ ಪೂರ್ಣಾಃ ಕೃತಾಃ ; ಪುಷ್ಪಂ ಚ ಕೇಸರ ಪತ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಪೂರ್ಣ ಕೃತಮ್|

||Sloka meanings||

ಪರ್ವತ ರಾಜಿ ಪೂರ್ಣಾ ಮಹೀ (ಚಿತ್ರೀ) ಕೃತಾ-
earth was drawn filled with mountain ranges
ವೃಕ್ಷ ವಿತಾನಪೂರ್ಣಾ ಶೈಲಾಃ (ಚಿತ್ರೀ) ಕೃತಾ -
mountains were drawn with canopy of trees
ವೃಕ್ಷಾಃ ಕೃತಾ ಪುಷ್ಪವಿತಾನಪೂರ್ಣಾಃ -
the trees were drawn filled with lovely flowers.
ಪುಷ್ಪಂ ಕೃತಂ ಕೇಸರ ಪತ್ರ ಪೂರ್ಣಮ್-
The flowers were drawn filled with petals and filaments.

||Sloka summary||

The earth was drawn filled with mountain ranges. The mountains were drawn with canopy of trees, the trees were drawn filled with lovely flowers. The flowers were drawn filled with petals and filaments.||7.09||

||Sloka 7.10||

ಕೃತಾನಿ ವೇಶ್ಮಾನಿಚ ಪಾಣ್ಡುರಾಣಿ
ತಥಾ ಸುಪುಷ್ಪಾಣ್ಯಪಿ ಪುಷ್ಕರಾಣಿ|
ಪುನಶ್ಚ ಪದ್ಮಾನಿ ಸ ಕೇಸರಾಣಿ
ಧನ್ಯಾನಿ ಚಿತ್ರಾಣಿ ತಥಾ ವನಾನಿ||7.10||

ಸ|| ಯಸ್ಮಿನ್ ಪಾಂಡುರಾಣಿ ವೇಶ್ಮಾನಿ ಚ (ಚಿತ್ರೀ) ಕೃತಾನಿ | ತಥೈವ ಯಸ್ಮಿನ್ ಪುಷ್ಪಾಣಿ ಸಹ ಪುಷ್ಕರಾಣಿ (ಚಿತ್ರೀಕೃತಾನಿ)| ಪುನಃ ಯಸ್ಮಿನ್ ಕೇಸರಾಣಿ ಸಃ ಪದ್ಮಾನಿ (ಚಿತ್ರೀ ಕೃತಾನಿ) | ಯಸ್ಮಿನ್ ಧನ್ಯಾನಿ ವನಾನಿ ಚಿತ್ರಾಣಿ ಚಿತ್ರೀಕೃತಾನಿ (ತತ್ ವಿಮಾನಮ್ ದದರ್ಶ)||

Rama Tika says- ಯಸ್ಮಿನ್ ಪಾಣ್ಡುರಾಣಿ ವೇಶ್ಮಾನಿ ಕೃತಾನಿ; ಸುಪುಷ್ಪಾಃ ಶೋಭನಪುಷ್ಫ ವಿಶಿಷ್ಠಾಃ ಪುಷ್ಕರಿಣ್ಯಃ ಸರಸ್ಯಃ ಕೃತಾಃ ಸಕೇಶರಾಣಿ ಪದ್ಮಾನಿ ಕೃತಾನಿ;ಚಿತ್ರಾಣಿ ಸರೋವರಾಣಿ ವರಸರೋಯುಕ್ತಾನಿ ವನಾನಿ ಕೃತಾನಿ|

||Sloka meanings||

ವೇಶ್ಮಾನಿಚ ಪಾಣ್ಡುರಾಣಿ ಕೃತಾನಿ -
mansions were drawn in white color.
ತಥಾ ಸುಪುಷ್ಪಾಣ್ಯಪಿ ಪುಷ್ಕರಾಣಿ -
similarly ponds were drawn with flowers.
ಪುನಶ್ಚ ಪದ್ಮಾನಿ ಸ ಕೇಸರಾಣಿ -
flowers were drawn again with petals.
ಧನ್ಯಾನಿ ಚಿತ್ರಾಣಿ ತಥಾ ವನಾನಿ -
similarly paintings of complete gardens were drawn

||Sloka summary||

"The mansions were drawn in white color. The ponds were drawn with flowers. The flowers were drawn again with petals. Similarly paintings of complete gardens were drawn."||7.10||

||Sloka 7.11||

ಪುಷ್ಪಾಹ್ವಯಂ ನಾಮ ವಿರಾಜಮಾನಂ
ರತ್ನಪ್ರಭಾಭಿಶ್ಚ ವಿವರ್ಥ ಮಾನಮ್|
ವೇಶ್ಮೋತ್ತಮಾನಾ ಮಪಿ ಚೋಚ್ಚಮಾನಮ್
ಮಹಾಕಪಿಸ್ತತ್ರ ಮಹಾವಿಮಾನಮ್||7.11||

ಸ|| ಮಹಾಕಪಿಃ ತತ್ರ ಪುಷ್ಪಾಹ್ವಯಂ ನಾಮ ವಿರಾಜಮಾನಂ ಮಹಾ ವಿಮಾನಂ (ದದರ್ಶ)| ತತ್ ವಿಮಾನಂ ರತ್ನ ಪ್ರಭಾಭಿಃ ಚ ವಿವರ್ಧಮಾನಂ | ತತ್ ವಿಮಾನಂ ವೇಶ್ಮೋತ್ತಮಾನಾಂ ಅಪಿ ಉಚ್ಚ್ಯಮಾನಂ ಅಸ್ತಿ|

||Sloka meanings||

ಮಹಾಕಪಿಃ ತತ್ರ - great Vanara (saw)
ಪುಷ್ಪಾಹ್ವಯಂ ನಾಮ ಮಹಾ ವಿಮಾನಂ -
great aerial car going by the name of Pushpaka
ವಿರಾಜಮಾನಂ -
splendid indeed
ರತ್ನಪ್ರಭಾಭಿಶ್ಚ ವಿವರ್ಥ ಮಾನಮ್ -
glowing with glitter of gems.
ವೇಶ್ಮೋತ್ತಮಾನಾ ಮಪಿ ಚೋಚ್ಚಮಾನಮ್ -
taller than the magnificent mansions.

||Sloka summary||

The great Vanara saw an aerial car going by the name of Pushpaka. That aerial car was glowing with the glitter of gems. That aerial was taller than the magnificent mansions.||7.11||

||Sloka 7.12||

ಕೃತಾಶ್ಚ ವೈಢೂರ್ಯಮಯಾ ವಿಹಙ್ಗಾಃ
ರೂಪ್ಯಪ್ರವಾಳೈಶ್ಚ ತಥಾ ವಿಹಙ್ಗಾಃ|
ಚಿತ್ರಾಶ್ಚ ನಾನಾವಸುಭಿರ್ಭುಜಙ್ಗಾಃ
ಜಾತ್ಯಾನುರೂಪಾಸ್ತುರಗಾ ಶ್ಶುಭಾಙ್ಗಾಃ||7.12||

ಸ|| ವೈಢೂರ್ಯಮಯಾಃ ವಿಹಙ್ಗಾಃ ಕೃತಾಃ | ತಥೈವ ರೂಪ್ಯಪ್ರವಾಳೈಶ್ಚ ಕೃತಾಃ ವಿಹಙ್ಗಾಃ | ಚಿತ್ರಾಃ ಭುಜಙ್ಗಾಃ ನಾನಾವಸುಭಿಃ ಕೃತಾಃ | ತುರಂಗಾಃ ಜಾತ್ಯಾನುರೂಪಾಃ ಶುಭಾಙ್ಗಾಃ ಅಪಿ ಕೃತಾಃ||

Rama Tika says- 'ತಸ್ಮಿನ್ ವಿಮಾನೇ ವೈಢೂರ್ಯಮಯಾಃ ವಿಹಙ್ಗಾಃ ಕೃತಾಃ; ರೂಪ್ಯಪ್ರವಾಲೈಶ್ಚ ವಿಹಙ್ಗಾಃ ಕೃತಾಃ;ನಾನಾ ವಸುಭಿಃ ಅನೇಕ ವಿಧ ಮಣಿಭಿಃ ಚಿತ್ರಾಃ ಭುಜಙ್ಗಾಃ ಕೃತಾಃ ; ಅನುರೂಪಾಃ ವಿಮಾನ ಸ್ಥಿತಿ ಯೋಗ್ಯಾಃ ಜಾತ್ಯಾ ಶೋಭನಜಾತ್ಯೋಪಲಕ್ಷಿತಾಃ ಶುಭಾಙ್ಗಾಃ ತುರಗಾಃ ಅಶ್ವಾಃ ಕೃತಾಃ'|

||Sloka meanings||

ವೈಢೂರ್ಯಮಯಾಃ ವಿಹಙ್ಗಾಃ ಕೃತಾಃ -
birds were made of Vaidhuryas
ತಥೈವ ರೂಪ್ಯಪ್ರವಾಳೈಶ್ಚ ವಿಹಙ್ಗಾಃ (ಕೃತಾಃ) -
Similarly the birds were made of silver and corals.
ಚಿತ್ರಾಃ ಭುಜಙ್ಗಾಃ ನಾನಾವಸುಭಿಃ ಕೃತಾಃ -
Colorful serpents were made with gems.
ಜಾತ್ಯಾನುರೂಪಾಃ ಶುಭಾಙ್ಗಾಃ ತುರಂಗಾಃ ಅಪಿ ಕೃತಾಃ-
Well bred horses too with auspicious limbs were drawn.

||Sloka summary||

The birds were made of Vaidhuryas. Similarly the birds were made of silver and corals. Colorful serpents were made with gems. Well bred horses with auspicious limbs were drawn.||7.12||

||Sloka 7.13||

ಪ್ರವಾಳಜಾಮ್ಬೂನದಪುಷ್ಪಪಕ್ಷಾಃ
ಸಲೀಲ ಮಾವರ್ಜಿತಜಿಹ್ಮಪಕ್ಷಾಃ|
ಕಾಮಸ್ಯ ಸಾಕ್ಷಾದಿವ ಭಾನ್ತಿ ಪಕ್ಷಾಃ
ಕೃತಾವಿಹಙ್ಗಾ ಸ್ಸುಮುಖಾಸ್ಸುಪಕ್ಷಾಃ||7.13||

ಸ|| ವಿಹಙ್ಗಾಃ ಸುಪಕ್ಷಾಃ ಪ್ರವಾಲಜಾಮ್ಬೂನದ ಪುಷ್ಪಪಕ್ಷಾಃ ಸ ಲೀಲಂ ಆವರ್ಜಿತಜಿಹ್ಮ ಪಕ್ಷಾಃ ಕೃತಾಃ| ಸಾ ವಿಹಙ್ಗಾಃ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಕಾಮಸ್ಯ ಪಕ್ಷಾಃ ಇವ ಭಾನ್ತಿ||

Rama Tika says - ಪ್ರವಾಲೈಃ ಜಾಮ್ಬೂನದ ಪುಷ್ಪೈಶ್ಚ ಯುಕ್ತಾಃ ಪಕ್ಷಾಃ ಯೇಷಾಂ ಅತ ಏವ ಸುಪಕ್ಷಾಃ ;ಶೋಭನಪಕ್ಷವಿಶಿಷ್ಠಾಃ ಸಲೀಲಂ ಲೀಲಾಪೂರ್ವಕಮ್ ಆವರ್ಜಿತಾಃ ಶಿಲ್ಪಾವಿಶೇಷೇಣ ಮಕ್ಷಿಕಾದಿ ವರ್ಜನ ಕ್ರಿಯಾ ವಿಶಿಷ್ಠಾಃ ಜಿಹ್ಮಪಕ್ಷಾಃ ಯೇಷಾಂ ತೇ ಸುನುಖಾಃ ವಿಹಙ್ಗಾಃ ಕೃತಾಃ ;ಅತ ಏವ ತೇಷಾಂ ಪಕ್ಷಾಃ ಕಾಮಸ್ಯ ಕಾಮಾಶ್ರಯೀಭೂತಮನಸಃ ಪಕ್ಷಾಃ ಪ್ರಗ್ರಹೀತಾರ ಇವ ಭಾನ್ತಿ| ತತ್ ಪಕ್ಷ ದರ್ಶನ ಮಾತ್ರೇಣ ವಿಮಾನೇ ಸ್ಥಿತಿಃ ಪ್ರತೀಯತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ||

||Sloka meanings||

ವಿಹಙ್ಗಾಃ ಸುಪಕ್ಷಾಃ-
Birds having beautiful wings
ಪ್ರವಾಲಜಾಮ್ಬೂನದ ಪುಷ್ಪಪಕ್ಷಾಃ-
wings engraved in corals and gold
ಸ ಲೀಲಂ ಆವರ್ಜಿತಜಿಹ್ಮ ಪಕ್ಷಾಃ ಕೃತಾಃ -
wings sportively bent were drawn
ಸಾ ವಿಹಙ್ಗಾಃ ಸಾಕ್ಷಾತ್ -
The birds (wings) were as if
ಕಾಮಸ್ಯ ಪಕ್ಷಾಃ ಇವ ಭಾನ್ತಿ -
looking like wings of the cupid, the god of love

||Sloka summary||

Birds having beautiful wings, with wings engraved in corals and gold, with artificial wings sportively bent were drawn. The birds (wings) were as if they were wings of the cupid, the god of love.||7.13||

||Sloka 7.14||

ನಿಯುಜ್ಯಮಾನಾಸ್ತು ಗಜಾಸ್ಸುಹಸ್ತಾಃ
ಸ ಕೇಸರಾಶ್ಚೋತ್ಪಲಪತ್ತ್ರಹಸ್ತಾಃ|
ಬಭೂವ ದೇವೀ ಚ ಕೃತಾ ಸುಹಸ್ತಾ
ಲಕ್ಷ್ಮೀಸ್ತಥಾ ಪದ್ಮಿನಿ ಪದ್ಮಹಸ್ತಾ||7.14||

ಸ|| ಲಕ್ಷ್ಮೀಃ ಪದ್ಮಿನೀ ಪದ್ಮಹಸ್ತಾ ಸುಹಸ್ತಾ ಚ ಸಕೇಸರಾಶ್ಚ ದೇವೀ ಚ ಕೃತಾ ಬಭೂವ| ತಥಾ ಉತ್ಪಲಪತ್ರಹಸ್ತಾಃ ನಿಯುಜ್ಯಮಾನಾಃ ಗಜಾಃ ಅಸ್ತು ||

Rama Tika says - ಪದ್ಮಿನಿ ಪದ್ಮ ವಿಶಿಷ್ಠೇ ವಿಮಾನ ಸರಸಿ ಉತ್ಪಲ ಪತ್ರ ಹಸ್ತಾಃ ಅತ ಏವ ಸಕೇಶರಾಃ ಗಜಾ ನಿಯುಜ್ಯಮಾನಾಃ ನಿರ್ಮಿತಾ ಬಭೂವುಃ; ಪದ್ಮಹಸ್ತಾ ಪದ್ಮಯುಕ್ತ ಕರಾ;ಅತ ಏವ ಸುಹಸ್ತಾ;ಶೋಭನಹಸ್ತ ವಿಶಿಷ್ಠಾಃ ದೇವೀಃ ಅತಿ ಪ್ರಕಾಶವಿಶಿಷ್ಠಾ ಲಕ್ಷ್ಮೀಃ ಕೃತಾ ನಿರ್ಮಿತಾ ಬಭೂವ; ಬಭೂವೇತಿ ವಚನ ವಿಪರಿಣಾಮೇನ ಪೂರ್ವಾನ್ವಯಃ ಅಪಿ|

||Sloka meanings||

ಪದ್ಮಿನೀ ಪದ್ಮಹಸ್ತಾ ಸುಹಸ್ತಾ ಲಕ್ಷ್ಮೀಃ ಕೃತಾ -
Lakshmi having beautiful hands holding lotus in the lotus pond was made
ಸಕೇಸರಾಶ್ಚ - lotus with its filaments
ತಥಾ ಗಜಾಃ ನಿಯುಜ್ಯಮಾನಾಃ - similarly elephants were seen
ಉತ್ಪಲಪತ್ರಹಸ್ತಾಃ - holding lotuses with their trunks

||Sloka summary||

Goddess Lakshmi in a lotus pond holding lotus with filaments in her hands was seen. Elephants carrying blue lotuses with their trunks as offerings to the Goddess were seen too. ||7.14||

||Sloka 7.15||

ಇತೀವ ತದ್ಗೃಹಮಭಿಗಮ್ಯ ಶೋಭನಮ್
ಸವಿಶ್ಮಯೋ ನಗಮಿವ ಚಾರು ಶೋಭನಮ್|
ಪುನಶ್ಚ ತತ್ಪರಮಸುಗನ್ಧಿ ಸುನ್ದರಮ್
ಹಿಮಾತ್ಯಯೇ ನಗಮಿವ ಚಾರುಕನ್ದರಮ್||7.15||

ಸ|| ಹನುಮಾನ್ ಇತೀವ ಶೋಭನಮ್ ಚಾರುಶೋಭನಮ್ ನಗಮಿವ ತತ್ ಗೃಹಂ ಅಭಿಗಮ್ಯ ಸವಿಸ್ಮಯಃ ಭವತಿ|| (ತತಃ) ಪುನಶ್ಚ ತತ್ (ಗೃಹಂ) ಹಿಮಾತ್ಯಯೇ ನಗಮಿವ ಪರಮಸುಗನ್ಧಿ ಸುನ್ದರಮ್ ಚಾರುಕನ್ದರಂ ದದರ್ಶ||

Rama Tika says - ಇತೀವ ಏವಂ ಪ್ರಕಾರಂ ಚಾರುಕನ್ದರಮ್ ಚಾರು ಗೃಹಮ್;ನಗಮಿವ ಪರ್ವತ ಮಿವ;ಚಾರು ದರ್ಶನಮ್ ತದ್ಗೃಹಮ್ ಅಭಿಗಮ್ಯ ಸವಿಸ್ಮಯಃ ಭಭೂವ ಇತಿ ಶೇಷಃ| ಹಿಮಾತ್ಯಯೇ ವಸನ್ತೇ ಪರಮಸುಗನ್ಧಿ ಚಾರು ಕನ್ದರಮ್ ನಗಮಿವ ವೃಕ್ಷಮಿವ ಕನ್ದರೋಽತ್ರ ಕೋಟರಃ| ಪುನಶ್ಚಾಭಿಗಮ್ಯ ಸವಿಸ್ಮಯೋ ಅಭೂತ್ ಇತಿ ಶೇಷಃ |

||Sloka meanings||

ಇತೀವ ಶೋಭನಮ್ ಚಾರುಶೋಭನಮ್ ನಗಮಿವ-
thus auspicious and beautiful palace appearing like a mountain
ತತ್ ಗೃಹಂ ಅಭಿಗಮ್ಯ ಸ ವಿಸ್ಮಯಃ ಭವತಿ -
having reached that palace he was wonder struck
ಪರಮಸುಗನ್ಧಿ ಸುನ್ದರಮ್ ಚಾರುಕನ್ದರಂ -
with beautiful caves full of wonderful fragrances
ಸುಗಂಧಮುಲತೋ ಸುಂದರಮೈನ ಗುಹಲು ಕಲ
ಪುನಶ್ಚ ತತ್ again (entered) that palace
ಹಿಮಾತ್ಯಯೇ ನಗಮಿವ -
looking like a mountain at the end of winter

||Sloka summary||

Thus Hanuman reached the auspicious and beautiful palace appearing like a mountain and was wonder struck. Again he saw the palace as a mountain in spring time with beautiful caves filled with wonderful fragrance. ||7.15||

||Sloka 7.16||

ತತಃ ಸ ತಾಂ ಕಪಿರಭಿಪತ್ಯ ಪೂಜಿತಾಂ
ಚರನ್ ಪುರೀಂ ದಶಮುಖಬಾಹುನಿರ್ಜಿತಾಮ್ |
ಅದೃಶ್ಯತಾಂ ಜನಕಸುತಾಂ ಸುಪೂಜಿತಾಮ್
ಸುದುಃಖಿತಃ ಪತಿಗುಣವೇಗನಿರ್ಜಿತಾಮ್||7.16||

ಸ|| ತತಃ ಸ ಕಪಿಃ ದಶಮುಖಬಾಹುನಿರ್ಜಿತಾಮ್ ಪೂಜಿತಾಂ ತಾಂ ಪುರೀಂ ಅಭಿಪತ್ಯ ಚರನ್ ಪತಿಗುಣವೇಗವರ್ಜಿತಾಂ ಸುಪೂಜಿತಾಂ ತಾಂ ಜನಕಸುತಾಂ ಅದೃಶ್ಯತಾಂ ಸುದುಃಖಿತಃ ಬಭೂವ||

ರಾಮ ತಿಲಕಲೋ - ದಶಮುಖಬಾಹು ನಿರ್ಜಿತಾಮ್ ರಾವಣೇನ ವಶೀಕೃತಾಂ ಇತಿ; ಪೂಜಿತಾಂ ಅತಿಪ್ರಶಂಸಾ ವಿಶಿಷ್ಠಾಂಪುರೀಂ ಅಭಿಪತ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ಯ
ಚರನ್ ಸೀತಾನ್ವೇಷಣಾರ್ಥಂಇತಃ ತತಃ ವಿಚರನ್ ಸನ್ ; ಸುಪೂಜಿತಾಂ ಮಹಾತ್ಮಾಭಿಃ ಅತಿ ಪ್ರಶಂಶಿತಾಂ ; ಸುದುಃಖಿತಾಂ ವಿಯೋಗದುಃಖಂ ಪ್ರಾಪ್ತಮ್; ಪತಿಗುಣ ವೇಗ ನಿರ್ಜಿತಾಮ್ ಪತಿಗುಣಾನಾಂ ಸಮಾಧಿಕರಹಿತವಾತ್ಸಲ್ಯಾದೀನಾಂ ವೇಗೇನ ಸ್ಮರಣ ಜನಿತ ಉದ್ವೇಗೇನ ನಿರ್ಜಿತಾಂ ಜನಕಸುತಾಂ ಅದೃಶ್ಯ ಅದೃಷ್ಟ್ವಾ ದುಃಖಿತೋ ಅಭವತ್ ||

||Sloka meanings||

ದಶಮುಖಬಾಹುಪಾಲಿತಾಂ ಪೂಜಿತಾಂ -
ruled by the ten headed king and worshipped by all
ತಾಂ ಪುರೀಂ ಅಭಿಪತ್ಯ ಚರನ್ -
reaching that city and moving about
ಅದೃಶ್ಯತಾಂ ಜನಕಸುತಾಂ ಸುಪೂಜಿತಾಮ್ -
unable to find venerable daughter of Janaka
ಪತಿಗುಣವೇಗನಿರ್ಜಿತಾಮ್-
wone over by her husband's virtuous conduct
ತತಃ ಸ ಕಪಿಃ ಸುದುಃಖಿತಃ ಬಭೂವ-
that Vanara was deeply sorrowful

||Sloka summary||

Then that Hanuman having reached and going about that city ruled by the ten headed king in search of Sita was deeply grieved not being able to see the venerable daughter of Janaka.||7.16||

||Sloka 7.17||

ತತಸ್ತದಾ ಬಹುವಿಧಭಾವಿತಾತ್ಮನಃ
ಕೃತಾತ್ಮನೋ ಜನಕಸುತಾಂ ಸುವರ್ತ್ಮನಃ|
ಅಪಶ್ಯತೋಽಭವ ದತಿದುಃಖಿತಂ ಮನಃ
ಸುಚಕ್ಷುಷಃ ಪ್ರವಿಚರತೋ ಮಹಾತ್ಮನಃ||7.17||

ಸ|| ತತಃ ಜನಕಸುತಾಂ ಅಪಶ್ಯತಃ ಬಹುವಿಧಭಾವಿತಾತ್ಮನಃ ಕೃತಾತ್ಮನಃ ಸುಚಕ್ಷುಷಃ ಸುವರ್ತ್ಮನಃ ಮಹಾತ್ಮನಃ ಮನಃ ಅತಿದುಃಖಿತಂ ಅಭವತ್ ||

Rama tilaka says - ಬಹುವಿಧಭಾವಿತಾತ್ಮನೋ ನಾನಾಪ್ರಕಾರೇಣ ಸರ್ವ ಜಗತ್ ಪೂಜಿತ ಸ್ವಭಾವಸ್ಯ; ಸ್ವಭಾವವಾಚ್ಯಾತ್ಮ ಶಬ್ದಃ; ಕೃತಾತ್ಮನೋ ಶಿಕ್ಷಿತಾಂತಃ ಕರಣಸ್ಯ; ಸುವರ್ತ್ಮನಃ ಶೋಭನ ನೀತಿ ಮಾರ್ಗ ವರ್ತಿನಃ; ಸುಚಕ್ಷುಷಃ ಶೃತಿ ಸ್ಮೃತಿ ನ್ಯಾಯ ರೂಪ ಚಕ್ಷುಃ ಸಹಿತಸ್ಯ;||

||Sloka meanings||

ತತಃ ಜನಕಸುತಾಂ ಪ್ರವಿಚರತಃ ಅಪಶ್ಯತಃ -
unable to find Sita in his search
ಬಹುವಿಧಭಾವಿತಾತ್ಮನಃ ಕೃತಾತ್ಮನಃ -
thinking of many things, the one capable of achieving anything
ಸುಚಕ್ಷುಷಃ ಸುವರ್ತ್ಮನಃ ಮಹಾತ್ಮನಃ -
one with foresight, one who follows righteous path , and great soul
ಮನಃ ಅತಿದುಃಖಿತಂ ಅಭವತ್ -
mind was filled with sorrow

||Sloka summary||

"Then being unable to see Sita, with many thoughts on his mind Hanuman the one capable of achieving anything, the one with foresight, who always follows right path became very agitated." ||7.17||

Unable to find Sita, the poet Valmiki says Hanuman,"ಬಹುವಿಧಾತ್ಮನಃ " who can pursue many thoughts, "ಕೃತಾತ್ಮನಃ" who has achieved set goals , became "ಅತಿ ದುಃಖಿತಂ ಮನಃ " very agitated in his mind.

What is the post trying to convey?

When one sees beautiful sights, one is surely delighted by the visible external beauty, and is filled with wonder at the spectacle. With that delight one may follow the path of delight in worldly affairs. That is like following the path of "Pleasant", one of the two paths articulated by Yama to Nachiketa in Kathopanishad. The two paths are of "Good (ಶ್ರೇಯಸ್)" Vs "Pleasant ( ಪ್ರೇಯಸ್)". As articulated by Yama in teaching Nachiketa, the one in search of "Self" will continue to follow the path of "Good". They are after the eternal happiness in the realization of "Self".

Similarly Hanuman here in search of Sita, while delighted momentarily seeing the sights in Lanka, he is full of grief at not being able to see Sita. His ultimate delight is in completion of his search of Sita or "Self".

The poet Valmiki having described the Pushpaka in so many wonderful ways, refers to dejected Hanuman in glorious terms. Each of the epithets used being rich in meaning. The poet Valmiki describes " ಸುದುಃಖಿತಃ" a deeply grieving Hanuman.

Hanuman is described as:

- ಬಹುವಿಧ ಭಾವಿತಾತ್ಮಃ - ಬಹುವಿಧಂ ಯಥಾ ಭವತಿ ತಥಾ ಚಿಂತಿತಾತ್ಮನಃ One who can contemplate the way it happens in many ways. The one who can contemplate on "Self" in many ways.

- ಕೃತಾತ್ಮಃ - ಶಿಕ್ಷಿತಾನ್ತಃಕರಣಸ್ಯ, means one with a disciplined mental faculty. One , who was successful in attaining Self. When Mainaka asks him to stop and take rest on him, Hanuman says , "ಪ್ರತಿಜ್ಞಾ ಚ ಮಯಾ ದತ್ತಾ ನ ಸ್ಥಾತವ್ಯಮಿಹಾಂತರೇ". He says that he has taken a vow not to stop mid-way in his search. That is the commitment.

- ಸುವರ್ತ್ಮಃ - ಶೋಭನಮಾರ್ಗಾವಲಮ್ಬಿನಃ one who is follower of rightful conduct. We see this in the very first Sloka of Sundarakanda. It is said Hanuman followed the path which is "ಚಾರಣಾ ಚರಿತೇ ಪಥಿ". Which also means path trodden by Masters. Hanuman followed well-trodden traditional path. Before undertaking his leap across the ocean, Hanuman following the rightful path, paid obeisance to Sun god and others, as if to emphasize that act of following rightful traditions.

- ಸುಚಕ್ಷುಃ- ಸುಚಕ್ಷುಃ ಶ್ರುತಿಸ್ಮೃತಿನ್ಯಾಯರೂಪಚಕ್ಷುಃ ಸಹಿತಸ್ಯ ; One who has good or auspicious eyes. Hanuman is the one who knows that the "Self" is different from the "Body complex", Thus he has those eyes which can look inward towards his "Self". Hanuman after landing in Lanka, standing on the Trikuta mountain looks at the city of Lanka glowing like the city of Gods, which is also a city of worldly enjoyment, as though he was looking at the "Body complex" which is again a place for all worldly enjoyment.
.
When it is said ಸುಂದರೇ ಸುಂದರೋ ಕಪಿಃ; These descriptors describe that Sundara, the Hanuman in Sundarakanda. That is why it is also called Sundarakanda.

With this note, the seventh Sarga of Sundarakanda comes to an end.

ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್ರಾಮಾಯಣೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ
ಚತುರ್ವಿಂಶತ್ ಸಹಸ್ರಿಕಾಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಮ್
ಶ್ರೀಮತ್ಸುಂದರಕಾಂಡೇ ಸಪ್ತಮಸ್ಸರ್ಗಃ||
|| ಓಮ್ ತತ್ ಸತ್||
||om tat sat||

 

|| om tat sat||